یادداشت تسنیم| «خلیلزاد» فرشته نجات ترامپ در افغانستان می‌شود؟
در حالی که آمریکا در افغانستان به بن‌بست برخورده است و انتخابات‌های آینده در این کشور نیز برای آمریکایی‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد، وزارت خارجه آمریکا «زلمی خلیلزاد» را به عنوان مشاور افغانستان این وزارتخانه تعیین کرده است تا شاید اتفاقی رخ دهد.
به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا دلیل حضور زلمی خلیلزاد به عنوان مشاور در امور افغانستان را تسهیل همکاری آمریکا در روند صلح این کشور عنوان کرد.
خلیلزاد که پیش از این سفیر آمریکا در افغانستان، عراق و سازمان ملل بود، اکنون به افغانستان می‌آید تا سروسامانی به وضعیت آشفته مأموریت واشنگتن در کابل دهد و از سویی نیز انتخابات‌های افغانستان را به نفع واشنگتن مدیریت کند.
خلیلزاد افغان‌تبار و عضو ارشد حزب جمهوری‌خواه، تجربه قابل توجهی در مناقشات افغانستان دارد و پمپئو نیز همانند «جورج بوش» خواسته تا از این تجربیات برای رقم زدن تحولات به سود آمریکا استفاده کند، اما مشخص نیست که این تصمیم تا چه اندازه نتیجه‌بخش خواهد شد.
ردپای خلیلزاد در افغانستان از دوران جنگ شوروی تااکنون
خلیلزاد، زاده ولایت بلخ در شمال افغانستان و از قوم پشتون است. او پس از یک بورسیه تحصیلی به آمریکا رفت و با روابطی که ایجاد کرد تبدیل به یکی از معتمدین «جمهوری‌خواهان» در کاخ سفید شد.
چهره او از دوران جنگ‌های افغانستان علیه شوروی سابق در دوره ریاست جمهوری «رونالد ریگان» دیده شد. او در سفر مولوی «یونس خالص» رهبر حزب اسلامی شاخه خالص و هیئت همراه مجاهدین که به واشنگتن سفر کرده بودند، صحبت‌های این مذاکرات را برای رئیس جمهور آمریکا ترجمه می‌کرد.
در مذاکرات شرکت نفتی آمریکایی «یونوکال» با هیئت گروه طالبان در دسامبر 1997 در شهر هوستون آمریکا نیز او میزبان هیئت طالبان بود که به نقل از مقامات این گروه، خلیلزاد در این سفر به احترام آنها بر روی درخت کریسمسی که در خانه‌اش بود یک پارچه انداخت.
گفته می‌شود که خلیلزاد در کنفرانس بن در آلمان نیز نقش بارزی در کنار زدن «ستار سیرت» کاندید جناح رم برای احراز ریاست دولت موقت در افغانستان داشت و از حامد کرزی حمایت کرد؛ به این دلیل که سیرت پشتون نبود و از ازبک‌های افغانستان بود.
او در تدوین قانون اساسی افغانستان، در تقویت قدرت دولت مرکزی و تضعیف مخالفان حامد کرزی و همچنین به حاشیه راندن سران ائتلاف شمال در این دوره نقش زیادی داشت و همچنین در تشکیل تیم انتخاباتی «تحول و تداوم» به رهبری اشرف غنی نیز حکم نقطه وصل را داشت.
در دوران «باراک اوباما» و دموکرات‌ها در آمریکا به حاشیه رانده شد اما با آمدن ترامپ به کاخ سفید، تلاش‌هایش برای به دست آوردن مقام رسمی در افغانستان از سوی آمریکا را آغاز کرد.
خلیلزاد حالا مشاور وزارت خارجه آمریکا در امور افغانستان است اما باید توجه داشت که دولت کنونی افغانستان در مقایسه با دولت «حامد کرزی»، یک رکود سخت سیاسی-امنیتی را به خود دیده است و پس از روی کار آمدن دولت ترامپ نیز این چاره‌ای برای این رکود سنجیده نشده است.
شکست «استراتژی ترامپ» در افغانستان و افزایش تکاپوی کاخ سفید
پیش از این روزنامه‌های مطرح غربی همچون «وال استریت ژورنال» و «واشنگتن پست» به نقل از مقامات آمریکایی از شکست استراتژی ترامپ در افغانستان سخن گفته بودند.
در حال حاضر حضور خلیلزاد به عنوان مشاور وزارت خارجه آمریکا در امور افغانستان را می‌توان تلاشی از سوی پمپئو برای جبران این شکست عنوان کرد.
انگیزه آمریکا برای استفاده از خلیلزاد که تجربه زیادی در افغانستان دارد و یکی از طراحان نظام کنونی افغانستان برشمرده می‌شود، این است که وضعیت جنگ و صلح افغانستان را به یک جمع‌بندی مشخص برساند.
واشنگتن با شعار مبارزه علیه تروریسم در افغانستان حضور یافت اما طی هفده سال اخیر نه تنها در راستای این شعار کاری انجام نداد، بلکه برای تضعیف رقبای منطقه‌ای در تشدید تروریسم در منطقه تلاش کرد.
آتش این وضعیت، دامن خود آمریکا را نیز گرفته است به صورتی که ترامپ نه قادر به تحمل هزینه‌های حضور در افغانستان است و نه خروج با توجه به وضعیت فعلی افغانستان می‌تواند کارنامه‌ای پیروزمندانه برای جمهوری‌خواهان باشد.
نتیجه
رجوع به خلیلزاد نخواهد توانست تا بهبودی در وضعیت واشنگتن ایجاد کند چرا که خلیلزاد اگرچه روان‌شناسی اجتماعی افغانستان و نقاط قوت و ضعف بازیگران این کشور را خوب می‌شناسد، اما او تعلق قومی به زادگاهش دارد و تاکنون از سوی نخبگان اقوام غیرپشتون، به سیاست‌های قوم‌گرایانه متهم است.
حضور رسمی خلیلزاد به عنوان مشاور وزیر خارجه آمریکا در افغانستان علاوه بر اینکه راهی برای برون‌رفت آمریکا از مهلکه افغانستان باز نمی‌کند، منجر به شعله‌ورتر شدن آتش بحران قومی خواهد شد و افغانستان را به سمت فروپاشی هدایت خواهد کرد.
او در مواجهه با چهره‌های سیاسی افغانستان، بیشتر از اینکه یک آمریکایی دیده شود حافظ منافع پشتون‌ها به چشم می‌آید و این مسئله پرستیژ آمریکا در افغانستان بیشتر از قبل تخریب می‌شود.
بسیاری از مقامات آمریکایی نیز اجماع نظر دارند که «سیاست قومی» عاملی برای فروپاشی دولت افغانستان خواهد شد.
«ژنرال نیکلسن» فرمانده پیشین نیروهای آمریکایی و ناتو در افغانستان نیز چند روز قبل از پایان کارش در افغانستان این توصیه را به رهبران افغان کرده بود که اجازه ندهند سیاست در افغانستان قومی شود.
از این رهگذر، حضور خلیلزاد تنها می‌تواند مشکلات اشرف غنی و گروه‌هایی که در ارگ ریاست جمهوری به دنبال تحکیم سیاست قومی هستند را کمتر کند تا طرح‌های مهندسی انتخاباتی آینده را بهتر دنبال کنند بنابراین اکثر این مهندسی‌ها قرار است مبتنی بر منافع آمریکا باشد؛ این به معنای بحران بیشتر در افغانستان است.
انتهای پیام/.
