انجمن مدرسان خانه تئاتر از تصویب تا انتقاد

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، در جلسه روز گذشته هیدت مدیره خانه تئاتر، تشکیل انجمن مدرسان خانه تئاتر به تصویب رسید. در ادامه نیز  در جلسه‌ای با حضور نمایندگان طراحان پوستر و بروشور خانه تئاتر مشخص می‌شود، شنبه 28 مهرماه 97، مجمع عمومی انجمن طراحان پوستر و بروشور خانه تئاتر برگزار می‌شود تا فرایند انتخاب هیئت مدیره این انجمن طی شود. این دو اتفاق در مسیر گسترش دامنه خانه تئاتر رخ می‌دهد. جایی که مدیریت هجده ساله آن با مخالفت سرسختانه مانع از اتفاقش بود.

در سال‌های گذشته تلاش‌های بسیاری برای تشکیل انجمن مدرسان صورت گرفته بود. اساتید دانشگاه حتی کار را به نوشتن بیانیه و نامه در فضای مجازی کشانده بودند تا اینکه روز گذشته پس از تلاش‌های بسیار، این اتفاق در پی تغییرات هیئت مدیره خانه تئاتر رخ دهد. از اعضای هیئت مدیره نیز تنها فردی که واکنش مثبتی به این واقعه نشان داد، کوروش نریمانی بود که نشان می‌دهد این رویداد به واسطه چهره‌های جدید رخ داده است.

بهزاد خاکی‌نژاد، در مقام یکی از فعالان این رویداد در پیامی مجازی می‌نویسد «در جلسه امروز هیئت مدیره، تشکیل انجمن مدرسان خانه تئاتر به تصویب رسید. در این جلسه تمام تلاشم را کردم که خواسته‌هایمان عملی شود؛ اما برخی خواسته‌های مهم پذیرفته نشد. جزییات جلسه و مصوبه در روزهای آتی اعلام می‌شود.»

اما تصویب این انجمن از دید برخی اتفاق مبارکی نیست. ناصح کامگاری از چهره‌ تأثیرگذار قدیم خانه تئاتر و از منتقدان امروز آن در این باره می‌نویسد «تجمیع انجمنی تحت عنوان مدرسان تئاتر، خانه تئاتر را هر چه بیشتر از ماهیت صنفی (سندیکایی) خود دور می‌کند. نظام و آیین‌نامه عضویت در تشکیلات صنفی برخاسته از منافع مشترک حول «امر تولید تئاتر» است و  هر چه ترکیب اعضای حرفه‌ای در این تشکیلات بیشتر باشند ماهیت صنفی_سندیکایی بیشتری به خود می‌گیرد. نظام پذیرش افراد به عنوان مدرس در دانشگاه‌ها اغلب آیین‌نامه مدون و ضابطه دقیقی ندارد و گاهی مدرس با مناسبات شخصی و یا به توصیه کانون‌های حاکمه دعوت به تدریس می‌شود و «اشتغال» به تدریس تئاتر لزوماً به معنای نقش داشتن در تولید تئاتر نیست. خانه تئاتر در شکل کنونی، تشکیلاتی مرکب از اعضای حرفه‌ای و آماتور تئاتر - و حتی برخی علاقه‌مندان به تئاتر- است. مفهوم آماتور و حرفه‌ای ربطی به کیفیت خلاقیت هنری افراد ندارد و صرفاً به مفهوم معیشت داشتن یا نداشتن در امر تولید تئاتر است. هر چه تعداد اعضای حرفه‌ای که «معیشت اصلی» زندگی آنها به تولید تئاتر گره خورده، بیشتر باشد ماهیت تشکیلات خانه تئاتر گرایش بیشتری به سمت سندیکایی شدن خواهد داشت و بالعکس.»

ایرج محرمی که در حوزه آموزش فعال است اعتقاد دارد «مدرسان تئاتر قبل از آن که مدرس باشند یا نمایشنامه‌نویس یا مترجم. منتقد  یا کارگردان و... هستند. اگر کسی هم باشد که بر فرض مدرس باشد و هیچ‌کدام از این دانش‌ها را نداشته باشد که همان بهتر صنفی هم نداشته باشد.»

البته خاکی‌نژاد با این نگاه مخالف است و براین باور است که چنین نگاهی برآمده از نگرش کارگری به هنر است. او می‌نویسد «با این نگاه بیش از چند صد تئاتری که تولید ندارند و در بیکاری رایج سرزمین ما به سر می‌برند را هم باید از صنف اخراج کنیم در حالی‌که ماهیت صنف دفاع از حقوق پایمال شده افراد آن است که اتفاقا نقش اساسی در تولید مربوط به آموزش است. در این یادداشت حضور برخی عوامل بی‌دانش در پروسه آموزش دانشگاهی دیده شده؛ اما پایمال شدن حقوق صدها مدرس بدون کارت و قرارداد و حقوق ثابت و بیمه و دستمزد 6 ماه یک‌بار ماهی250هزار تومان و ... را ندیدند.»

البته در این فضا هنوز خانه تئاتر خود واکنشی نشان نداده است. جزییات این تصویب منتشر نشده است و مشخص نیست برای تصویب این طرح، براساس چه مستنداتی تصمیم‌گیری شده است. با توجه به گستردگی این انجمن تازه‌ تأسیس و امکان ورود افراد بسیار و البته تازه‌وارد به خانه تئاتر، این امکان دارد در چرخه قدرت این نهاد تغییراتی رخ دهد. این همان چیزی است که به عنوان مانع اصلی هجده ساله مطرح می‌شود، جایی که می‌توانسته چرخه تعادل خانه تئاتر را برهم زند.

با این حال اعضای خانه تئاتر علاوه بر مسائلی از این دست به مسئله ماهوی این انجمن متمرکز شده‌اند. باید دید خانه تئاتر در برابر این پرسش‌ها چه پاسخی را مطرح می‌کند.

انتهای پیام/