گزارش تسنیم از چالش‌های آبی فضای سبز شهر قم؛ وقتی نفس در ریه‌های شهر به شماره می‌افتد
۲۲۲۳ هکتار فضای سبز شهر در حالی روند توسعه‌ای دارد که نیمی از این نیاز آبی آن تأمین نمی‌شود حالا از یک‌سو فشار برای کاهش ۳۰ درصدی آب مصرفی فضای سبز وجود دارد و از سوی دیگر مطالبه شهروندان برای بهبود سیما و منظر شهری در تأمین فضای سبز.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، وجود فضاهای سبز یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در ایجاد و ارتقا سطح نشاط شهری است. فضاهای طبیعی که در قالب پارک، بوستان‌های شهری و جنگلی و... در دل شهرهای توسعه‌یافته بار عظیمی از استرس و فشارهای روحی و روانی شهروندان را کاهش می‌دهد.
از همین رو موضوع فضای سبز، توسعه و حفظ نگهداری آن یکی از اصول اساسی در مدیریت شهری محسوب می‌شود. با این‌وجود اما موانعی هم در مسیر وجود دارد، توسعه فضای سبز با وجود تنش‌های آبی موجود در کلان‌شهر یک‌میلیون و دویست‌هزارنفری قم اقدامی سخت و شاید غیرممکن باشد، در شرایطی که بنا به اعلام کارشناسان همین فضای سبز موجود هم بیش از 50 درصد کم آبیاری است خود گویای این حقیقت است که فضای سبز شهری قم از فقر آبی رنج می‌برد. به‌طوری‌که به گفته مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم درختان شهر با حداقل آب موجود آبیاری می‌شوند، به‌قدری که نخشکند.
پیام جوادیان با بیان اینکه در حال حاضر 2 هزار و 223 هکتار فضای سبزی است که در کلان‌شهر قم در اختیار شهرداری قرار دارد می‌گوید: این میزان فضای سبز به‌طور میانگین نیازمند 1256 لیتر بر ثانیه و به بیان بهتر در طول سال نیازمند 26 میلیون مترمکعب آب است، در حالی‌که تنها 629.6 لیتر بر ثانیه آب برای آبیاری فضای سبز شهر وجود دارد.
وی تخصیص پساب به فضای سبز را هم در برهه کنونی پاسخگو نمی‌داند و ادامه می‌دهد: اگر چاه‌های تعهد داده‌شده که معادل 764.6 لیتر بر ثانیه و 142.6 لیتر بر ثانیه پساب هم به فضای سبز تخصیص داده شود بازهم با 30 درصد کم آبیاری مواجه هستیم، همین موضوع سبب شده تا در حال حاضر بوستان‌های جنگلی معصومیه، کمربندی امام علی (ع) و بوستان جوان با فقر جدی آب مواجه باشند.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم یادآور می‌شود: با وجود تلاش‌های صورت گرفته برای کاشت و توسعه گونه‌های متناسب با اقلیم قم پروژه‌های تحقیقاتی در راستای مناسب‌سازی پساب فاضلاب و پساب خاکستری نیز در حال انجام است. علاوه بر اینکه تلاش‌ها برای یافتن راهکارهای علمی دیگر نیز ادامه دارد.
کاهش جیره آب فضای سبز شهر
با وجود چنین شرایطی اما حالا مصوبه‌ای از سوی هیئت‌وزیران به تصویب رسیده که بر کاهش 30 درصدی آب فضای سبز شهری تأکید دارد، یعنی شهرداری باید در طول سال 97 در شرایطی که با 50 درصد کم آبیاری مواجه است 30 درصد دیگر از آب مصرفی را نیز کاهش دهد. این سؤال در این‌بین ایجاد می‌شود در شرایطی که تعهدات استان در تخصیص چاه و پساب برای فضای سبز عملیاتی نشده است چگونه توقعات برای کاهش مصرف آب ادامه دارد؟
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم این طرح را غیر کارشناسی می‌داند و می‌گوید: آب موجود برای تأمین آب موردنیاز فضای سبز شهر با احتساب همه چاه‌های در اختیار شهرداری 586.4 لیتر بر ثانیه در حال برداشت است، همچنین 85.2 لیتر بر ثانیه نیز از آب شرب شهری برای فضای سبز برداشت می‌شود. درمجموع میزان آب مصرفی فضای سبز شهر قم 671.6 لیتر بر ثانیه است. این یعنی شهرداری 307 لیتر بر ثانیه کمبود آب دارد.
سید حسن رضوی اما معتقد است: در شرایطی که کشور به‌ویژه در شهری مثل قم باید سازگاری با کم‌آبی را در اولویت همه برنامه‌ها قرار داد، باید به این باور برسیم که منابع آبی افزایش نخواهد یافت، در شهر قم نیز باید استفاده از پساب برای فضای سبز در اولویت باشد.
رئیس سازمان برنامه‌وبودجه استان پساب فاضلاب را یکی از منابع پایدار برای فضای سبز شهر می‌داند و ادامه می‌دهد: اگرچه در سال‌های اخیر از سوی شهرداری اقدامات قابل قبولی برای توسعه فضای سبز صورت گرفته اما هنوز از پساب استفاده‌ای نشده از همین رو در شرایطی که تنش آبی به حد هشدار رسیده دیگر هیچ راه چاره‌ای نداریم جز مدیریت و سازگاری با همین میزان آب موجود.
وی عملکرد بد گذشته در برداشت نادرست از منابع آبی را عامل اصلی تشدید مشکلات امروز می‌داند و می‌گوید: باید امروز با پذیرش حقیقت برنامه‌ریزی‌های درستی برای مدیریت منابع آبی موجود داشته باشیم و سازگاری با کم‌آبی را موردتوجه قرار دهیم.
سهم شهروندان قمی در داشتن سرانه 30 مترمربعی فضای وعده‌ای است که سال‌ها از سوی مدیران و مسئولان در حالی مطرح می‌شود که تاکنون تنها 18.5 مترمربع آن محقق شده، جمعیت رو به افزایش است و نیاز هم به فضای سبز هم روزبه‌روز بیشتر احساس می‌شود.
حالا از یک‌سو کمبود منابع آبی و از سوی دیگر نیاز حیاتی شهر به داشتن فضای سبزی که هم سیما و منظر شهر را تلطیف کند و هم سلامت جسم و روح شهروندان را به همراه داشته باشد، مدیریت شهری و مجموعه مدیران استان را به یافتن راهکاری مناسب و اجرایی وا می‌دارد. تصمیمات غلط در گذشته در مدیریت منابع آبی یا فضای سبز اگرچه زیان‌بار و غلط بوده و جای انتقاد دارد اما به قول قدیمی‌ها "ماهی را هر وقت از آب بگیریم تازه است."
انتهای پیام/ ز
