جلوه های عزاداری حسینی در آینه محرم خراسان جنوبی+فیلم
با فرا رسیدن ماه محرم شور حسینی در خراسان جنوبی به پا شده و آئین‌های عزاداری سرور و سالار شهیدان پرشورتر از سال‌های گذشته برگزار می‌شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، آئین‌های عزاداری ماه محرم همه ساله در سراسر ایران با شور و عشق خاص مردم به اباعبدالله الحسین (ع) برگزار می‌شود و عاشقان آن حضرت ارادت و تجدید میثاق خود را هر سال در قالب عزاداری مستحکم‌تر می‌کنند.
هزاران شیفته حسینی با شروع ماه محرم، کاروان دل را به هوای کربلا روانه می کنند که گویی خود از حماسه سازان آن هستند، شیعیان خاندان عصمت و طهارت(ع) همراه با قافله کربلا در این ایام از کربلای دل به معلا می‌آیند و همراه حسینیان به حماسه‌ای دیگر می‌پردازند.
مردم خراسان جنوبی نیز هم‌چون مردم سایر مناطق ایران، آداب و رسوم ویژه ای برای سوگواری حسین بن علی(ع) دارند.
اعتقاد و باور خاص مردم به شهدای کربلا، در ایام ماه محرم الحرام و برگزاری آئین‌های ویژه سوگواری به نام آنان نمونه‌ای از باورهای مذهبی مردم خراسان جنوبی است.
در خراسان جنوبی از ابتدای محرم مساجد و تکایا با پارچه‌های سیاه و اشعار مذهبی محتشم تزئین شده، همه شب مجالس روضه‌خوانی برگزار می‌شود و در تاسوعا و عاشورا به اوج خود می‌رسد.
عَلم‌بندان میراثی کهن از دلدادگان حسینی در خراسان‌جنوبی
یکی از مراسم‌های سنتی عزاداری شهرستان بیرجند در ماه محرم مراسم عَلم بندان است که مردم بیرجند به ویژه سادات با مراسم علم بندان عزاداری سالار شهیدان را آغاز می‌کنند.
عَلم مهمترین نشانه عزاداری است که قبل از اسلام و اوایل اسلام وجود داشته و در زمان‌های گذشته از لوازم جنگی به شمار می‌آمده است.
مورخان می‌گویند که امام حسین (ع) نیز علم و پرچم‌هایی داشته و در زمان مأمون در لشکر اسلام عَلم‌هایی به نام "علم سیاه" متداول بوده که مأمون آنها را برانداخته و در زمان سلجوقیان نیز سپهسالاران عَلمی را به نام "توغ" داشته‌اند.
عَلم از دو قسمت پایه و توغ تشکیل شده که پایه‌های آن از دو تا 20 متر متغیر است و بیشتر آنها دو تا پنج متر است.
عَلم پوشش پارچه‌ای دارد که به آن پیراهن عَلم می‌گویند و به رنگ‌های سبز، سیاه، سفید و روشن است.
به بالای عَلم‌ها توغ وصل است و به زیر توغ دستمال‌های زیادی متصل می‌شود که اکثر آنها توسط مردم تهیه می‌شوند.
توغ عَلم انواع گوناگونی دارد که مشهورترین آن پنچه، قپه، سرتوغ و نخل است. در بیرجند عَلم از مهمترین و اصلی‌ترین علائم عزاداری است و مردم برای آن احترام بسیار قایل هستند.
مراسم عَلم بندان یا "علم بندو" در بیرجند و روستاهای این شهرستان در روزهای مختلف دهه اول محرم از جمله شب یا روز اول، دوم، سوم، چهارم و هفتم ماه محرم انجام می‌شود.
عَلم‌ها اغلب بانی و عَلم چی دارند که این شغل به طور موروثی به آنها منتقل شده و در برخی مناطق بانیان، عَلم‌ها را در خانه‌هایشان به اتفاق اقوام خود بسته و برای بقیه مراسم به مسجد و یا محل تجمع مردم می‌آورند.
گروهی هم مراسم عَلم بندان را در مسجد انجام می‌دهند و برای این کار روز قبل از مراسم پارچه‌های عَلم را می‌شویند.
روز عَلم بندان مردم را به وسیله "چاووشی خوانی" یا اعلام از بلندگو و یا شیپور زدن آگاه می‌کنند و پس از جمع شدن مردم، بزرگان و سادات محل، لباس، دستمال‌ها، پارچه‌ها و توغ علم را می‌بندند و در حین این کار اسپند دود می‌کنند و فردی چاووشی می‌خواند و دیگران صلوات می‌فرستند.
پس از علم بستن، علم‌ها را و به قبرستان می‌برند و دور قبرستان چرخانده و برای اهل قبور فاتحه می‌خوانند و در برخی روستاها، علم‌ها را به دور روستا می چرخانند.
در گذشته در شهر بیرجند یک روز قبل از محرم، علم‌ها توسط تعدادی از سادات در خانه بسته می‌شد و به مسجد عاشورا می‌آوردند و پس از روضه خوانی علم‌ها را پای منبر می‌بردند که در اصطلاح به آن "به تخت بردن علم" گفته می‌شد.
علم بندان "درخش" آئینی منحصر به فرد
علم‌بندان مراسمی است که در روز چهارم محرم الحرام در درخش انجام می‌شود و سپس علم‌بندها در مسجد جامع درخش گردهم می‌آیند و علم‌ها تا عصر عاشورا همراه عزاداران در مراسم حضور دارند.
هر کدام از علم‌ها به نام یکی از ائمه اطهار(ع) نامگذاری و برپا می‌شود، دوازده علم به نام دوازده امام و دو علم به نام حضرت فاطمه زهرا(س) و قمر بنی‌هاشم، آقا ابالفضل‌العباس(ع) طی مراسم خاص با پارچه‌هایی به رنگ‌های مختلف و زیبا پوشانده می‌شود.
این مراسم نسل به نسل از پدر به پسر بزرگتر خانواده انتقال می‌یابد و هر کدام از علم‌ها علاوه بر اینکه دارای صاحبی موروثی است دارای علم‌گردانی موروثی نیز هستند.
نگهداری طوق بالای علم در طول سال بر عهده علم‌گردان است و علم‌گردان در طول مراسم حراست و مواظبت از علم را بر عهده دارد.
به اعتقاد اهالی روستای درخش اگر علم دچار خسارت شود و یا بر زمین بیفتد توسط صاحب علم باید قربانی داده شود در غیر این صورت برای خانواده صاحب علم اتفاق ناگواری در طول سال رخ خواهد داد.
از روز چهارم محرم تا پایان مراسم عزاداری در عصر عاشورا علم گردانان علم‌ها را دور روستا می چرخانند و برای صحت و سلامتی اهالی منزل و شادی مردگان آنها ذکر فاتحه سر می‌دهند.
آمدن علم‌ها به منزل اهالی روستا بسیار خوش یمن و نیامدن آنان بد یمن است، بنابراین اهالی مواظب هستند در طی این چند روز حتماً علم‌ها به درب منازل آنان آمده و برای لحظاتی جلوی منزل آنان توقف کند.
هر علم‌گردان برای خود یک جارچی و یا همراه استخدام می‌کند و وظیفه جارچی همراهی با علم‌گردان و جمع آوری نذوراتی است که مردم به علم‌گردانان اهداء می‌کنند چه بسا بسیاری از مردم به خاطر حضور علم‌ها در جلوی منزلشان گوسفند قربانی می‌کنند در پایان مراسم نذورات جمع‌آوری شده بین علم‌گردان و جارچی تقسیم می‌شود.
نخل" سمبلی از حضور و فداکاری‌های سقای دشت کربلا
"نخل" سمبلی از حضور و فداکاری‌های سقای دشت کربلا، قمر بنی‌هاشم، آقا حضرت ابالفضل العباس(ع) در حماسه کربلا است.
از صبح روز تاسوعا (نهم محرم‌الحرام) کار پوشش و تزیین این نخل بزرگ و زیبا آغاز می‌شود و بسیاری از جوانان روستا در کنار بزرگان برای آماده کردن نخل همراه و هم‌قدم می‌شوند.
در حین آماده کردن نخل گروه هیئت‌های عزاداری گرد روستا می‌گردند و تمامی اهالی همراه آنان به عزاداری می‌پردازند.
نخل از حیث ظاهر منحصر به فرد است بطوری که در هیچ جای کشور به این شکل مراسم نخل برگزار نمی‌شود و مختص روستای درخش است.
نخل را در سه زمان "عصر تاسوعا، شب عاشورا و ظهر عاشورا" به حرکت در می‌آورند و در گذشته رسم بر این بود هر کدام از هیئات میهمان که از روستاهای مجاور به منظور عزاداری به درخش می‌آمدند به احترام قدومشان نخل را برای آنان نیز به حرکت در می‌آوردند.
وظیفه هدایت و حرکت نخل هم نسل در نسل از پدران به فرزندان بزرگتر منتقل می‌شود و نخل دارای چهار پایه و دارای ارتفاعی نزدیک به شش متر است که نخل گردان‌ها آن را بر روی دوش گذاشته و با حرکت به انتها و ابتدای صحن مسجد جامع مراسمی بسیار باشکوه و پرحرارت را به وجود می‌آورند در حین حرکت نخل، علم‌ها نیز در اطراف نخل به حرکت در می‌آیند و سایر عزاداران نیز به عزادارای می‌پردازند.
این مراسم که با بر هم زدن دو عدد چوب استوانه‌ای شکل کوچک انجام می‌گیرد توسط عده‌ای از عزاداران که آنهم از پدرانشان به ارث برده‌اند صورت می‌گیرد.
اشعاری بسیار زیبا و جانسوز از محتشم کاشانی و سایر اشعار به همراه آهنگ ملایم سنج و صدای بر هم خوردن چوبها نظر هر مستمع و بیننده‌ای را به سوی خود جلب می‌کند، این دسته از عزاداران به صورت هیئتی مجزا در جلوی هیئت اصلی عزاداری با نظمی خاص و باشکوه ارادت خود را به امام حسین(ع) و ائمه اطهار (ع) ابراز می‌دارند.
در شب تاسوعا و عاشورای حسینی عاشقان و ارادتمندان حضرت اباعبدا... الحسین(ع) و به خصوص جوانان و نوجوانان و کودکان در اتاقک شیشه‌ای سیاری که در جلوی هیئت به حرکت در می‌آید و بسیار زیبا و باشکوه جلوه‌گری می‌کند با روشن کردن تعداد بسیار زیادی شمع به یاد آن امام همام و فرزندان و اصحاب طاهرینش به عزاداری می‌پردازند.
مراسم هفت منبر
برگزاری مراسم شبیه گردانی، تعزیه‌خوانی، آتش زدن نمادین خیمه‌ها، راه‌اندازی کاروان‌های سبزپوش و سرخپوش از جمله مراسم تعزیه شهادت سالار شهیدان در روز عاشوراست.
دسته‌های عزاداری در روز عاشورا در بیرجند در محلی موسوم به قتلگاه به گرد هم می‌آیند و به نوحه‌خوانی و سینه‌زنی می‌پردازند این عزاداری با فرا رسیدن ظهر عاشورا و آتش زدن خیمه‌ها به عنوان نمادی از خیمه‌های فرزندان امام حسین (ع) به اوج خود می‌رسد.
مراسم عزاداری حسینیه کبابی با قدمتی 100 ساله
در زمان قدیم عزاداری امام حسین(ع) در خانه‌هایی برگزار می‌شد که توسط مالکین وقف شده و به آنها «حسینیه» گفته می‌شد.
یکی از این حسینیه‌ها خانه کربلایی غلامرضا کبابی از افراد مشهور شهر بیرجند بود که خانه مسکونی‌اش در محله خیرآباد و در نزدیکی «مصلی» را وقف کرد.
هر ساله از روز 3 محرم تا 12 محرم جلسات عزاداری و روضه‌خوانی در این مکان برگزار می‌شود و اکنون به همان روال قدیم و با همان شیوه توسط بانیان و وابستگان مرحوم این مجالس به همان سبک و سیاق قدیم برگزار می‌شود و بر اساس مستندات شفاهی و تاریخی قدمت این مراسم بیش از 100 سال است.
در روز اول محرم همه بانیان با همکاری هم برای آماده‌سازی حسینیه و شروع مراسم عزاداری و روضه‌خوانی اقدام به مراسم چادرپوشان حسینیه می‌کنند.
واقف (کربلایی غلامرضا کبابی) بعد از اینکه حسینیه را توسعه داد چادری بزرگ از جنس کنف که به اندازه سقف حیاط خانه بود خریداری کرد، آنها بر این باورند که قصد و نیت واقف این بوده که این چادر سایه‌بانی برای واقفان و همچنین دست‌اندرکاران مراسم حسینیه در آن دنیا باشد.
وقتی چادر نصب می‌شود همه دور هم جمع شده چاووشی می‌خوانند و مداحی و سینه‌زنی دوره را انجام می‌دهند و در پایان برای همه افراد و واقفین این خاندان که در قید حیات نیستند و درگذشتگان جمع قرائت فاتحه می‌کنند.
در روز دوم محرم مراسم سیاه‌پوشان حسینیه انجام می‌شود و با پارچه‌های سیاه که در روی آن اسامی ائمه گلدوزی شده است دیوارهای حیاط پوشیده می‌شوند و پرده زیبای قلمکار نقاشی واقعه عاشورا که برای یکی از دیوارهای دالان ورودی خانه سفارش شده است در محل خود نصب کرده و دو عدد پرچم به نشانه شروع عزاداری در درب حسینیه مقابل هم قرار می‌دهند.
عَلم ویژه این مراسم را لباس می‌پوشانند و در جای مخصوص خودش در وسط حیاط حسینیه بر پا می‌کنند و سه سیب قرمز یا انار به میخ‌های بالای علم فرو می‌کنند و بعد از پایان مراسم سیب‌ها را به تبرکی تقسیم کرده و هر کس برشی از آن سیب را می‌خورد.
بعد از این مرحله وسط حیاط حسینیه را فرش می‌کنند و منبر چوبی که قدمت آن به سال‌ها پیش برمی‌گردد را در جای خودش گذاشته و رومنبری که پارچه‌ای سیاه رنگ است و اطرافش اشعار و نوشته‌های پر محتوا نوشته شده را روی منبر می‌اندازند.
مراسم روضه‌خوانی و عزاداری بعد از ظهرها شروع می‌شود و تا موقع غروب آفتاب و اذان مغرب ادامه دارد.
مراسم عزاداری امام حسین(ع) در حسینیه کبابی شهر بیرجند تیرماه سال جاری در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس به ثبت رسیده است.
برپایی سفره امام حسین(ع) در تمام محله‌های شهر
علاوه بر این آیین‌ها اطعام دسته‌های عزاداری و پرداخت نذورات از مراسمی است که از اول محرم تا روزهای بعد از عاشورا به طور چشمگیری در بیرجند مشاهده می‌شود.
اطعام و ادای نذورات در روزهای آخر دهه نخست محرم به ویژه در روز نهم و دهم از جمله جلوه‌های بارز عزاداری مردم بیرجند است به گونه‌ای که کمتر محله‌ای است که در این روز سفره امام حسین (ع) در آن پهن نباشد.
بسیاری از شهروندان از سفره حضرت امام حسین (ع) نه برای رفع گرسنگی بلکه به قصد تبرک طعام می‌گیرند و آن را به کودکان خود نیز می‌دهند.
شام غریبان شهدای کربلا
عزاداران حسینی در بیرجند در نخستین شب شهادت حضرت امام حسین (ع) با روشن کردن شمع در مساجد، مراسم شام غریبان را برگزار می‌کنند.
هیئت‌های عزاداری در این مراسم به نشانه جستجوی اطفال آواره و گمشده سالار شهیدان با عبور از کوچه‌ها و ریختن خاک بر سر و روی خود، گویی به دنبال گمشده‌ای می‌چرخند.
مداحان اهل بیت (ع) نیز در این شب با یادآوری مصایب بازماندگان واقعه کربلا و توصیف رنج و آوارگی فرزندان امام حسین (ع) یاد و خاطره اسیران روز عاشورا و اطفال حضرت ابا عبدالله حسین (ع) را زنده می‌کنند.
بیرجندی‌های ساکن سایر مناطق نیز سعی می‌کنند تا در دهه نخست محرم و یا دست کم در روزهای پایانی این دهه خود را به شهر و روستای محل تولد خود رسانده و همراه با سایر خویشاوندان در مراسم عزاداری سالار شهیدان شرکت کنند.
بیشترمردم این دیار برای استفاده بهتر معنوی از این ماه، با اهل خانواده تا پاسی از شب در مجالس عزاداری شرکت می‌کنند.
تعزیه‌خوانی
تعزیه خوانی از دیگر آیین عزاداری است که در روستاهای بیرجند و در چند سال اخیر در شهر بیرجند در قالب سوگواره تعزیه برگزار می‌شود.
تعزیه یا شبیه‌خوانی نمایشی است که در آن یکی از وقایع کربلای حسینی را به نمایش میگذارند و انواع تعزیه در ماه محرم در روستاهای مختلف برگزار می‌شود که در روستای "خنگ" تعزیه صحرای کربلا در روز عاشورا و تعزیه حضرت ابوالفضل (ع) در روز تاسوعا انجام می‌شود.
در روستای "مهمویی" تعزیه‌های حر، حضرت امام حسین (ع)، حضرت علی اکبر(ع)، حضرت ابوالفضل (ع) و وفات پیغمبر(ص) رایج است.
در روستای درخش و آسیابان در روز هفتم محرم تعزیه خوانی مسلم بن عقیل، در روز هشتم تعزیه علی اکبر، روز نهم تعزیه حضرت ابوالفضل (ع) و در روز عاشورا تعزیه صحرای کربلا برگزار می‌شود.
بیل‌زنی میراث معنوی مردم خوسف در ظهر عاشورا
بیل‌زنی، میراث معنوی مردم خوسف است که در ظهر عاشورا بر پا می‌شود، تنها مراسم ماه محرم در استان خراسان جنوبی است که در هیچ یک از شهرستان‌های دیگر به چشم نمی‌خورد.
مراسم بیل‌زنی در این شهر سابقه طولانی داشته و به اعتقاد مردم این مراسم در سال 1327 شمسی ممنوع شد و برگزار نشد اما پس از مدتی دوباره به مرحله اجرا درآمد.
برای برپایی این مراسم در هر یک از دو هیئت خوسف دو دسته پانزده نفری که مجموعاً چهار دسته هستند تشکیل می‌شود.
هر یک از نفرات بیل به دست، دایره‌وار و به هم چسبیده بیل‌هایشان را به طرف آسمان می‌گیرند و در هنگام حرکت هر یک از نفرات به هوا پریده و تیغه بیلش را به بیل‌های دیگر می‌زند و همه با هم یک صدا می‌گویند: "حیدر علی".
این مراسم فقط در خوسف اجرا می‌شود و اهالی این شهر معتقدند اگر بیل نزنند آن سال برای آنها سال خوبی نخواهد بود و به محصولاتشان آسیب خواهد رسید.
مراسم بیل‌زنی نوعی شبیه‌سازی از طایفه بنی‌اسد در صحرای کربلاست، طایفه بنی‌اسد پس از واقعه عاشورا با بیل و یا ابزار دیگری که در دست داشتند آن عزیزان را به خاک سپردند.
مراسم بیل زنی به شماره 508 بیستم شهریور ماه 1391 در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.
دسته زنگ زن؛ آئینی با قدمت طولانی
مراسم دسته زنگ زن از دیگر مراسم عزاداری خراسان‌جنوبی در ماه محرم است که با بر هم زدن دو عدد چوب استوانه‌ای شکل کوچک انجام می‌گیرد و توسط عده‌ای از عزاداران که آنان هم از پدرانشان به ارث برده‌اند صورت می‌گیرد.
اشعاری بسیار زیبا و جانسوز از محتشم کاشانی و سایر اشعار به همراه آهنگ ملایم سنج و صدای بر هم خوردن چوبها، نظر هر مستمع و بیننده‌ای را به سوی خود جلب می‌کند.
این دسته از عزاداران به صورت هیئتی مجزا در جلوی هیئت اصلی عزاداری با نظمی خاص و باشکوه ارادت خود را به امام حسین(ع) و ائمه اطهار(ع) ابراز می‌دارند.
برگزاری مراسمی "حسن حسین"
از دیگر مراسمی که معمولا در ایام عزاداری امام حسین (ع) در خراسان‌جنوبی انجام می‌شود، برگزاری مراسمی تحت عنوان «حسن حسین» است.
در این مراسم که اکنون فقط در برخی از مناطق شهری و برخی از روستاهای استان انجام می‌شود عزاداران حسینی از پیر و جوان حلقه‌ای بزرگ تشکیل می‌دهند و دور علم ابوالفضل العباس(ع) می‌چرخند و اشعاری را قرائت می‌کنند.
در روستای بصیران از توابع شهر خوسف این مراسم مرتب هر شب و همه ساله و با استقبال گرم مردم این منطقه و روستاهای اطراف آن برگزار می‌شود و حال و هوای دیگری به مراسم عزاداری می‌دهد.
در این مراسم وقتی عزاداران دور علم می‌چرخند، دست چپ را بر روی دوش فردی که پهلویش قرار دارد گذاشته و با دست راست در حین چرخیدن دو بار به سینه و دو بار به پای خود می‌زنند و یک نفر که معمولا بزرگ روستا است اشعاری به این ترتیب می‌خواند: حسن حسین یا الله، یزید لعنت الله، حسین چه شد، شهید است، کشنده‌اش، یزید است، تشنه حسین به کربلا، شیعه، تو آب می‌خوری؟ حسن حسین یا الله، یزید لعنت الله.
مراسم سنگ زنی در درخش نیز از شب پنجم محرم همراه با هیئت‌های عزاداری با آهنگ نوحه، سینه زنی و یا زنجیرزنی برگزار می‌شود.
مشعل گردانی
مراسم مشعل‌گردانی نیز توسط مردم بیرجند در تاسوعا و عاشورا برگزار می‌شود که مردم بیرجند مراسم مشعل را به یاد مشعل‌هایی که در شب عاشورا در اطراف خیمه امام حسین(ع) روشن شد، برپا می‌کنند.
مشعل در شهرستان بیرجند با چند تسمه آهنی به شکلی استوانه‌ای درست می‌شود که داخل آن را با کُنده چوب آغشته به روغن پنبه‌دانه یا نفت پر می‌کنند و آتش می‌زنند و در کنار آن روشنایی به عزاداری می‌پردازند.
این مراسم اکنون فقط در روستای خور و برکوه اجرا می‌شود و در روستای برکوه عصر تاسوعا و در روستای خور عصر عاشورا، مراسم مشعل‌گردانی انجام می‌شود.
مردم بعد از مراسم آتش را خاموش نمی‌کنند و حتی برخی زمین‌های زراعی خود را وقف مشعل‌ها کرده‌اند.
این آئین نیز 22 آذر 1391 به شماره ثبت 629 در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت رسید.
صلات کشی، رسمی کهن در بشرویه
مراسم سنتی صلات کشی یکی از ارکان مهم مراسمات سنتی-آیینی محرم بشرویه و در واقع باید آن را اعلام رسمی شروع محرم دانست که در صبح روز اول محرم در پشت بام حسینیه تاریخی حاج علی اشرف بشرویه اجرا می‌شود.
حاج علی اشرف در حسینیه ای که خود بانی آن بود به طرزی آگاهانه و مفهومی رسومات محرم بشرویه را پایه ریزی می‌کند که سبک و سیاق عزاداری آن در ردیف یکی از مواریث ارزشمند معنوی کشور قرار می‌گیرد.
طبق رسمی دیرینه سادات و نقبا و خدمه حسینیه در حالی که تعلیمی (چوبدستی مخصوص) به دست دارند و از سایر افراد متمایزند به پشت بام حسینیه مراجعت نکرده و با خواندن اشعار محتشم توسط چاوشی خوان و همراهی سایر مردم به سبکی کاملا سنتی با اعلام نمادین آغاز محرم، همگان را به سوگ و ماتم دعوت می‌کنند.
سبک خواندن اشعار محتشم و آهنگ موزون آن از دوره صفویه تا به امروز هیچ تغییری را به خود ندیده است و نقبای مسئول قراعت اعلامیه آغاز محرم به صورت موروثی این حرکت نمادین را به نسل بعد از خود انتقال می‌دهند.
قبل از مراسم صلات کشی خدمه حسینیه حاج علی اشرف با آماده کردن فضای حسینیه، قدم اول را در جهت اجرای رسومات پایه گذاری شده بانی فراهم می‌کنند با تجمع مردم در داخل حسینیه یک یا دو نفر از سادات در حالی که چاووشی می‌خوانند برای چند مرتبه به دور حوض می‌چرخند و همراه با نوای زیبای چاووشی، چاووشی خوان‌ها حسینیه را به مقصد پشت بام ترک می‌کنند.
مراسم هفت منبر، مشعل گردانی و بیل زنی تنها مختص خراسان جنوبی است
مسئول حوزه پژوهش و مطالعات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار تسنیم در بیرجند اظهار داشت: یکی از تفاوت‌های عمده مراسم عاشورایی خراسان جنوبی با سایر استانها در این است که برخی مراسمات شامل مراسم هفت منبر، مشعل گردانی و بیل زنی تنها مختص خود استان است و در دیگر استانها وجود ندارد.
احمد برآبادی بیان کرد: برخی از مراسمات نیز وجود دارند که در سایر استانها نیز برگزار می‌شوند اما به مروز زمان در برخی از استانها کمرنگ شده اما در خراسان جنوبی همچنان با پر جا است.
وی خاطرنشان کرد: یکی از ویژگی‌های خوب خراسان جنوبی این است که آیین های قدیمی را زنده نگه داشته است.
15 اثر از آیین عزاداری مردم خراسان جنوبی ثبت جهانی شد
مسئول حوزه پژوهش و مطالعات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی از ثبت جهانی 15 اثر از آیین عزاداری مردم استان خبر داد و افزود: 2 اثر به تازگی به ثبت رسیده است و همچنین برای ثبت حدود 5 مراسم دیگر نیز در حال پیگیری هستیم که امید است بتوانیم کار ثبتی این مراسمات را نیز انجام دهیم.
برآبادی به مراسمات عزاداری ثبت جهانی شده مردم خراسان جنوبی اشاره و تصریح کرد: ثبت مراسم تعذیه خوانی به شماره 27، آیین علم بندان به شماره 627، علم گردان به شماره 628، پخت غلور در اربعین به شماره به شماره 814 و مراسم هفت منبر بیرجند به شماره 507 در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.
وی نخل گردانی قهستان(درخش) به شماره 706، سنگ زنی قهستان(درخش) به شماره 626، مشعل گردانی به شماره 629، نخل گردانی فردوس به شماره 509 و مراسم خیرات عاشورا در گزیک به شماره 1321 را از دیگر آیین عزاداری ثبت شده مردم خراسان جنوبی در فهرست میراث معنوی کشور عنوان کرد.
مسئول حوزه پژوهش و مطالعات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی گفت: آیین تکیه بندان در روستای سرخنگ درمیان به شماره 1446 و نخل بندان و نخل گردانی کریت طبس به شماره 1047 در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.
برآبادی تصریح کرد: مراسم علم بندان و علم گردانی بشرویه و مراسم عزاداری حسینی در حسینیه کبابی‌های بیرجند نیز اخیراً در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.
گزارش از فاطمه واعظی نسب و حسین ترشابی
انتهای پیام/ح
