نقش فضای مجازی و زبان هنر در انتقال مفاهیم دفاع مقدس

محمد مهدی احمدی مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیر کل حوزه وزارتی در گفتگو با خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، درباره تطبیق ارزش‌های دفاع مقدس با شرایط کنونی جامعه و حفظ آن ارزش‌ها، گفت: در این جنگ تحمیلی  که در یک مقطع زمانی ایجاد شد و مردم رشید ایران از همه اقوام برای دفاع از مبانی دینی و ملی خود در آن حضور فعال پیدا کردند. این حضور همه جانبه مردم از ویژگی‌های این جنگ این بود و مختص یک جریان یا طرز فکر نبود و همه افراد با احساسات و اعتقادات و مذاهب و ادیان مختلف در آن حضور جدی پیدا کردند که ارزش‌های آن برای ما مهم است.

حوزه معرفت شناسی در ارزش‌های دفاع مقدس

احمدی افزود: برای این که این ارزش‌ها را زنده نگه داریم و برای اینکه بتوانیم نسل فعلی ما به خصوص نسل سوم که دوران جبهه و جنگ را درک نکرده و در شرایط فعلی آسیب پذیر است را از هجمه‌ها و آسیب‌های دشمن نجات دهیم، باید در حوزه معرفتی دفاع مقدس فعال شویم. بحث نمادها و شعائر را داریم که خوب است مراسم بگیریم و از ایثارگران و خانواده‌های شهدا تجلیل کنیم و از عزیزانی که در این عرصه فعال بوده‌اند، یاد کنیم. اما نباید فقط به این نکته بسنده کنیم. ما باید در حوزه معرفتی و اهداف رزمندگان و افرادی که در این عرصه حضور داشتند و از ارزش‌های ملی و دینی با جانشان که بهترین سرمایه است دفاع کردند، کار کنیم.

مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: باید نسل فعلی با اهداف این عزیزان شناخت پیدا کند و بداند که بر اساس چه انگیزه‌هایی حضور پیدا کردند. باید در حوزه معرفت شناسی فعالیت کنیم وگرنه این نسل آسیب پذیر است و شاید دشمن بتواند مشکلاتی را ایجاد کند. اما اگر شناخت این نسل بالا رود و اهداف و ارزش‌های رزمندگان را بشناسند، در مقابل هر آسیب مصونیت پیدا می‌کنند. همانطور که نسل اول در مقابل هجمه دشمن مصونیت داشت و هیچ تبلیغات و جوسازی نتوانست روی آن‌ها اثرگذار باشد.

نقش زبان هنر در تاثیرگذاری مفاهیم ارزش‌های دفاع مقدس

وی با اشاره به زبان هنر در انتقال مفاهیم ارزش‌های دفاع مقدس، تصریح کرد: مطلب مهم دیگر بعد از شناخت ارزش‌ها این است که ما باید با زبان هنر که اثر آن امروزه از زبان کتاب بیشتر است و می‌تواند روی مخاطب اثرگذار باشد، این ارزش‌ها را منتقل کنیم. باید با زبان هنر واقعیت‌ها و فرهنگ جبهه و جنگ را نشان دهیم. جبهه جنگ فقط مسلسل و گلوله نیست و ویژگی‌هایی که بر آن حاکم است مثل صداقت، فداکاری، روحیه پاک و ویِژگی‌های انسانی و اسلامی که در  نسل اول مدافع ارزش‌های ملی و مذهبی وجود داشته است را با زبان هنر منتقل کنیم. زبان هنر، زبان سمعی و بصری است و در مخاطب تاثیر دارد. از دیالوگ‌ها و صحنه‌هایی استفاده کنیم که بتواند ارزش‌های دفاع مقدس را به نحو درست به مخاطب منتقل کند.

احمدی به حفظ ارزش‌های دفاع مقدس از جنبه هنری اشاره کرد و گفت: برای اینکه ارزش‌های ملی و مذهبی حفظ شود و نسل فعلی که آسیب پذیر است، مصونیت پیدا کند لازم است که مواردی را فرا گیرند. اول معرفت‌شناسی است و دوم استفاده مطلوب و منطقی از زبان هنر در انتقال ویژگی‌های انسانی که آن ویژگی‌ها این فرهنگ را نگه داشت و تا امروز منتقل شده است. در اینجا وظیفه هنرمندان است که در مقابل این موهبت الهی که هنر بوده و خداوند به آن‌ها داده است، برای شکرگذاری این موهبت الهی ارزش‌های دفاع مقدس را در قالب هنر منتقل کنند. همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند که برای پایداری و جاودانی هر اثر لازم است که آن اثر در قالب هنر تجلی پیدا کند. سومین عاملی که می‌تواند ارزش‌های دوران دفاع مقدس را حفظ کند و نسل فعلی در آن جهت قرار بگیرد، این است که باید  مسئلولان و نیروهایی که منصوب به نسل نظام و نسل اول هستند، در مرحله عمل و زندگی‌های شخصی و اجتماعی طوری رفتار کنند که مورد اعتماد جامعه قرار گیرند.

اعتماد ملی جهت تاثیرگذاری ارزش‌ها

مدیر کل حوزه وزارتی وزارت فرهنگ اظهار داشت: یکی از مواردی که در جامعه تاثیرگذار است، اعتماد بوده که این سرمایه اجتماعی است. در جامعه‌ای که میزان اعتماد بالا رود، آن جامعه هر کلامی را می‌پذیرد. ما برای اینکه اعتماد عمومی را بالا بریم، باید سعی کنیم افراد تاثیرگذار اعم از مسئولین، نخبگان و افرادی که می‌توانند در بین مردم موثر باشند، عامل باشند. به عبارتی مردم از نزدیک پاکی و صداقت آن‌ها را مشاهده کنند و بر اثر این اعتمادی که ایجاد می‌شود می‌توانند آن ویژگی‌ها را تاثیر بگذارند و با آگاهی دادن به جامعه، آن را از آسیبی که شاید در اثر هجمه دشمن ایجاد شود، نجات دهد.

حفظ و نجات جامعه با دشمن‌شناسی

احمدی افزود: برای اینکه بتوانیم ارزش‌های دفاع مقدس را حفظ کنیم و جامعه را نجات دهیم تا خدایی نکرده غفلت نکنند، باید ویژگی‌ها و شاخص‌های دشمن را برای جامعه تبیین کنیم. اگر جامعه دشمن شناس نباشد، شاید دشمن با کلام زیبا حرف بزند، اما هدفی دیگر دارد و می‌خواهد جامعه را به سویی سوق دهد که منحرف شود. یعنی جامعه تحت تاثیر کلام خوب او که هدف دیگری دارد، قرار بگیرد. اما اگر جامعه ویژگی‌های یک دشمن را بشناسند، تاکتیک‌های او را متوجه می‌شوند و دشمن دیگر نمی‌تواند با تحلیل‌های ظاهری خوب باعث اغفال جامعه شود، چون جامعه ویژگی‌های دشمن را شناخته است و می‌دانند این از تاکتیک‌های دشمن است و با این تاکتیک می‌خواهند جامعه را به طرفی بیاورند که به اهداف شوم خود برسند.

لزوم توجه به دشمن‌شناسی در مدارس و دانشگاه‌ها

وی گفت: این نکات خیلی می‌تواند در حفظ مبانی ارزشی و ملی کمک کند. در کنار این‌ها باید نمادها و شعائر را نیز زنده نگه داریم ولی فقط به آن اکتفا نکنیم و باید وارد حوزه‌ای شویم که بینش را بالا ببرد، چرا که می‌تواند جامعه را از آسیب نجات دهد. برای دشمن شناسی راه‌های مختلف وجود دارد که آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها از آن موارد هستند. این‌ها بدون اینکه شعار دهند و حساسیت ایجاد کنند، می‌توانند با ظرافت در بین مباحث علمی، اجتماعی و مرتبط به مناسبت‌هایی، ویژگی‌ها و تاکتیک‌های یک دشمن را تبیین کنند. اما در این مورد نوع بیان کردن بسیار مهم است و طوری بیان نکنند که حساسیت ایجاد کنند. این موضوع یکی از راه‌های مهم تاثیرگذار است.

نقش فضای مجازی در انتقال ارزش‌های دفاع مقدس

مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به نقش فضای مجازی در تبیین ارزش‌های دفاع مقدس، تصریح کرد: راه دیگر دشمن شناسی، فضای مجازی است. فضای مجازی مثل یک استکان است که در آن هم می‌توان چای و هم می‌توان شراب ریخت، بنابراین استکان مشکلی ندارد و استعمال و نحوه استفاده از این استکان مورد بحث است. کسی نمی‌تواند بگوید استکان را می‌شکنم چون وقتی در آن، چای باشد که منعی ندارد. فضای مجازی هم می‌تواند فرصت و هم تهدید باشد. از لحاظ تهدید پیام‌های کاذب، غیرواقعی، غیراخلاقی و شبهه ایجاد و آن را  منتقل کند و مخاطبین را در یک مسیر غلط قرار دهد. از طرف دیگر هم می‌تواند با انعکاس کلیپ‌های کوتاه یک دقیقه‌ای یا ده ثانیه‌ای یا پیام‌های کوتاه، یک واقعیت، یک ارزش و یک ابعاد انسانی را منتقل کند و در مخاطب اثرگذار باشد.

احمدی افزود: به عنوان مثال برای اینکه جامعه متوجه شود که غافل نشود صبح روز 11 عاشورا یک روزنامه در فضای مجازی ایجاد کنند و با تیتر بزرگ بنویسند: «حسین به دست مسلمان‌ها کشته شد»که البته نمونه این را دیده‌ام. یعنی اگر آن زمان در کربلا رسانه بود و می‌خواستند برای خبر حادثه کربلا، تیتر بزنند، چه تیتری می‌زدند؟ تیتر می‌زدند یهودی‌ها یا کفار امام حسین(ع) را کشتند؟ شمر امام را کشت که بارها با پای پیاده به مکه رفته است و عمر سعد امام را کشت، کسی که وضو می‌گرفت و نماز شب می‌خواند تا در جنگ با حسین بن علی(ع) شرکت کند. بنابراین فضای مجازی می‌تواند از این مدل دیالوگ‌ها استفاده کند تا مخاطب را تکان دهد و مخاطب به خود بگوید الان که امام حسین(ع) نیست ولی شاید من با رفتارم اهداف ایشان را خراب کنم. ایشان شهید شد و من باید ادامه‌دهنده این راه باشم تا روزنامه‌های فردا ننویسند اهداف حسین بن علی(ع) به دست مسلمان‌ها از بین رفت.

وی تصریح کرد: ما می‌توانیم از دیالوگ‌ها، پیام‌ها، کلیپ‌های کوتاه، تاثیرگذار و مبانی ارزشی روحیه‌های پاکی که در جبهه و جنگ حاکم بوده و ویژگی‌هایی که در رزمندگان بوده است را منتقل کنیم. چرا که یک فرهنگ انسانی در فضای جبهه حاکم بوده که ایثارگری می‌کردند و به هم احترام می‌گذاشتند. به عنوان مثال رزمنده داشتیم که موقع حمله پوتین خود را از پا درآورد و گفت من نمی‌توانم از آن استفاده کنم. آن رزمنده در یک پوتین خود دقت می‌کرده که بیت‌المال است. من یا افرادی که مسئول هستند با این پیام کوتاه باید حواسمان جمع باشد که که با این اموالی که دستمان است بازی نکنیم و مدیون نسل رزمندگان دفاع مقدس هستیم. ولی افرادی هستند که نسبت به میلیاردها پول بی‌تفاوت هستند.

توجه به ویژگی‌های اخلاقی و سبک زندگی رزمندگان

مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: در ویژگی‌های رزمندگان فقط نباید به بعد نظامی دقت کنیم و باید به ابعاد اخلاقی آن دوران و رزمنده‌ها توجه شود که می‌توان آن‌ها را در پیام‌های بسیار کوتاه منتشر کرد تا اثرگذار باشد. این نسل جبهه ندیده است و از جنگ تلقی دیگری دارند و فکر می‌کنند که آن‌ها حمله کردند و ما هم جنگیدیم. در جبهه، فرهنگ انسانی حاکم بوده و خروجی داشته است که یکی از آن‌ها تغییر سبک زندگی بوده است و یک سبک زندگی ارائه داده‌اند. دقت کنیم که نگاهشان به زندگی چقدر زیباست و از منظر دیگر به زندگی نگاه می‌کنند که همه این‌ها می‌تواند مخاطب را متحول کند. این نکات می‌تواند در استمرار ارزش‌ها و تداوم آن‌ها نقش داشته و نسل آسیب پذیر را مصون کند.

انتهای پیام/