دردسرهای صنایع تبدیلی برای تولیدکننده در استان همدان

به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، استان همدان ظرفیت تولید در حدود 5 میلیون تن انواع محصولات کشاورزی را دارد که این مقدار محصول تولیدی در استان همدان توان بالقوه‌ای را برای اشتغال و ایجاد اقتصاد پرسود روستایی برای تولید کننده ساکن در روستا فراهم کرده است.

در صورتی این هدف کلان در استان محقق می‌شود که دور‌ریزی این محصول بر اساس استانداردهای موجود به حداقل ممکن برسد و محصول تولیدی کشاورز و تولید کننده از آغاز برداشت به سرانجام تولید نهایی برسد و دست واسطه و دلال با راه اندازی و گسترش تعاونی‌های تولید و صنایع تبدیلی از این فرصت اقتصادی فراهم شده و پیش روی کشاورزان به هر شکل ممکن کوتاه شود و مصرف کننده هم به محصول نهایی با کیفیت دست یابد.

راه‌اندازی صنایع تبدیلی افزون بر ایجاد اشتغال مستقیم امکان ایجاد 2 یا 3 برابری زنجیره‌ای اشتغال غیر مستقیم را هم دارد. به گفته مسئولان در استان همدان تلاش‌هایی برای تحقق این هدف آغاز و تا حدودی هم به سرانجام رسیده است در این گزارش به بررسی این موضوع پرداخته‌ایم.

اختصاص تسهیلات

معاون مدیر صنایع جهاد کشاورزی استان همدان در این‌باره که برای فر‌آوری محصولات کشاورزی در استان همدان کدام برنامه‌ها اجرا شده است در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: در استان همدان ظرفیت تولید حدود 5 میلیون تن انواع محصولات کشاورزی وجود دارد و سالانه در این حدود هم محصول کشاورزی در استان تولید می‌شود.

وی گفت:در یک سال گذشته جهاد کشاورزی استان همدان برای پیشگیری از آسیب دیدن این محصولات به غیر از بخشی از محصولاتی که صرف تازه خوری شهروندان می‌شود حدود 28 میلیارد تومان تسهیلات بانکی با سود 6 تا 8 درصد به متقاضیان راه‌اندازی واحد صنایع تبدیلی اختصاص داده است.

حسن محمدی با یاد‌آوری اینکه تا قبل از سال 83 مجوز صنایع روستایی توسط جهاد کشاورزی صادر می‌شد و بعد از آن جهاد متولی صنایع تبدیلی کوچک شد، بیان کرد: صنایع تبدیلی کوچک برای فعالیت حدود 50 نفر بود و از سال 92 مجوز صنایع فساد پذیر را هم به جهاد کشاورزی واگذار کردند قبل از این سال، مجوز‌ها را اداره کل صنعت و معدن و تجارت صادر می کرد که دراین حوزه هم تاکنون 115 واحد مجوز یا پروانه بهره‌برداری از این اداره کل گرفته‌اند که قابلیت جذب 3 میلیون و285 هزار تن محصول را با اشتغال زایی 4511 نفر و سرمایه‌گذاری 350 میلیارد تومان در استان فراهم کرده است.

ظرفیت‌های موجود و در حال توسعه

وی افزود: تاکنون برای راه اندازی 270 واحد صنایع تبدیلی کشاورزی در استان که مجوز آنرا جهاد کشاورزی استان صادر کرده است. حدود500 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شده است این صنایع اکنون به طور مستقیم برای حدود 3 هزار نفر اشتغال‌زایی دارد و از قبل این صنعت فعالیت‌های جانبی و غیرمستقیم هم ایجاد شده است. 70 واحد هم با ظرفیت 215 هزار تن محصول در حوزه ‌های مختلف کشاورزی از 20 تا 90 درصد پیشرفت کاری دارد.

این مقام مسئول در جهاد کشاورزی استان همدان اظهار داشت: بر اساس آمارهای موجود در کشور حدود 20 تا 25 درصد محصولات کشاورزی به هر دلیلی قبل از مصرف آسیب می‌بیند که برای کاهش از این آسیب افزون بر راه اندازی صنایع تبدیلی استان در حوزه‌های مختلف تولید که ظرفیت آن وجود دارد سعی کرده‌ایم آموزش‌های جدید و فناوری روز به در این صنایع رایج کنیم تا این آسیب پذیر به حداقل ممکن برسد یکی از این روش‌ها هم به بهره‌برداری رساندن 10 سردخانه با ظرفیت 30 تا 35 هزار تن بوده است. این سردخانه ضایعات سیب زمینی را به حدود 3 تا 5 درصد به لحاظ حذف روش انبا‌رداری قدیمی توسط کشاورزان رسانده است در کنار آن هم واحد های هم اندازه سازی(سرتینگ) محصولات و بسته بندی از دیگر روش‌های کاهش آسیب محصول کشاورزان بوده است.

وی گفت: به عنوان نمونه اکنون 6 واحد با ظرفیت 100 هزار تن این فر‌آوری محصول را به این شکل انجام می‌دهند و در شهرستان رزن هم با سرمایه‌گذاری خارجی ظرفیت جذب 150 هزار تن سیب زمینی برای تولید 60 هزار تن خلال سیب زمینی(فرنچ فرایز) فراهم شده است. مابه التفاوت ظرفیت جذب شده هم دور‌ریز ندارد و برای تولید خوراک دام استفاده می‌شود این واحد از صنایع تبدیلی استان 150 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری دارد و فقط این صنایع نیست بلکه در حوزه تولید و فر‌آوری مواد لبنی و کنسانتره میوه، آب میوه، چیپس میوه، پوره میوه و سیب زمینی، شوریجات و ترشیجات، کشمش، رب گوجه فرنگی، گردو و سیر و غیره هم سرمایه‌گذاری هایی شده است.

محمدی افزود:اکنون بیشترین توجه خود را به جای صدور پروانه بهره‌برداری جدید به دنبال توسعه فناوری این واحد ها قرار دادیم تا بازار پسندی محصول فر‌آوری شده آنها از دست نرود و قابلیت رقابت با بازار را هم حفظ کنند. برای حمایت از این بخش هم در حدود 80 درصد طرح های توجیهی را تسهیلات پرداخت می کنیم و آموزش‌های فنی و مشاوره به متقاضیان ارایه می کنیم.

بازار آزاد ارز و دست کوتاه تولید کننده از ارز دولتی

با شنیدن صحبت‌های این مسئول نظر یک فعال صنایع تبدیلی مواد لبنی را دراستان همدان جویا شدیم که وی هم به خبرنگار تسنیم گفت: 25 سال است در حوزه تولید و فر‌آوری انواع مواد غذایی از ماده اولیه ای به نام شیر خام فعالیت دارد اما اکنون با تغییرات عمده و مکرر ارز نه تولید کننده و نه مصرف کننده از قیمت نهایی و عرضه و تولید محصولات فر‌آوری شده این صنعت رضایت دارند.

محسن علی بخشی که تولید کننده نام آشنای یک نشان تجاری مواد لبنی دراستان استان است، اظهار داشت: مسوولان تصور می کنند کاهش قیمت هم به نفع تولید کننده است در حالی که این طور نیست نوسان ها در این حوزه ضربه بزرگی را به تولید کننده وارد می کند باید قیمت ثابت باشد تا تولید کننده و متولیان صنایع فر‌آوری محصولات کشاورزی با آرامش خاطر برای تولید محصول نهایی خود برنامه ریزی کنند وقتی قیمت مواد اولیه افزایش پیدا می کند هزینه تولید افزایش می‌یابد و وقتی قیمت عرضه محصول در بازار کاهش می‌یابد هم هزینه های ثابت تولید همچنان وجود دارد.

وی افزود: در هر دو حالت تولید کننده متضرر می شود و در این بین هم وقتی مصرف کننده تغییرات مکرر در قیمت ها را می‌بیند از خرید منصرف می شود و یا منتظر کاهش بیشتر قیمت ها می‌ماند در حالی که محصولات لبنی را نمی توان زیاد نگه داشت و باید به بازار مصرف رساند تا هم بازار از دست نرود و هم این که سرمایه در گردش برای تولید مجدد داشته باشیم.

این تولید کننده محصولات لبنی در استان همدان افزود: روزی 90 تا 100 تن مصرف شیر در کارخانه داشتیم الان با تغییر قیمت ها به حدود نصف رسیده است و باید با قیمت بالا آن را از استان های مجاور و یا حتی دور‌تر تامین کنیم در حالی که شیر خام استان به شیر خشک تبدیل می شود تا بعد برای تولید همین محصول در خارج کشور استفاده شود در حالی که شیر خشک محصول نهایی نیست و باید مجدد فر‌آوری شود تا بتوان از آن مواد لبنی تولید کرد.

وی اظهار داشت: با تغییر قیمت‌ها هزینه تولید همچنان باقی است در کنار تولید باید دغدغه تامین مواد اولیه را هم بیش از گذشته داشته باشیم بخش عمده ای از مواد مصرفی در بسته بندی مواد لبنی، از صنایع پتروشیمی تامین شود. این صنایع هم در تابلوی شرکت خود قیمت دولتی را برای فروش محصولاتشان اعلام می کنند اما دیوار بلندی برای خرید این محصولات دور کارخانه خود کشیده‌اند و دست تولید کننده واقعی به آن نمی‌رسد و دلال‌ها این محصولات را به بازار عرضه می‌کنند. من در حال حاضر باید مواد اولیه این حوزه را با دلار 17 هزار تومان و با واسطه و از بازار آزاد و دلال ها تامین کنم ک هزینه تولید را افزایش داده است و نقش موثری در قیمت تمام شده محصول دارد.

ضرر‌های تولید با افزایش قیمت مواد اولیه بسته بندی

علی بخشی گفت: برای اشتغال 1100 نفر 20 تا 30 میلیارد تومان سرمایه گذاری کرده ام اما حالا با کاهش تولید باید 300 تا 400 میلیون تومان ضرر نهایی و قیمت تمام شده محصولم را بپردازم. استان همدان روزگاری قطب تولید مواد لبنی بود و 25 کارخانه در آن فعالیت داشت اما اکنون 5 یا 6 کارخانه بیشتر در این حوزه فعال نیست و با ضرر به کار ادامه می‌دهند. مسوولان وقتی تصمیمی می گیرند باید نظر تولید کننده را هم توسط اتحادیه و تعاونی مربوطه جویا شوند و طبق آن تصمیم بگیرند اما بعد از گرفتن تصمیم سراغ تولید کننده می آیند که دیگر دیر است و آثار تخریبی تصمیم های غیر کارشناسی آنرا اکنون به صورت مشهود در بازار تولید و صنایع تبدیلی استان می توان دید. به این دلیل هم تعدادی کارخانه در نهاوند ورشکسته شده اند.

این تولید کننده اظهار داشت: به عنوان نمونه بطری خالی 180 تومان بود در حال حاضر باید 1050 تومان آن را از بازار تهیه کنم. فویل 25 تومان را حالاباید 100 تومان بخرم. حلب( 10 یا 18 کیلوئی) 6 هزار تومانی حالا 20 هزار تومان شده است. کارتن بسته بندی مواد لبنی هر عدد هزار تومان بود حالا 3700 تومان شده است. قیمت شیر خام هم 2 برابر شده است. ظرف مخصوص بسته بندی 3500 تا 3800 تومانی کیلوئی 16 تا 17 هزار تومان شده است همه این افزایش قیمت ها یعنی ضرر تولید کننده که از جایی هم قابل تامین نیست.

ضرر بیشتر در سرمایه‌گذاری و توسعه سردخانه

سردخانه هم از عوامل مهم و تاثیر گذار در کاهش ضایعات تولید در صنایع تبدیلی محسوب می شود یک سردخانه دار در شهرستان رزن هم از وضعیت موجود سرمایه گذاری و قیمت پایین خرید سیب زمینی و ثابت و تضمینی نبودن آن گلایه دارد و اظهار داشت: این سردخانه حدود 4 سال است که راه اندازی شده و ظرفیت 12 هزار تن ذخیره سازی بذر و خوراک سیب زمینی را دارد.

تیمور طیبی گفت: از هم روستا های مجاور سردخانه در استان و هم از استان های همجوار همدان سیب زمینی برای نگهداری به این سردخانه حمل می شود این سردخانه با هزینه 10 میلیارد تومان راه اندازی شده است در حالی که با تغییر قیمت های سیب زمینی و تضمین نشدن خرید سیب زمینی هزینه های نگهداری و بعد فروش آن برای کشاورز کمترین سود را دارد.

وی افزود: قیمت سیب زمینی انباری کیلوئی 600 تومان است اما سیب زمینی سردخانه ای 800 تومان است و قبل از ورود به سردخانه سیب زمینی هم اندازه سازی(سرتینگ) شده و فرچه می‌خورد تا دوام و ماندگاری و کیفیت محصول برای عرضه به بازار حفظ شود در این حالت تولید کننده هم باید کیلوئی 100 تومان هزینه نگهداری سردخانه را بدهد دیگر سودی برای کشاورز باقی نمی ماند من هم که با این هزینه سرمایه گذاری این واحد را راه اندازی کرده ایم مگر در سال چقدر سود می کنم.

وی اظهار داشت: دولت باید برای محصولات کشاورزی پر مصرف و پر تقاضا مانند سیب زمینی قیمت تضمینی بدهد تا هم سرمایه گذار در سردخانه متضرر نشودو هم تولید کننده متعهد باشد محصول خود را بدون ضرر به بازار عرضه کند و برای کشت بعدی آماده شود. در حال حاضر با این قیمت سیب زمینی اجرای طرح توسعه ای برای سردخانه توجیه ندارد.

انتهای پیام/ن