مدیرکل دفتر سواحل محیط زیست: نتوانستیم خلیج گرگان را حفظ کنیم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بندرترکمن، شهرام فداکار ظهر امروز در نشست تخصصی خلیج گرگان، فرصت‌ها و تهدیدها اظهار داشت: خلیج گرگان بخشی از تالاب بین‌المللی میانکاله است. این تالاب با وسعت 100 هزار هکتار در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده بود اما امروز این مساحت به 68 هزار هکتار است.

وی با اشاره به سابقه 50 ساله حفاظت از تالاب بین‌المللی میانکاله خاطر نشان کرد: خط دریای خزر و زبانه تالاب از غرب به شرق نشان می‌دهد تنها بخش کوچکی از سواحل خزر دست نخورده باقی مانده است. با این‌حال کاربری‌های متعددی در همین محدوده کوچک ایجاد شد.

مدیرکل دفتر سواحل و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به خدماتی که تالاب‌های ساحلی ارائه می‌دهند، گفت: کنترل سیلاب و خشکسالی، تفرج و گردشگری، سلامت جوامع مجاور، تنوع زیستی، تلطیف هوا و غیره از کارکردهای تالاب‌های ساحلی کشور است.

وی ادامه داد: 35 درصد منابع آبزی قابل برداشت کشور و هم چنین صادرات و واردات حدود 90 درصد کالاهای کشور از مناطق تالابی ساحلی انجام می‌شود.

فداکار تامین آب شرب را از دیگر کارکردهای تالاب‌های ساحلی برشمرد و اظهارداشت: مطالعه برای آبرسانی به 17 استان کشور به میزان 500 میلیاردمترمکعب از سواحل جنوبی در دستور کار وزارت نیرو قرار دارد.

به گفته وی، 22.5 درصد جمعیت کشور در 7 استان ساحلی و همچنین 70 درصد مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی در حوزه تالاب‌ها شکل گرفته است.

مدیرکل دفتر سواحل و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست کشور با بیان اینکه تالاب گمیشان می‌تواند بسیاری از مشکلات اقتصادی را برطرف کند، گفت: همه از حال ناخوش تالاب و بیماری آن سخن می‌گویند اما واقعیت این است که نباید بیش از این فشار به تالاب وارد کنیم. متاسفانه در این شرایط هم به دنبال توسعه هستیم و معتقدیم تالاب دیگر قادر به ارائه خدمات نیست. این نگاه ناشی از رویکرد بهره‌بردارانه از تالاب است که می‌تواند مشکلات را تشدید کند.

وی با بیان اینکه باید به تالاب فرصت تنفس داد، خاطرنشان کرد: باید دوره تنفس یا آیشی به تالاب گمیشان بدهیم تا بتواند خود را بازسازی کند.

فداکار در ادامه با بیان اینکه اراضی اطراف خلیج گرگان و تالاب تصرف شده است، افزود: حدود 80 درصد اراضی اطراف خلیج گرگان تصرف شده است. براساس قانون سال 97 درباره حریم تالاب‌ها که 2 هزارمتر تعیین شده است، باید این اراضی آزاد شود تا خلیج نفس بکشد.

مدیرکل دفتر سواحل و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست کشور یکی از دلایل وضعیت کنونی و خشکی خلیج گرگان را کاهش ورود آب رودخانه‌ها به خلیج دانست و گفت: در دهه گذشته از 15 رودخانه 10 تا 11 مترمکعب بر ثانیه آب شیرین وارد خلیج می‌شد اما اکنون به کمتر از 2 مترمکعب در ثانیه رسیده است.

مدیرکل دفتر سواحل و تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: نتوانستیم خلیج گرگان را حفظ کنیم و امروز درگیر جلسات شده‌ایم. زیرا در گذشته دیدگاه‌ها بر ایجاد واحدهای پرورش ماهی و اشتغال بود که راندمان این اقدامات قابل قبول نیست.

وی با اشاره به پیامدهای کاهش تراز آب در خلیج گرگان و تالاب بین‌المللی میانکاله بیان داشت: قطع ارتباط موثر خلیج با دریای خزر و کاهش خودپالایی آب خلیج، تشدید غلظت آلاینده‌ها و وقوع تغییر چشمگیر کیفیت آب، تغییر کمیت و کیفیت آب‌های زیرزمینی، تغییر و تشدید رژیم رسوب گذاری، افزایش تعرضات و تصرفات اراضی خلیج و افزایش احتمال ایجاد ریزگردها از آثار منفی این اتفاق خواهد بود.

وی افزایش مهاجرت و پایین آمدن کیفیت زندگی در منطقه را از دیگر پیامدهای خشکی خلیج گرگان دانست و گفت: این اتفاق می‌تواند پیامدهای نامطلوب اجتماعی داشته باشد. از سوی دیگر تهدید زیرساخت‌ها هم‌چنین بازدهی اقتصادی طرح‌های پرورش ماهی و گردشگری، بندرگاهی و صنعتی از موضوعات متصور است.

فداکار با تاکید بر اینکه توسعه مناطقی مانند آشوراده همچنان مورد بحث است، اظهار داشت: باید برای نجات خلیج گرگان راهکارها و اقدامات علمی و کارشناسی داشته باشیم. تهیه و اجرای طرح جامع مدیریت خلیج، سازش پذیری با تغییرات اقلیمی و ایجاد مشاغل جایگزین و توسعه گردشگری طبیعی و توسعه پوشش گیاهی جایگزین می تواند بخشی از این راهکارها باشد.

مدیرکل دفتر سواحل و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست کشور افزود: باید در این مسیر از تغییر کاربری اراضی در حریم اکولوژیک خلیج گرگان جلوگیری شود. تقویت دیپلماسی منطقه ای برای تامین حقابه خزر از دیگر پیشنهادات است.

انتهای پیام/ ع