خیام؛ نمایشگر آمال ملی ایرانیها
مسعود خیام در کتاب جدید خود با عنوان «خیام و ترانهها»، درباره زندگی و آثار این شاعر پرآوازه ایرانی میگوید: امروز متجاوز از هزار رباعی به نام اوست. که ملتی به نامش ترانه میسراید. پناه رندان زمان است. نمایشگر آمال ملی است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، خیام یکی از معدود شاعران فارسیزبانی است که به همت مترجمان در جهان شناخته شده و معروف است. سالهاست رباعیات او در نسخههای گسترده منتشر میشود، برخی از اشعار منتسب به او بر سر زبانهاست و گاه به ضربالمثل بدل شده، هر سال آثار و تحقیقات متنوعی درباره آثار و زندگی او منتشر میشود، اما با وجود همه اینها شناخت ما از او بسیار کم است. زندگی و آثار او همواره در میان غبار بوده است؛ هم او را میشناسیم و هم نه. هم میدانیم او کیست و هم گاه از ارائه تعریفی دقیق از او بازمیمانیم. با وجود همه اینها، خیام شاعر محبوب ایرانیها و غربیهاست؛ شاعری که بسیاری در زیر نام او، آنچه خواسته گفتهاند، شاید بتوان او را شاعر آمال و آرزوهای ایرانیها دانست.
«خیام و ترانهها» عنوان یکی از جدیدترین آثاری است که درباره او منتشر شده است. مسعود خیام، نویسنده و پژوهشگر، در این اثر تلاش دارد تا زندگی، فلسفه و آثار او بپردازد. کتاب در 14 فصل تدوین شده، نویسنده ابتدا به دوران طلایی ریاضی، نجوم و موسیقی در ایران پرداخته و سپس به موضوعاتی چون دشمنان فیلسوف، مقام جهانی خیام، دیدگاه و آثار فروغی، صادق هدایت، دشتی و درویش درباره این شاعر، جایگاه عرفانی خیام در آثار خارجی، خیام و خیامی، ترانهها و... میپردازد.
در بخشهایی از این اثر میخوانیم:
در مورد چه کسی صحبت میکنیم؟... کسی که بزرگترین منجم سدههای میانه جهان است. بزرگترین ریاضیدان روزگار خویش است. در سرزمین زبان مادری یکی از پنج شاعر بزرگ است. چهارتای دیگرش فردوسی و سعدی و مولوی و حافظ. در دنیا همراه فیتز جرالد یکی از پنج شاعر بزرگ جهانی است. چهارتای دیگرش هومر و شکسپیر و دانته و گوته.
کسی که در موردش جز از لابهلای پردههای مبهم مه هیچ نمیدانیم. که شاید پدربزرگش خیمهدوز بوده. پدرش طبیب گیاهی و داروشناس بوده. در اردیبهشت به دنیا آمده. در دی از دنیا رفته. نمیدانیم نامش حکیم ابوالفتح غیاثالدین عمر بن ابراهیم خیامی است یا حجةالحق خواجه امام ابوحفض عمر بن ابراهیم الخیامی. شاگرد امام موفق استاد بزرگ زمانه خود بوده. تحصیلات وسیعی در نیشابور و بلخ- مراکز عمده فرهنگی آن روزگار- انجام داده. ...
کسی که درّ یگانه نیشابور است. نیشابوری که به خاطر مهاجرت دانشمندان سراسر گیتی مرکزیت فرهنگی داشت و خیل دانشجویان از دورترین نقاط مغرب و مشرق به این شهر جذب میشد. و در مورد کتابخانههای شهرش حرفهای حیرتانگیز میزنند. که اکنون همه کتابهای شهرش از بین رفته. همراه با شهرش دچار ظلم تاریخی شده. ظلم تاریخی به کنار دچار سوء تفاهم تاریخی شده.
... تقریباً متعلق به 10 قرن پیش است اما معاصر به نظر میرسد. ازلی است. ابدی است. باستانی است. نماد روح این ملت است. برخورد ملی ما با شکست را نمایش میدهد. و چیزی که ما کم نداشتهایم شکستهای پی در پی تاریخی است؟ همچون انسانی مسلط و مجهز به علم همه چیز را به خوبی میبیند. بیش از همه زجر میکشد. اما باقی میماند. و باقی میماناند!»
انتشارات نگاه «خیام و ترانهها» را در 300 نسخه و به قیمت 30 هزار تومان منتشر کرده و در دسترس علاقهمندان به ادبیات کلاسیک فارسی قرار داده است.
انتهای پیام/