اقامتگاه‌های برج‌مانند بین‌راهی در کردستان؛ فرصتی که مغفول مانده است+تصاویر
در استان کردستان اقامتگاه‌های بین‌راهی بسیار قدیمی وجود دارند که متأسفانه از دید مسئولان کردستانی مغفول مانده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیجار، اقامتگاه‌های بین‌راهی مکان‌هایی برای ارائه خدمات رفاهی-بهداشتی بهینه به مسافران بین جاده‌ای هستند؛ در استان کردستان اقامتگاه‌های بین‌راهی بسیار قدیمی وجود دارند که نشان می‌دهند در سال‌های دور در این استان تردد مسافران بین شهرها رواج داشته و اکنون این اقامتگاه‌ها از اماکنی است که مورد توجه گردشگران بوده اما متأسفانه از دید مسئولان کردستانی مغفول مانده است.
قطعاً احداث مجتمع‌های خدماتی بین راهی فواید بسیاری می‌تواند داشته باشد که می‌توان به فراهم‌کردن آسایش بیشتر رانندگان و مسافران با ارائه خدمات متمرکز و مناسب، کاهش میزان تصادفات جاده‌ای، افزایش ضریب ایمنی جاده‌ها، روان ساختن ترافیک جاده‌ها، تقویت جاذبه‌های توریستی و تفریحی و ایجاد بستری مناسب جهت اشتغالزایی، اشاره کرد اما متأسفانه این ظرفیت‌ها از دید متولیان مغفول واقع شده و یا اگر وجود دارد اغلب سرویس‌های بهداشتی موجود یا بسیار فرسوده، قدیمی، کثیف و آلوده‌اند و یا به‌دلیل قطع بودن آب و نداشتن مایع دستشویی غیرقابل استفاده و عملاً تعطیل شده‌اند.
برج اشقون بابا
یکی از این اقامتگاه‌ها که در نزدیکی شهر حسن‌آباد یاسوکند شهرستان بیجار وجود دارد برج اشقون بابا است، این بنا که از سنگ و آجر ساخته شده دارای پلانی دایره‌شکل است.
این برج احتمالاً از اقامتگاه‌های بین‌راهی بوده است، قدمت برج اشقون بابا را برخی به دوره ایلخانی نسبت داده‌اند اما از آنجا که آثار و بقایای مرمت دوره صفوی روی آن مشخص است به نظر می‌رسد در دوره صفوی تغییراتی در آن ایجاد شده باشد.
برج اوچ گنبدخان:
در فاصله 75 کیلومتری شمال غرب شهر بیجار در روستایی به نام اوچ گنبدخان برجی سنگی وجود دارد که به برج اوچ گنبد معروف است دلیل این که چرا برخی این گنبد را اوچ یعنی سه می‌نامند، به‌طور دقیق مشخص نیست.
ساختمان برج با پلان دایره‌ای از سنگ و ساروج ساخته شده و سقف آن نیز با گنبد شلجمی از سنگ لاشه‌ای ساخته شده است، ابعاد داخلی برج 4.30 متر و ورودی آن 1.30 متر ارتفاع دارد، عرض دیواره‌های سنگی 90 سانتیمتر و ارتفاع برج 6 متر است.
از آنجا که این برج نیز در مسیر کاروان‌ها قرار داشت به نظر می‌رسد که به‌عنوان اقامتگاه بین‌راهی در عصر صفویه ساخته شده و مورد استفاده بوده است.
برج ینگی ارخ:
این برج در روستایی به همین نام در 63 کیلومتری شمال شهر بیجار قرار دارد و دارای پلانی دایره شکل است، مدخل برج ینگی ارخ در ضلع جنوبی بنا و در کنار جاده‌ای در مسیر رودخانه قم چقای قرار گرفته است.
این برج از سنگ لاشه، ملات و ساروج ساخته شده و احتمالاً یک اقامتگاه بین‌راهی بوده که در دوره صفوی مورد استفاده مسافران قرار می‌گرفت، این برج دارای گنبدی بود که تخریب شد اما بقایای کاربندی‌های گچی آن موجود است.
بنا در مسیر جاده زنجان-آذربایجان-کردستان قرار گرفته و نشان از رونق تجاری و اهمیت این منطقه برای تجارت دارد.
کاروانسرای تاجوانچی سقز:
در ضلع غربی حمام حاج صالح سقز بقایای کاروانسرایی قدیمی دیده می‌شود که تنها بخش‌هایی از ضلع شمالی آن باقی مانده است؛ طرح این کاروانسرا شامل یک حیاط مستطیل شکل با آب نمایی در وسط حیات و ردیف حجره‌هایی بوده که تعدادی از آنها هنوز موجود است.
ساختمان سرا در دو طبقه بنا شده و دارای ستون‌های استوانه‌ای و پایه ستون‌های مربعی و ردیف قوس‌های نیم دایره و تنگ‌گذاری به صورت دیوار باربر در فضای نیمه‌باز مشرف به داخل حیاط است.
طبقه فوقانی دارای یک ردیف ستون‌های چوبی به سبک معماری منطقه شمال غرب ایران بوده و احتمالاً این ساختمان در زمان خسروخان اول در دوره زندیه ساخته شده و معماری و نمای این کاروانسرا قابل مقایسه با نمای داخلی عمارت خسروآباد سنندج است.
انتهای پیام/ش
