تغییر مسیر زندگی یک کشاورز در مستندسازی از «افعی دم عنکبوتی»

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، فتح‌الله امیری از مستندسازان با سابقه کشور است که با مستندهای حیات وحش او را می‌شناسیم. او تاکنون جوایز بسیاری از جشنواره‌های داخلی و خارجی دریافت کرده است. مستند «محیط‌بان و پلنگ» به کارگردانی مشترک او و نیما عسگری سال گذشته موفق شد جایزه بهترین کارگردانی را از جشنواره سینما حقیقت دریافت کند. امیری امسال با مستند «در قلمرو افعی دم عنکبوتی» در بخش مسابقه ملی جشنواره سینما حقیقت حضور دارد.

فتح‌الله امیری کارگردان مستند «در قلمرو افعی دم عنکبوتی»

فتح‌الله امیری درباره موضوع مستند جدیدش گفت: در مقدمه صحبت‌هایم باید بگویم که یکی از موضوعاتی که همیشه در فیلم‌سازی خود علاقه‌مند بودم، این بود که گروه فیلم‌ساز بتواند تاثیر مثبتی را بر روی سوژه خود داشته باشد. زمانی که مستند «حیات در رگ‌های سرد» را می‌ساختم که در مورد خزندگان استان ایلام بود، همراه با پژوهشگر این مستند دکتر فتحی‌نیا دنبال یک نمونه از مارهای افعی به نام «افعی دم عنکبوتی» بودیم. در مورد این مار باید بگویم که ویژگی آن این است که دم آن شبیه به یک عنکبوت یا رتیل است و به همین دلیل وقتی دم خود را تکان می‌دهد، پرندگان فریب خورده و به خیال خود برای شکار یک عنکبوت وارد عمل می‌شوند که به ناگاه با یک افعی روبه‌رو شده و طعمه این شکارچی باهوش می‌شوند. برای گروه ما بسیار مهم بود که بتوانیم این صحنه را تصویربرداری کنیم اما تا مدت زیادی این امکان برایمان فراهم نمی‌شد که چنین تصویری را داشته باشیم. در جریان همین اتفاقات بود که با کشاورزی به نام محمود منصوری آشنا شدیم.

وی ادامه داد: از آن‌جا که ما نمی‌توانستیم به صورت دائم در منطقه حضور داشته باشیم و تصویر برداری کنیم، تصمیم گرفتم که تصویربرداری را به آن کشاورز آموزش بدهم چرا که فاصله او تا مرزعه بسیار کم بود. این کار ما نتایج جالبی را به همراه داشت که سوژه ساخت مستند «در قلمرو افعی دم عنکبوتی» شد. برای مثال، این کشاورزان آن افعی را می‌کشتند اما وقتی محمود منصوری این مسئولیت را پذیرفت، به اهمیت این موجود پی برد و کشتن این افعی در روستا کاهش پیدا کرد. در حقیقت، دیدگاه او نسبت به محیط‌زیست و موجودات زنده تغییر پیدا کرد. جالب است بدانید که این گونه از افعی فقط در ایران وجود دارد و به نوعی سرمایه ملی محسوب می‌شود. نکته مهم دیگری که اتفاق افتاد مربوط به تجربه زندگی جدید برای منصوری بود. او به عنوان یکی از تصویربرداران مستند «حیات در رگ‌های سرد» شناخته شد که جایزه بهترین مستند جشنواره سینما حقیقت را دریافت کرد.  همین موضوع باعث شد تا در جشنواره فیلم کوتاه تهران جایزه بهترین تصویربرداری مستند ایران را دریافت کند. بعد از این هم به عنوان تصویربردار مستند «در پناه بلوط» به کارگردانی مهدی نورمحمدی به عنوان تصویربردار مشغول به کار شد.

این کارگردان و مستندساز به مستند «در قلمرو افعی دم عنکبوتی‌» اشاره کرد و گفت: وقتی آقای منصوری فیلم‌برداری مستند «حیات در رگ‌های سرد» را شروع کرد، همزمان با آن، یک سری فیلم‌های پشت صحنه‌ای نیز از زندگی خودش و دیگر اتفاقات طبیعی پیرامون آن تهیه کرد. تمام این فیلم‌ها که روایتی از تغییر زندگی یک کشاورز تا تصویربردار حرفه‌ای سینما بود، تبدیل به مستند «در قلمرو افعی دم عنکبوتی» شد که برای اولین بار در معتبرترین جشنواره حیات وحش دنیا به نام «وایلد اسکرین» در بریستول انگلستان به نمایش در‌آمد و موفق شد جایزه کشف یک استعداد درخشان را دریافت کرده و محمود منصوری به عنوان اولین ایرانی، موفق به دریافت تندیس پاندا به عنوان استعداد در حال ظهور این جشنواره معتبر شد. او به مراسم اختتامیه دعوت شد که البته ویزای او از سوی سفارت انگلستان صادر نشد و نتوانست در مراسم شرکت کند. البته یک ویدئو از او ضبط کردیم و در هنگام اهدای جایزه این ویدئو پخش شد و تهیه کننده فیلم دکتر محمد علاء جایزه او را دریافت کرد. در این مستند، روند پیشرفت محمود منصوری را در این حوزه نشان داده‌ایم. باید بگویم که قرار گرفتن او در مسیر ما یک تقدیر بود که باعث شد استعدادش کشف شود. آقای منصوری اکنون در کنار کار کشاورزی، تصویربرداری مستند حیات وحش نیز انجام می‌دهد.

فتح‌الله امیری با اشاره به شباهت‌های این مستند 39 دقیقه‌ای با مستند سال گذشته خود که توانست جایزه بهترین کارگردانی مستند کوتاه را از جشنواره حقیقت دریافت کند، گفت: هر دو مستند هر دو سوژه، دارای ریسک بسیار زیادی است چرا که ممکن است مدت‌ها روی آن وقت بگذارید اما اصلا چنین حیوانی وجود نداشته باشد. مستندهای بسیاری را دارم که به همین دلیل نیمه کاره رها شده است. هم‌چنین در مستند «در قلمرو افعی دم عنکبوتی» روایت زندگی کسی را داریم که ما را در پیدا کردن این‌گونه حیوانی یاری می‌کند و البته زندگی خودش نیز دچار تغییرات بسیار زیادی می‌شود. شما با شخصی روبه‌رو هستید که ظرف مدت نسبتا کمی از یک کشاورز ساده تبدیل به بهترین تصویربردار حیات وحش ایران شده است.

امیری در بخش پایانی صحبت‌های خود به سختی‌های ساخت مستند حیات وحش اشاره کرد و گفت: اکنون نگران سال‌های آینده هستم که آیا مستندسازان حیات وحش ادامه می‌دهند یا خیر؟ مستندهای حیات وحش چندین ماه تصویربرداری دارد در حالی که مستندهای دیگر تنها 10 الی 30 روز تصویربرداری دارد. هم‌چنین تدوین آن نیز بسیار سخت است. شما با راش‌های بسیار زیادی روبه‌رو هستید که غیر مرتبط است و باید یک سال روی میز تدوین بماند تا مرتبط شود.

عوامل ساخت این مستند عبارتند از:

تهیه کننده: دکتر محد علاء، پژوهشگر: دکتر بهزاد فتحی نیا، تصویربرداران: محمود منصوری، نیما عسگری، تدوین: مجید محمددوست، آهنگساز: بابک میرزاخانی، مشاور کارگردان: مهدی نورمحمدی، دستیار کارگردان: حبیب حیدریان، برنامه ریزی: روژین نیکلایی، عکاس: صدیقه خدایی، مترجم: مینا علاء و مجری طرح موسسه تصویر حیات وحش.

 انتهای پیام/