سفر اروپایی آیداربیک‌اف و پیام‌های سیاست خارجی قرقیزستان
با بررسی سفرها و دیدارهای خارجی وزیر امور خارجه قرقیزستان طی ۲ ماهی که از انتصاب وی می‌گذرد، به نظر می‌رسد اولویت‌های سیاست خارجی قرقیزستان به ترتیب شامل روسیه، چین و آسیای جنوب شرقی، کشورهای اوراسیایی و در وهله بعد اتحادیه اروپا باشد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، پس از حوادث و بی‌ثباتی‌های روی داده بین سال‌های 2005 تا 2011، سیاست خارجی دوران ثبات در قرقیزستان به ارلان عبدالدایف شناخته می‌شد. وی همچون دیگر وزرای خارجه کشورهای مشترک المنافع فارغ‌التحصیل دانشگاه روابط بین‌الملل وزارت خارجه روسیه بود و از سال 2012 تا 2018 سکان‌دار دستگاه دیپلماسی قرقیزستان بود. یکی از علل اصلی تحکیم جایگاه وی در دولت آلماس‌بیک آتامبایف و تداوم حضورش در دولت سورانبای جین‌بیک‌اف، پایه‌ریزی زیرساخت‌های مستحکم روابط گسترده قرقیزستان با چین و روسیه بعد از چند دوره غرب‌گرایی در سیاست خارجی این جمهوری کوچک آسیای مرکزی بود. مسکو و پکن همواره نگاه ویژه‌ای به عبدالدایف داشته و به نقش ویژه وی در تداوم برنامه‌های از پیش تعیین شده اعتراف می‌کردند.
با این حال اما نسیم تغییرات در دولت جین‌بیک‌اف سرانجام به عبدالدایف هم رسید و پس از موج‌های اول و دوم تغییرات که عمدتا به پاکسازی دولت از چهره‌های نزدیک به رئیس‌جمهور سابق صورت گرفت، در خبری غیرمنتظره استعفای عبدالدایف به رئیس‌جمهور اعلان شد. استعفای وی که به دلیل رسوایی در روندهای کاری وزارت خارجه قرقیزستان مطرح شد، با برکناری قلیچ‌بیک سلطان، سفیر قرقیزستان در کره جنوبی آغاز گردید. در نهایت اتهامات دیگری نظیر دریافت کمک مالی از چین، اقدامات غیرقانونی در انتصابات، صدور ویزا بدون موافقت کمیته دولتی امنیت ملی، به‌ویژه برای چینی‌ها نیز در ارتباط با عبدلدایف مطرح شد.
با برکناری عبدالدایف، چنگیز آیداربیک‌افِ جوان برای تصدی پست وزارت امور خارجه قرقیزستان انتخاب شد. آیداربیک‌اف هم فارغ‌التحصیل یک دانشگاه روسی دیگر بود، اما این بار در قرقیزستان و در دانشگاه قرقیزی- روسی اسلاویک این کشور. پارلمان قرقیزستان سریعا به او رای اعتماد داد و سفیر سابق قرقیزستان در ژاپن وزیر امور خارجه این کشور شد.
با انتصاب آیداربیک‌اف به وزارت امور خارجه این کشور، اولین سفر کاری وی به مسکو و دیدار با سرگئی لاوروف، همتای روسی‌اش انجام شد. در این سفر که در اواخر ماه اکتبر، تنها چند روز پس از انتصاب آیداربیک‌اف صورت گرفت، دو طرف پیرامون برنامه‌های از پیش تعیین شده دو کشور از جمله مشارکت راهبردی دوجانبه، و همچنین تحولات پیش‌رو، به‌ویژه سفر سال 2019 ولادیمیر پوتین به قرقیزستان گفت‌و‌گو کردند. پس از آن نیز علاوه بر دیدارهای صورت گرفته در نشست‌های منطقه‌ای همچون کشورهای همسود، وی دیداری در مورخ 12 نوامبر با آندری کروتکو، سفیر روسیه در قرقیزستان صورت داد.
دور دوم دیدارها و مذاکرات آیداربیک‌اف با همسایه بزرگ شرقی، یعنی چین بود. آیداربیک‌اف در خلال یک سفر به پکن در مورخ 29 اکتبر، یک روز پس از سفر به مسکو، با ژانگ هانهوی، معاون وزیر امور خارجه چین دیدار می‌کند. گفت‌و‌گو و تضمین در خصوص تداوم روند رو به افزایش روابط دو کشور و به‌ویژه تکمیل طرح‌ها و پروژه‌های اقتصادی دوجانبه با هدف توسعه بیشتر روابط در سال 2019، محور اصلی گفت‌و‌گوهای دو طرف در پکن بود. وی همچنین در مورخ 13 نوامبر (یک روز پس از دیدار با سفیر روسیه در بیشکک)، دیداری را نیز با شیائو کینگ‌هوا، سفیر چین در بیشکک صورت می‌دهد. پیگیری توافقات صورت گرفته در سفر 29 اکتبر پکن موضوع اصلی این دیدار عنوان شد.
آیداربیک‌اف از ژاپن، محل سابق ماموریت دیپلماتیک خود غافل نشده و در این حین دیدارهایی را نیز با مقامات ژاپنی داشت. او در تاریخ 29 اکتبر در چارچوب یک سفر کاری به توکیو، با تارو کانو وزیر امور خارجه و یوشیاکی هارادا، وزیر محیط زیست ژاپن دیدار می‌کند.
با پایان دور اول سفرهای آیداربیک‌اف، شاهد دور دوم دیدارهای اوراسیایی او هستیم. در این دور از سفرها وزیر امور خارجه قرقیزستان با سراج‌الدین اصل‌اف، وزیر امور خارجه تاجیکستان، کایرات عبدالرحمان‌اف، وزیر امور خارجه قزاقستان، ولادیمیر ماکی، وزیر امور خارجه بلاروس، ویکتوراس پرانسکیتیس، رئیس مجلس لیتوانی، و زهراب مناتساکانیان، وزیر امور خارجه ارمنستان دیدار کرد. وی در این بازه دیداری را نیز با چنگیز کامل فیرات، سفیر ترکیه در بیشکک داشت. بهبود روابط با همسایگان و توسعه تعاملات اوراسیایی اصلی‌ترین محورهای گفت‌و‌گوی آیداربیک‌اف با مقامات این کشورها بود.
سومین دور از دیدارهای آیداربیک‌اف به نظر می‌رسد با شرکای غربی این کشور باشد. البته پیش از این در 12 نوامبر وی با دونالد لو، سفیر جدید ایالات متحده آمریکا در بیشکک دیدار کرده بود. با این وجود اما سفر اروپایی وی به بروکسل و دیدار با فدریکا موگرینی را می‌توان آغاز سومین دور از دیدارهای خارجی وزیر امور خارجه قرقیزستان در نظر گرفت. در این دیدار ضمن تاکید بر روابط دو کشور و دستاوردهای دیدار آوریل 2018 جین‌بیک‌اف به اروپا، پیرامون توافقنامه مشارکت و همکاری گسترده جدیدی بحث و گفت‌و‌گو شد. علاوه بر این دو طرف پیرامون دیدار شورای همکاری قرقیزستان- اتحادیه اروپا در ماه دسامبر نیز هماهنگی‌هایی را صورت دادند. وزارت امور خارجه قرقیزستان پیش از این نیز اعلام کرده بود که آیداربیک‌اف در دیدار وزرای امور خارجه 5 کشور آسیای مرکزی با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی و بوریس یاروشویچ، مدیر اجرایی دپارتمان آسیای مرکزی اداره روابط خارجی اتحادیه اروپا، شرکت خواهد کرد.
آیداربیک‌اف در مصاحبه‌ای که با خبرنگاران پس از دیدار با مقامات اروپایی داشت، اظهار داشته بود که اتحادیه اروپا جزو اولویت‌های سیاست خارجی قرقیزستان است. با این حال با بررسی دیدارهای وزیر امور خارجه قرقیزستان طی حدودا 2 ماه اخیر، به نظر می‌رسد اولویت‌های سیاست خارجی قرقیزستان به ترتیب شامل روسیه، چین و آسیای جنوب شرقی، کشورهای اوراسیایی و در وهله بعد اتحادیه اروپا باشد.
انتهای پیام/
