نگاهی به سیزدهمین دوره جشنواره فیلم مقاومت| وقتی پای کمِدی هم به جشنواره مقاومت باز می‌شود
جشنواره فیلم مقاومت بانگاهی ایدئولوژیک به مقوله فیلم آغاز به فعالیت کرد و با تمام مشکلات پیش‌ِرو به پانزدهمین دوره خود نزدیک می‌شود،این موضوع انگیزه‌ای بر بررسی اجمالی ادوار قبلش ایجاد می‌کند که در این نوشته به بررسی سیزدهمین دوره جشنواره می‌پردازیم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، سیزدهمین دوره جشنواره فیلم مقاومت، مهر 1393 همچنان به‌دبیری «محمد خزاعی» برگزار شد که سومین حضور خزاعی بر این مسنَد بود.
این دوره میزبان 221 اثر در سه بخش سینمای ایران، بین‌الملل و جلوه‌گاه نور بود. همچنان بخش اقلام تبلیغاتی در کنداکتور برنامه‌های سیزدهمین دوره جشنواره فیلم مقاومت نبود، در حالی که تا دوره یازدهم این بخش (اقلام تبلیغاتی که شامل پوستر و آنونس و تیزر می‌شود) در جشنواره وجود داشت، از دوره دوازدهم حذف شد و مورد قضاوت و داوری قرار نگرفت. همان‌طور که پیشین هم به این مسئله اشاره شد، این حذف می‌تواند یکی از نکاتی انتقادی دو دوره اخیر جشنواره فیلم مقاومت قرار گیرد، چراکه بخشی از این رویداد سینمایی حذف شده‌بود که سهم به‌سزایی از صنعتِ تجارتِ سینما را به‌دوش می‌کشد و در واقع مهم‌ترین میانه ارتباطی بین اثر هنری و مخاطب است.
علاوه بر آن بخشی در ادوار قبل وجود داشت به‌نام «قلم طلایی» که به قضاوت و بررسی «فیلم‌نامه‌ها» می‌پرداخت، درحالی که که دوره سیزدهم چنین بخشی را نداشت و به‌جای آن بخش «جلوه‌گاه نور» در بسته برنامه‌های این جشنواره قرار گرفت.
هیئت انتخاب و داوران
زنده‌یاد یدالله صمدی، حبیب‌الله کاسه‌ساز، پرویز شیخ‌طادی، پوران درخشنده، علی شاه‌حاتمی، محمدعلی باشه‌آهنگر، نرگس آبیار، مجید مجیدی، انسیه شاه‌حسینی و... از جمله هیئت انتخاب و داوران این دوره از جشنواره بودند.
قابل تأمل است که در ادوار اخیر اسامی تکراری زیادی در لیست هیئت انتخاب و دوران جشنواره به‌چشم می‌خورد، بسیاری از این افراد (چه آنان که نامشان ذکر شد چه آنان که به‌خاطر کثرت اسامی، ذکر نشد) در دوره‌های مختلفی، خصوصاً ادوار اخیر جشنواره، در همین جایگاه حضور داشتند.
این مسئله هم نقاط مثبت و هم نقاط ضعف در خود دارد، نقطه مثبتش آنجاست که افراد سیاست جشنواره را می‌دانند، هدف، رویکرد و چشم‌انداز جشنواره را بیشتر آگاهند، سلیقه و اخلاق دیگر اعضای هیئت داوران را می‌دانند. اما روی دیگر سکّه آنجایی‌ست که انتخاب‌ها تکراری شوند.
به‌عبارتی وقتی هیئت انتخاب تکرار شود، چهره، سلیقه و نگاه تازه‌ای برای آثار جشنواره تصمیم نگیرد؛ طبیعتاً فرم و حتی موضوعات تکراری در سبد جشنواره قرار می‌گیرند، در نتیجه ما با جشنواره‌ای روبه‌رو می‌شویم که گرچه فیلم‌های جدید و اسامی نو در آن دیده می‌شود، اما مَشی آن جشنواره و لایه زیرینش کهنه است. این مسئله خودبه‌خود فضای جشنواره را عاری از دغدغه‌های گوناگون، سلایق متفاوت و هوای تازه می‌کند.
آثار
با توجه به آنکه زمان زیادی از سیزدهمین فصل مقاومت نمی‌گذرد، طبیعتا آثار آن هم بیشتر دیده شده است و هم هنوز در ذهن‌ها مانده است؛ پس راحت‌تر می‌توان درباره‌شان بحث و بررسی کرد.
از سینمای ایران آثاری همچون «چ» از ابراهیم حاتمی‌کیا حضور داشت، «چ» روایت ورود دکتر چمران به عنوان نماینده دولت موقت در امور انقلاب و سرتیپ فلاحی فرمانده نیروی زمینی ارتش به شهر پاوه در جریان محاصره این شهر توسط عناصر ضد انقلاب در 26 مرداد ماه 1358 می باشد.
همچنین «استرداد» اثر علی غفاری از دیگر آثار آن دوره جشنواره بود که روایت بازپس‌گیری‌ِ غرامتی را دارد که ایران از زمان جنگ جهانی دوم از روسیه می‌خواهد. تیمسار زاهدی ماموریت یافته به مسکو برود و طلاها را بستاند که با خیانت‌های متعدد و عجیب و غریبی از طرف اطرافیانش و حتی مقامات بلندپایه‌ی کشور مواجه می‌شود.
«مهمان داریم» اثر محمدمهدی عسگرپور از دیگر فیلم‌های این دوره بود که داستانش داستانِ پدر و مادری بود که سه فرزندشان شهید شده اند، تصمیم می گیرند تا تنها پسر جانباز خود را از آسایشگاه به خانه منتقل کنند. خبر آمدن میهمان گرانقدر، کارهای رو زمین مانده و دلشوره پذیرایی دغدغه های پیش روی آن هاست. سه پسر به خانه پدری خود می‌آیند و ماشاهد ضیافتی هستیم که نمی‌دانیم کجا اتفاق می‌افتد، واقعی است یا در رویای پدری چشم انتظار...
«شیار 143» از نرگس آبیار هم بود که آن هم موضوعش چشم انتظاری بود، اما این بار از نگاه یک مادر؛ «الفت» چشم انتظار فرزند خود است که خبر خوبی از راه می رسد، اما او نمی‌داند در پس پرده ی این خبر امتحانی بزرگ در راه است.
«اخراجیها 1» فیلمی که سه شماره دیگر بعد خود داشت و ساخته مسعود ده‌نمکی بود؛ «محمد زمانی» تنها پسر قربانعلی و بی بی فرشته است که می خواهد به جبهه برود اما پدر و مادرش رضایت نمی دهند. شرط قربانعلی برای رضایت قبولی محمد در کنکور سراسری است ... او شبانه از خانه فرار کرده و راهی جبهه می شود پدر وی نیز برای بازگرداندن او راهی مناطق جنگی می شود، سفری که با اتفاقات و مخاطرات عجیبی ختم می‌شود.
اخراجیها تلاش داشت نشان دهد، بستر فیلم‌های دفاع مقدس فقط درام‌های جدیی با موضوعات تلخ نیست، می‌توان کمِدی ساخت، می‌توان درباره دفاع مقدس ساخت، می‌توان از ارزش‌ها گفت و در عین حال با آن شوخی کرد و کمِدی ساخت. البته اینکه تا چه حدی وی توانست در این زمینه موفق باشد بحث دیگری است؛ کما اینکه در همان سالها هم نظرات گوناگونی درباره‌اش شنیده میشد، چه از لحاظ داستان فیلم و موضوعش؛ چه بابت فرم روایت و کارگردانی اش، که بگذریم.
نگاه به بستر روایت فیلم های این و این سالهای سینمای ایران نشان از موضوعی مهم دارد، ما هم شاهد فیلم‌هایی هستیم که تاریخ وقوع داستان‌شان به دوره‌های دفاع مقدس، صحنه‌های جنگ یا مبارزه بر می‌گردد، همچنین فیلم‌هایی که تعریفِ مقاومت را در حدود 3 دهه پس از جنگ، بازخوانی می‌کند. یعنی هم آثاری که پاسداری از ارزش‌های یک کشور در صحنه جنگ سخت را نشان می‌دهد و هم فیلم‌هایی که مقاومت در جنگ‌نرم را تعریف می‌کند.
برگزیدگان
سینمای ایران/ (سینمایی)
بهترین فیلم: «چ» به تهیه کنندگی بنیاد سینمایی فارابی
بهترین کارگردانی: ابراهیم حاتمی‌کیا برای «چ»
دیپلم افتخار: نرگس آبیار برای «شیار 143» و احسان عبدی‌پور برای« تنهای تنهای تنها»
بهترین فیلمنامه: نرگس آبیار برای «شیار 143»
دیپلم افتخار: انسیه شاه‌حسینی برای «زیباتر از زندگی»
بهترین جلوه های ویژه: سیدهادی اسلامی برای«چ»
بهترین بازیگر زن: مریلا زارعی برای «شیار 143»
بهترین بازیگر مرد: بابک حمیدیان برای«چ»
دیپلم افتخار: میثم فرهمند برای« تنهای تنهای تنها»
جایزه ویژه هیأت داوران: «پرویز پرستویی» برای فعالیت مستمر در سینمای دفاع مقدس
(فیلم کوتاه)
بهترین فیلم: «از درون آینه» به کارگردانی سیف‌اله یزدانی
دیپلم افتخار برگزیده دوم: «ساعت شش» به کارگردانی رقیه توکلی
دیپلم افتخار برگزیده سوم: «حنانه» به کارگردانی داریوش غذبانی
(فیلم مستند)
بهترین فیلم: «به پشت تابلو نگاه کن» به کارگردانی محسن برمَهانی
دیپلم افتخار برگزیده دوم: «ابرها در راهند» به کارگردانی محمدعلی فارسی
دیپلم افتخار برگزیده سوم: «خاطراتی برای تمام فصول »به کارگردانی مصطفی رزاق کریمی
جایزه ویژه هیات داوران: «حبیب‌اله والی‌نژاد» تهیه کننده مجموعه آخرین روزهای زمستان
(جلوه‌گاه نور)
بهترین فیلم کوتاه داستانی: دیپلم افتخار: امیرعباس ربیعی برای فیلم میتینگ
دیپلم افتخار: ابوالفضل گلفام برای فیلم سرباز و شعبده باز
لوح تقدیر: عباس عمرانی‌بیدی برای فیلم پارکینگ
بهترین فیلم مستند: محسن سوهانی برای مستند سایه‌های شهر شلوغ
دیپلم افتخار: روح‌اله اکبری برای مستند املیا
دیپلم افتخار: علیرضا نوروزی برای مستند آن مرد ایستاده است
لوح تقدیر: داود جلیلی و سلمان ابوطالبی برای مستند هالیوود
بهترین فیلم پویانمایی: وحید شاکری برای پویانمایی رقص قاصدک ها
دیپلم افتخار: مهدی شاد برای پویانمایی ماجراهای عمو سام
دیپلم افتخار: علیرضا طاهری برای پویانمایی جزیره بیداری
لوح تقدیر: محمدجواد بابایی برای پویانمایی دختر سنگ فروش
بهترین نماهنگ: الهه گل‌محمدی برای نماهنگ بی انتها
دیپلم افتخار: آرش رفیعی برای نماهنگ شمعدانی
دیپلم افتخار: مهدی نقویان برای نماهنگ بابا خون داد
بهترین فیلمنامه کوتاه داستانی: مهدی قویدل برای نگارش فیلمنامه ماهی‌ها هم خیس می‌شوند
دیپلم افتخار: شهره شافعی برای فیلمنامه سرباز
دیپلم افتخار: قدرت باقری برای فیلمنامه پایی برای پروانه
(بصیرت)
بهترین فیلم داستانی: «سایبان» ساخته مسعود تکاور
بهترین کارگردانی: مهرداد خوشبخت برای فیلم « ذهن خاموش»
بهترین فیلمنامه: سیدروح‌اله حجازی برای فیلمنامه فیلم «سبز به رنگ زمرد»
جایزه ویژه هیئت داوران: "علیرضا کمالی" برای بازی در فیلم «ذهن خاموش»
تقدیر ویژه هیئت داوران: «محمود پاک‌نیت» برای حضور در فیلم‌های انقلاب و دفاع مقدس
لوح تقدیر: "محمد مفیدی‌کیا" برای فیلم داستانی «لکه»
بهترین فیلم مستند: «کدام انحراف؟» ساخته رضا صادقی
_سینمای بین‌الملل/(سینمایی)
بهترین فیلم: «مسیر طولانی ماندلا تا آزادی» ساخته جاستین چادویک
بهترین کارگردانی:پابلو لارین برای فیلم «نَه»
بهترین فیلمنامه: نرگس آبیار برای «شیار 143»
جایزه ویژه هیأت داوران: ابراهیم حاتمی کیا برای «چ»
(مستند بین الملل)
رتبه اول: پنج دوربین شکسته ساخته عماد برنات
رتبه دوم: «نفوذی» ساخته خالد جرار
رتبه سوم: «به پشت تابلو نگاه کن» ساخته محسن برمهانی و خاطراتی برای فصول ساخته مصطفی رزاق کریمی
لوح تقدیر هیأت داوران: روح اله رفیعی برای «خالد و مجتبی»
(تکفیری)
بهترین فیلم: «ام قیاس» ساخته مجید ذوالفقاری
دیپلم افتخار برگزیده دوم: مستند خالد و مجتبی به کارگردانی روح اله رفیعی
لوح تقدیر ویژه هیأت داوران: محمدرضا اسلاملو برای اهتمام به موضوع و حقانیت مقاومت
(عماد مغنیه)
بهترین فیلم: «ابوزینب» ساخته علی غفاری
دیپلم افتخار برگزیده اول: «پنج دوربین» شکسته ساخته عماد برنات
دیپلم افتخار برگزیده دوم: «نفوذی» ساخته خالد جرار
دیپلم افتخار برگزیده سوم: «فیلم ناتمام برای دخترم سمیه» ساخته مرتضی پایه شناس
لوح تقدیر ویژه: زهرا یزدان پناه قره تپه برای تلاش مستمر در عرصه دفاع مقدس و مقاومت
فیلم برگزیده از نگاه خانواده شهدا: «ابوزینب» به کارگردانی علی غفاری
فیلم برگزیده مردمی: «شیار143 » به تهیه کنندگی محمدحسین قاسمی و ابوذر پورمحمدی
جایزه ویژه دبیر جشنواره: مسعود ده‌نمکی برای فیلم «معراجی»
*«بخش ویژه بین‌الملل» در این دوره به شهید معظّم «عماد مغنیه» تخصیص یافت که جوایز آن به برندگانش توسط خانواده شهید مغنیه اعطا شد.
بیشتر بخوانید: نگاهی به دوازدهمین دوره جشنواره فیلم مقاومت| وقتی «پاول لاورتی» از جشنواره مقاومت جایزه می‌گیرد
"ایمان رنجبر"
انتهای پیام/
