فرصتی مغتنم برای جبران مافات/ ضعف دیپلماسی انرژی در شرق کشور به نقطه پایان می‌رسد؟
پس از سالها مسئولانی در کشور پاکستان بر سر کار هستند که به‌جای محور قراردادن منافع سیاسی آمریکا در منطقه، منافع اقتصادی و سیاسی مردم پاکستان را در اولویت کار خود قرار داده‌اند، ازاین‌رو فرصت مغتنمی به‌وجود آمده که وزارت نفت باید از آن بهره بگیرد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم ، پروژه صادرات گاز ایران به پاکستان پروژه‌ای است که سالها از کلید خوردن آن می‌گذرد اما هنوز اجرایی نشده است. این طرح که پیش‌تر قرار بود بخشی از پروژه بزرگ خط لوله صلح باشد، علاوه بر آوردهای اقتصادی قابل توجه، از ابعاد مختلف برای کشور و حتی منطقه، استراتژیک محسوب می‌شود.
8 سال پیش قراردادی بین ایران و پاکستان به امضا رسید تا صادرات گاز ایران به این کشور با تکمیل خطوط لوله انتقال گاز در خاک دو کشور از عسلویه تا عمق حدوداً 800کیلومتری خاک پاکستان آغاز شود.
پیروی امضای این قرارداد، ساخت خط لوله صادرات گاز با تکمیل خط لوله هفتم سراسری و انشعابات لازم در ایران پیگیری شد و کلنگ احداث 781 کیلومتر از یک‌هزار کیلومتر خط لوله صلحی که طبق گفت‌وگوهای یک دهه پیش سه کشور ایران، پاکستان و هند قرار بود در خاک پاکستان احداث شود، بیست و یکم اسفند 91 با حضور رئیس جمهور وقت ایران و رئیس جمهور وقت پاکستان در نقطه مرزی دو کشور به زمین خورد تا با تکمیل این 781 کیلومتر در خاک پاکستان، صادرات گاز ایران به این کشور تا پایان سال 2014 میلادی آغاز شود.
در ادامه شاهد این بودیم درحالی‌که ایران به تعهدات خود پیش از زمان قیدشده در قرارداد عمل کرده و خط لوله صادرات گاز به پاکستان را از عسلویه به نزدیکی مرز پاکستان رسانده بود، اما در خاک پاکستان هیچ حرکت جدی برای احداث خط لوله انجام نشد. بر اساس توافقنامه خرید و فروش گاز بین دو کشور، تحویل اولین محموله گاز به پاکستان می‌بایست تا تاریخ 31 دسامبر 2014 آغاز می‌شد، اما به‌دنبال عدم تکمیل خط لوله، این مهم انجام نگرفت.
این پروژه مهم بعد از آنکه ایران خط لوله انتقال گاز را از عسلویه به مرز ایران و پاکستان رساند، با بی‌توجهی مسئولان پاکستانی، همراهی برخی مسئولان وقت این کشور با برنامه‌های آمریکایی و عدم موفقیت مسئولان اجرایی کشور در پیاده‌سازی تعامل دیپلماتیک، در خاک پاکستان و بخشی که خط لوله می‌بایست در خاک این کشور احداث شود، متوقف ماند.
بیژن زنگنه وزیر نفت کشورمان بارها با تأکید بر آمادگی ایران برای صادرات گاز به پاکستان، اذعان به عدم وجود امکان پرداخت پول از سوی پاکستانی‌ها به‌خاطر ضعف مالی آنها داشته و همچنین از عدم توجه آنها به این پروژه انتقاد کرده است، این درحالی بود که مشکل پاکستانی‌ها داشتن ضعف در پرداخت پول نبود و آن‌طور که در ادامه شاهد بودیم، برای اجرایی شدن خط لوله تاپی و جایگزینی آن با خط لوله صادرات گاز ایران، هیچ‌گاه وجود مشکل مالی از سوی پاکستان مطرح نشد.
آمریکا و همپیمانانش در منطقه که تلاش بی‌وقفه‌ای را برای اجرایی نشدن این پروژه مهم (صادرات گاز ایران به پاکستان) به‌کار بسته بودند، به اجرای خط لوله تاپی (انتقال گاز ترکمنستان به پاکستان و هند از خاک افغانستان) کمک کردند. اجرای خط لوله تاپی کلید خورده تا نیاز فزاینده پاکستان و هند به گاز به‌جای ایران از ترکمنستان تأمین شود.
در چنین شرایطی منطق حکم می‌کند که مسئولان کشورمان با استفاده از ظرفیت‌های دیپلماسی با همسایه خود، مسئولان پاکستان را متوجه اهمیت اجرای پروژه صادرات گاز به این کشور از مرزهای سیستان و بلوچستان کنند، اما در 10 سال گذشته چنین موفقیتی حاصل نشد و عملاً از اسفند 91 تا امروز، دیپلماسی انرژی کشور برای تکمیل این پروژه موفق نبوده است.
پس از به‌قدرت رسیدن عمران‌خان در پاکستان، نگاه مسئولان این کشور نسبت به نگاه مسئولان قبلی آن به منافع آمریکا در منطقه، تغییر کرد و بیشتر به‌سمت منافع ملی پاکستان چرخش داشت. این چرخش به‌صورت ملموس در صحبت‌ها و رفتارهای عمران‌خان و دیگر مسئولان پاکستانی نمود پیدا کرد. یکی از مسائلی که به‌طور مستقیم به منافع پاکستان مربوط است، تکمیل هرچه سریعتر پروژه صادرات گاز ایران به این کشور است و در این راستا، بارها دولت جدید پاکستان نسبت به اجرایی شدن این پروژه و هماهنگی بیشتر با مسئولان اجرایی برای تکمیل آن تأکید داشته است.
در آخرین اظهار نظر رسمی مقامات پاکستانی، شب گذشته (شامگاه جمعه) «غلام سرور خان» وزیر نفت پاکستان به‌مناسبت یکصدمین روز فعالیت دولت تحریک انصاف با بیان دستاوردهای این دولت در زمینه انرژی و نفت و گاز، به تشریح آخرین روند تکمیل خط لوله گاز صادرات گاز از ایران پرداخت و گفت: پاکستان این پروژه را اجرا خواهد کرد.
وی در پاسخ به پرسشی در مورد اینکه دولت جمهوری اسلامی ایران خواهان اقدامات و گام‌های عملی دولت جدید پاکستان برای تکمیل این خط لوله است و تهران نیز اقدامات لازم را برای اجرای این پروژه انجام داده است، گفت: از همتای ایرانی خود برای سفر به تهران دعوتنامه‌ای دریافت کرده‌ام ولی تاکنون جزییات دیدار و سفر با وزیر نفت ایران برنامه‌ریزی نشده است.
سرور خان همچنین با اشاره به تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه ایران، تصریح کرد: دولت پاکستان تصمیم خود را بر اساس منافع خود اتخاذ می‌کند.
وزیر نفت و منابع طبیعی پاکستان اضافه کرد: اخیراً تیم کارشناسی جمهوری اسلامی ایران برای ازسرگیری مذاکرات در خصوص خط لوله گاز با ایران به اسلام‌آباد سفر کرده است و پاکستان نیز علاقه دارد این خط لوله را با توجه به نیاز روزافزون این کشور به انرژی کامل کند.
پس از سالها مسئولانی در کشور پاکستان بر سر کار هستند که به‌جای محور قراردادن منافع سیاسی آمریکا در منطقه، منافع اقتصادی و سیاسی مردم پاکستان را در اولویت کار خود قرار داده‌اند، ازاین‌رو موقعیتی مناسب و فرصت مغتنمی به‌وجود آمده که وزارت نفت باید بسیار قدرتمندتر از گذشته در این بخش ورود کرده و از این فرصت برای تکمیل پروژه مهم صادرات گاز به پاکستان بهره بگیرد.
انتهای پیام/*
