لاریجانی: حرکت‌های انقلابی مدرس از حساس‌ترین دوران تاریخ ایران بود
رئیس مجلس شورای اسلامی ضمن گرامیداشت سالروز شهادت آیت‌الله مدرس،گفت: حرکت‌های انقلابی مرحوم مدرس در مجلس که از حساس‌ترین دوران تاریخ ایران بود.
به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری تسنیم ، علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، در جلسه علنی امروز (یکشنبه، 11 آذر) پارلمان، در نطق پیش از دستور خود ضمن تبریک به مناسبت 10 آذر، روز مجلس و گرامیداشت سالروز شهادت شهید آیت‌الله مدرس، گفت: ملک‌الشعرای بهار درباره شهید مدرس می‌گوید "یکی از شخصیت‌های بزرگ ایران که از فتنه مغول نظریش بدان کیفیت و استعداد و تمامی وجوه از حیث صراحت لهجه و شجاعت و ویژگی‌های فنی در علم سیاست و خطابه و امور اجتماعی دیده نشده سید حسن مدرس است، ما رجال اصلاح‌طلب و شجاع و فداکاری مانند امیرکبیر، سیدجمال، ملک‌المتکلمین و غیره داشته و داریم اما مدرس از حیث تمامی امور چیز دیگری بود".
وی با تأکید بر اینکه در یکصد ساله اخیر، قیام‌های بزرگی به رهبری روحانیت در ایران شکل گرفته است، اظهار داشت: نهضت تنباکو به رهبری میرزای شیرازی و یا قیام مشروطیت به رهبری مراجع نجف، تهران و یا حرکت شهید شیخ فضل‌الله نوری یا انقلاب عراق به رهبری میرزای شیرازی یا حرکت‌های انقلابی مرحوم مدرس در چند دوره مجلس که از حساس‌ترین دوران تاریخ ایران بود، از این دست قیام‌هاست؛ البته قیام مرحوم خیابانی و قیام میرزاکوچک‌خان جنگلی نیز از این دست است.
رئیس مجلس تصریح کرد: در هر یک از این قیام‌ها نکته‌های آموختنی نهفته است. دانستن آنها ضرورت دارد و از همین روی، رهبر معظم انقلاب اسلامی به جوانان، به‌خصوص دانشجویان توصیه فرمودند که با تاریخ آ‌شنا شوند، تاریخ درس است، از تاریخ درس‌های بسیاری می‌توان آموخت.
وی افزود: در چند دوره‌ای که این مرد بزرگ در مجلس حضور داشت، گاه به عنوان مجتهد ناظر مصوبات و گاه به عنوان نماینده مردم برای استقرار استقلال در ایران جایگاهی جز مجلس قائل نبود، در مجلس ششم فرمود مجلس مرکز ثقل قضا و قدر مملکت ایران است، اگر یک روز هم به عمر مجلس شورای ملی باقی بماند، یک کسی برخلاف اساس مشروطیت اقدام کند از وکالت معزل است.
رئیس مجلس اضافه کرد: همین تفکر را در آراء امام (ره) نیز بارها ملاحظه کرده‌ایم که فرمود:من تکرار می‌کنم، مجلس بالاترین مقام در این مملکت است، مجلس اگر رأی داد و شورای نگهبان همان رأی را پذیرفت، هیچکس حق ندارد یک کلمه راجع‌به این بگوید" و در جای دیگر فرمود "کسانی که با قانون مخالفت می‌کنند، با اسلام مخالفت می‌کنند".
لاریجانی افزود: نکته نخست در نگاه مدرس برای حفظ کیان چنین جایگاهی آزادگی روحی بود که در پناه آزادی، ازادی اخلاقی محقق می‌شود، او آزادی اخلاقی را زیربنای همه آزادی‌ها می‌داند، او که خود فقیهی مبرز و اسلام‌شناسی بزرگ بود می‌فرمود "باید جان انسان از هر قید و بندی آزاد باشد تا مراتب انسانیت و آزادگی خویش را حفظ کند".
وی تأکید کرد: مرحوم آیت‌الله شیخ حسنعلی نخودکی یکی از نوادر آن روزگار که هم حجره مدرس بود می‌گوید"مدرس اهل تهجد و نماز شب بود، تمامی ایامی که من با او بودم نماز شب‌اش ترک نشد، از جمله اکثر شب‌ها در پشت‌بام مدرسه صدر به سر می‌بردیم او اهل نماز، دعا و مطالعه بود" و میرزای شیرازی بزرگ می‌گوید "او پاکدامنی اجدادش را دارا است، قوه قضاوت او در حد کمال و نهایت درستکاری و تقوا است".
رئیس مجلس با تأکید بر اینکه علت تأکید اساسی شهید مدرس و امام (ره) و مقام معظم رهبری در جایگاه مجلس این است که مظهر اراده ملت است و مردم‌سالاری از نظر آنان یک امر فانتزی نبود و مجلس را مرجع بحث‌های جدی برای مصالح کشور می‌دانستند، اظهار داشت: تفکر مدرس این است که عامل استحکام مجلس را حضور عقاید گوناگون و رعایت حقوق آنان می‌دانست و فرمود "من عقیده دارم که مجلس شورای ملی مجلس انس نیست، در مجلس تمام عقاید و مطالب باید گفته و حلاجی شود". در جایی دیگر می‌گوید "هر کس باید عقاید سیاسی خودش را بگوید، اما به عقیده دیگری نباید تعرض داشته باشد".
لاریجانی ادامه داد: مدرس تفکر راهبردی داشت و به شدت با مردم‌فریبی و ظاهرسازی، چه در دوره قاجار و چه در دوره رضاخان مخالف بود، پس از افتتاح کارخانه وطن، مدرس از بخش‌های گوناگون آن بازدید کرد، مهندس آلمانی توضیحاتی را ارائه کرد و در پایان از مدرس اجازه خواست مجسمه‌اش را طراحی و نصب کند، شهید مدرس گفت "آقا مجسمه من خوب است در قلوب مردم باشد"، اصولا پیشوایان مذهبی ما هرگونه تظاهر را منع کرده‌اند.
وی با بیان اینکه به نظر مدرس و امام، مجلس جای مباحثه عقلانی است که نمایندگان متقاعد شوند و از سر تکلیف رأی دهند، گفت: جنجال و هیاهو، تهمت و افترا و تهدید رویه کسانی است که می‌خواهند کمبود منطق عقلانی را با این ابزارها جبران کنند که همان عوام‌فریبی در عرصه سیاست است.
رئیس مجلس افزود: درس واقعا باور داشت که مجلس جای عقاید مختلف است که باید تحمل آن را داشت، لذا خود می‌گوید "من خودم صاحب عقیده خلاف بودم، در قرارداد وثوق‌الدوله، آقایان بودند که مخالفت کردیم، صاحبان عقاید مختلف بودند، لکن خدا شاهد است که من یک لفظ توهین‌آمیز نسبت به موافقین قرارداد نگفتم، زیرا این یک اختلاف‌نظر سیاسی بود".
لاریجانی با تأکید بر اینکه مدرس بسیاری از فعالیت‌های عمرانی را پایه‌گذاری کرد، اما اسمی را از خود در میان نمی‌آورد، گفت: مثلا اندیشه انتقال آب شرب اصفهان از منطقه کوهرنگ از ابتکارات شهید مدرس بود، او وقتی در سال 1344 قمری نماینده مجلس بود و می‌خواست بعد از مدت‌ها از تهران به اصفهان بازگردد، چند مهندس را نیز همراه خود آورد تا درباره چگونگی و انتقال آب کوهرنگ به اصفهان مطالعه و طراحی کنند، مهندسین منطقه نقشه اولیه را در این زمینه تهیه کردند که بعدها اجرا شد.
وی افزود: نکته دیگر در تفکر و عمل سیاسی مرحوم مدرس گذشت بود در عالم سیاست اشتباهات و اظهارات غیردقیق کم نیست، مخصوصا اگر افراد کمتر مراقب خویش باشند و دچار نصیان از روز رستاخیر شوند، غفلت از این معانی آنان را به اشتباهاتی سوق و کدورت‌ها سرمایه‌های کشور را هدر می‌دهد.
رئیس مجلس اظهار داشت: حادثه‌ای نشان می‌دهد که شهید مدرس چقدر به این امر توجه داشت، عشقی، شاعر در دوره چهارم مجلس اشعاری علیه مدرس سرود بعد متوجه اشتباه خود شد، از مرحوم ملک‌الشعرای بهار خواست با او نزد مدرس بیاید، عشقی به محض ورود به منزل مدرس خواست اظهار ندامت و شرمندگی کند، مدرس دستی به سر و صورت او کشید و فرمود "پسرعموجان بیا که نوبت صلح است و دوستی و سلامت به شرط آ‌نکه نگویی از آنچه رفت حکایت، گذشته را فراموش کنید و همین الآن شروع کنید به فریاد علیه این دیکتاتور که دارد می‌آید". در شرایط امروز که آمریکا و متحدین او به طور واضح علیه ملت ایران صف‌آ‌رایی کرده‌اند بیش از گذشته لازم است به این منش مدرس توجه کنیم.
لاریجانی اضافه کرد: نکته پنجم توجه به اتحاد ملی است که در منظومه فکر مدرس جایگاه مهمی دارد، مدرس به اتحاد و همگرایی در میان ملت ایران و در مرحله بعد در جهان اسلام باور عمیق داشت و توجه اصلی مدرس به مسائل اصولی کشور بود نه امور فرعی و جزئی و فرمود که "به عینه می‌بینم که دستی در کار است تا بین مردم اختلاف بیاندازد و علما را خانه‌نشین کند و بر شماست که ایستادگی کنید".
رئیس مجلس ادامه داد: شهید مدرس در جلسه 202 دوره دوم فرمود که "حفظ کشور و مجلس موهوف و کلمه جامعه اتحاد، یعنی اتحاد در غرض و نه اتحاد در سلیقه می‌دانم"؛ شأن وکلا، اجل از این است که از روی غرض و عمد اقدامی که موجب ضعف و سستی این اساس شده باشد، انجام دهد و بنده خواهشمندم که به نحو اخوت و یک جهتی از رئیس و مرئوس و تمام کسانی که عاشق اساس مشروطیت هستند، این جزئیات را متارکه به اصل غرض و اصل مقصودی که برای تمام مسلمان است، بپردازد.
لاریجانی تأکید کرد: شهید مدرس تأکید کرد که ابداً از یکدیگر نکته‌گیری نکنید و فرمود که اگر آقایان صلاح بدانند، خوب است که به نحوی رفتار کنند که خود را تقلیل نکرده و تکثیر کنیم و دسته‌دسته از خودمان جدا نکنیم.
وی اظهار داشت: شهید مدرس حزب‌بازی افراطی و باندبازی را عامل تفرقه می‌دانست و هشدارهایی به برخی احزاب همانند حزب دموکرات داده است، مدرس موافق حزب بود و مخالفت وی با باندبازی بود که در این باره می‌گوید "متاسفانه در این 20 ساله مشروطیت، حزبی ایجاد نشده و هر چه که بوده اسم بلارأس بوده و زود از بین رفته است که این یک بدبختی بوده که دامن جامعه را گرفته و بر هر ذی‌حسی لازم است که بذل جهد کرده و حزبی از روی عقیده و اساس به نام حزب وطنی تشکیل و در تشهید مبانی آن کوشش کند و من حاضرم عضویت چنین حزبی را قبول و به صورت اجماعی و هماهنگ به وطن و مردم خدمت کنیم".
رئیس مجلس با تأکید بر اینکه برخی مشکلات در ایران ریشه صدساله دارد، گفت: پس از این همه سال، ریشه یکی از مشکلات سیاسی امروز کشور همان است که مدرس آن روز نگران آن بود و رفع نشده است.
لاریجانی اضافه کرد: تفکر راهبردی مدرس در سیاست خارجی است، شهید مدرس نماد مبارزه با استبداد داخلی رضاخانی و استعمارو سلطه اجانب بود و در این مبارزه گاهی یک تنه در برابر خصم ایستادگی کرد که ایستادگی وی در مقابل توافق وثوق‌الدوله، ایستادگی وی در برابر اولتیماتوم روس، نمونه‌هایی از مؤثر بودن این شخصیت در صحنه‌های مهم سیاست داخلی و خارجی کشور را نشان می‌دهد.
وی ادامه داد: شهید مدرس مؤسس تفکر مثاوقت سیاست و دیانت و تئوری توازن عدمی است و بیان کرد که "من از هر کسی که بر ضدمان باشد، می‌ترسم و از هر دولتی که بخواهد ذره‌ای دخالت در امور ما انجام دهد، می‌ترسم و باید توازن عدمی را نه توازن وجودی را نسبت به همه مراعات کرد.
رئیس مجلس اضافه کرد: شهید مدرس در استقامت و شجاعت در منافع ملت یکی از شاخص‌ترین رجال تاریخ ایران است و چند توصیه مهم در سیاست خارجی دارد، نخستین توصیه این بوده که چون از ناحیه ما از لحاظ زیان سیاسی و پولیتیکی نیست، نسبت به سایر دولت‌ها به ویژه همسایگان لازم است همیشه در سیاست و اقتصاد روابط حسنه داشته باشیم و بلااستثناء از غرب و شرق تا شمال و جنوب؛ و در توصیه دوم مدرس پیشرفت پایدار ایران را در پرتو همبستگی جهان اسلام می‌دانست، نه اینکه نسبت به تحولات جهان اسلام بی‌تفاوت باشد.
لاریجانی گفت: بنابراین در ماجرای دخالت انگلیس در عراق نطق صریحی داشت و در آنجا گفت که بیشتر مسلمانان دنیا به ویژه ایرانیان قلب‌شان متوجه بین‌النهرین است و ما روحاً و جسما، از هر جهت به آن زمین و اهالی آن علاقه‌مند بوده و نسبت به دخالت انگلیس اظهار تنفر می‌کنیم.
لاریجانی ادامه داد: شهید مدرس در فتنه وهابیت و تخریب اماکن مقدسه در مکه و مدینه در سال 1304 سخنرانی و عنوان کرد که این اتفاقی که امروز رخ داده، ویرانه شهر مدینه و حرکت به سوی عراق برای ویرانی قبور ائمه اطهار، ضایعه بزرگی بوده و دستوراتی به دولت داد.
وی با خواندن شعر این کاخ که می‌بینی گاه از تو گاه از من جاوید نخواهد ماند، خواه از تو خواه از من؛ که شهید مدرس در زمان دستگیری و تبعید شهید مدرس بر زبان وی جاری شده بود، تصریح کرد: بر روح بزرگوار این شهید درود می فرستیم که تفکری بنیادین برای مجلس به یادگار گذاشت که حفظ حرمت این شهید پیمودن راه آن است.
رئیس مجلس با بیان تأکید بر اینکه شهید مدرس در توصیه سوم، صحنه سیاستی بین‌المللی را صحنه قدرت‌طلبی و بی‌عدالتی می‌دانست، تأکید کرد: شهید مدرس مصلحت سیاست خارجی را حفظ ایران و منافع آن می‌دانست و فرمود سیاست ایرانیان باید سیاست بُز کوهی باشد، که سیاست بُز کوهی این است که همیشه بین‌الطلوعین چرا می‌کند که به قدری هوا روشن باشد که علف را ببیند و به قدری روشن نباشد که صیاد او را صید کند، لذا سیاست ایرانیان باید به‌گونه‌ای باشد که زندگی کند، اما صیاد ما را صید نکند.
لاریجانی با تاکید بر اینکه توصیه چهارم شهید مدرس این بوده که پس از جنگ جهانی سیاست دنیا بر محور اقتصاد شده است و در کشور ما باید این اصل حاکم باشد، ادامه داد: شهید مدرس می‌گوید که از ابتدای دوره چهارم مجلس که در حقیقت پس از جنگ عمومی دنیاست، در تمام دنیا مسئله اقتصاد اهمیت فوق‌العاده پیدا کرده است.
وی افزود: به‌ویژه در ایران و در میان عموم مردم و مجلس مسئله اقتصاد، اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد و همیشه دولت‌هایی که تشکیل شد، اهتمام داشتند که در این زمینه خدماتی ارائه دهند، اما متأسفانه تا امروز تمام آن به حرف گذشته است که نشان می‌دهد برخی بیماری‌های سیاستی در ایران به اندازه صد سال مزمن و توجه شهید مدرس به سمت‌گیری دنیا در دیپلماسی بر محور اقتصاد فوق‌العاده مهم است.
رئیس مجلس با تأکید بر اینکه شهید مدرس برای توسعه اقتصادی کشور چند محور قائل بود، گفت: نخستین محور حراست از مالکیت بوده که شهید مدرس فرمود "آبادانی کشور و آبادانی در تولید مشروط به محترم شمردن حقوق کسی بوده که زحمت کشیده و محصول به دست آورده است".
لاریجانی تصریح کرد: دومین محور، امنیت سرمایه‌گذاری و سومین مورد، کاهش تصدی‌گری دولت است که شهید مدرس در این باره می‌گوید که برابر تجربیاتی که در کشور دیده‌ایم که شاید در ممالک دیگر نیز اینگونه باشد، این بوده که دولت نمی‌تواند ملاکی، تجارت، چهارپاداری و اتومبیل‌داری کند و تاکنون هر اقدامی در این زمینه انجام داده، ضرر کرده است.
وی با بیان اینکه چهارمین محور شهید مدرس برای توسعه اقتصادی کشور مساعدت دولت با سرمایه‌گذاری وطنی است، افزود: شهید مدرس در این باره عنوان می‌کند که عقیده من بر این است که باید ترغیب و تحریص که هر شخصی که پول دارد، کارخانه بسازد تا هم خودش منفعت ببرد و هم اهل ایران و از وی نباید مالیات گرفت، بلکه باید مساعدتی شده و اگر این فرد کمبودی دارد دولت باید به آن به عنوان قرض کمک کند.
رئیس مجلس با اشاره به اینکه پنجمین محور شهید مدرس برای توسعه اقتصادی عِرق ملی برای خرید کالای وطنی است، ادامه داد: شهید مدرس در جاهای مختلف به این موضوع پرداخت و امام خمینی (ره) نیز در بخش های مختلف این موضوع را عنوان کرد که شهید مدرس لباس کرباس می پوشید.
لاریجانی افزود: ششمین محور برای توسعه اقتصادی از نظر شهید مدرس توسعه و توجه به صادرات است، شهید مدرس تأکید کرد که کشور ما محتاج است و باید صادرات آن افزایش یابد و از صادرات محصولات نباید گمرک بسته شده و باید اقدامی انجام داد که واردات بر صادرات افزایش نیابد.
وی با اشاره به اینکه یکی از توصیه های دیگر شهید مدرس توازن در بودجه است، گفت: شهید مدرس گفت امروز که برنامه هیات دولت را آورده اند، بنده دو امر را تصدیق کردم، نخست اینکه مخارج کشور باید از داخل ممکلت تهیه شود و دیگری اینکه جلوی مخارج زائد گرفته شود که شهید مدرس با زندگی ساده خود این تفکر را راهبری می کرد.
رئیس قوه‌مقننه اظهار داشت: تولید مایحتاج کشاورزی در داخل و انتظام امور مالیاتی را از دیگر محورهای مورد توصیه شهید مدرس برای توسعه اقتصادی بود، شهید مدرس فرمود که "باید از تحمیل مالیات سنگین جلوگیری کرده و مالیات باید بر برج تحمیل شود نه بر حرج و مالیات باید بر عواید باشد نه بر مخارج و تا آنجا که ممکن است نباید از ارزاق عمومی همانند گندم، برنج، جو و...مالیات گرفت، اما از چای، بلورآلات، خرازی و بنزین باید مالیات اخذ شود.
لاریجانی در پایان با بیان اینکه دهمین محور شهید مدرس برای توسعه اقتصادی این بوده که دولت باید به دیون مردم متعهد باشد، خاطرنشان کرد: شهید مدرس فرمود دولت همانگونه که طلب های خود را دریافت می کند باید دیون خود را پرداخت کند و این مطلب اساسی است که سبب اطمینان خاطر مردم به دولت می‌شود.
انتهای پیام/
