هنر نگارش ادبیات دینی، جذب مخاطب با تمام سلیقه هاست

به گزارش باشگاه خبرنگاران پویا، ناصر نادری؛ کارشناس مجری این نشست در ابتدای جلسه با بیان اینکه مدیریت امروز انتشارات به‌نشر به دنبال بهبود کیفیت در مدیریت فرهنگی و تولید محتوا به عنوان یک اصل است، گفت: تعالی محصولات جزو افق های پیش روی قرار دارد به همین دلیل سلسله جلساتی جهت نقد آثار این انتشارات در دستور کار قرار گرفته که نقد رمان «در سال‌های دور» نخستین گام از این سلسله جلسات می باشد.

وی با اشاره به فعالیت حسن احمدی در نشریه «باران» در ترویج فرهنگ ادبیات دینی و قرآنی تصریح کرد: این حضور جزو جریان های فرهنگی ثبت شده در تاریخ مطبوعات دینی ایران است.

نادری با اشاره به کتاب «در سال‌های دور»، اتلاق داستان بلند به این اثر به جای رمان را صحیح تر دانست و تاکید کرد: به این جهت که این موضوع با درون مایه حول انگیزه های شخصی داستان است که خادم امام رضا(ع) شوند جزو کتاب هایی است که در حوزه ادبیات دینی و رضوی می تواند قلمداد شود.

این نویسنده ادبیات دینی در ادامه «در سال‌های دور» را جزو آثار ادبیات دینی عنوان کرد و بیان داشت: خلاف نظر نویسنده، من این کار را داستان بلند روانشناسانه نمی دانم زیرا اثری بیرونی، رئالیستی و تاریخی است.

وی در رابطه با طرح یا پیرنگ کار تصریح کرد: شبکه استقلالی حوادث داستان گاهی سست و بی معناست، این اثر دارای خرده حوادث فرعی است که در آن احساس بحران و یا کشمکش وجود ندارد، بنابر این کلیت اثر را از تعلیق محروم ساخته است، داستان به پایان می رسد در حالی که هنوز به نقطه اوج نرسیده است، متاسفانه مجموعه حوادث داستانی آن غنی، پیچیده و جذاب نیست و رازآلود ماندن برخی از نمادها تا انتهای داستان حفظ شده است.

نادری با بیان اینکه استفاده از فلش بک ها در این اثر ماندگار است، گفت: یکی از نقاطی که نفس کار را گرفته و بخشی از کار را تبدیل به داستان - مقاله کرده است استفاده از کتابی است که همراه شخصیت ها در طول سفر قرار دارد، ضمن اینکه مخاطب کم حوصله نوجوان و جوان امروزی به همین دلیل و لحن دیالوگ ها ممکن است با اثر ارتباط برقرار نکند.

«در سال های دور» رمان دینی کلام-روایت است

در ادامه جعفر توزنده جانی از منتقدان این نشست اظهار کرد: در مرحله نخست به عنوان اثر ادبی و اثری که برای نوجوانان نوشته شده و سابقه مذهبی و دینی دارد، این کار را بررسی می کنیم.

وی با بیان اینکه نخستین مورد این است سخنی که قرار است بیان شود، چگونه گفته شود، افزود: در داستان انسان ها به سه دوره پیشامدرن، مدرن و پسامدرن تقسیم بندی می شوند و این اثر در قالب یک انسان امروزی است که هم مسافر و هم زائر است.

توزنده جانی ادامه داد: با توجه به تعریف ادبیات که چه گفتن مبنی بر چگونه گفتن باشد، این اثر را رمان کلام- روایت می دانم که از خرده روایات تشکیل شده است.

این نویسنده ادبیات داستانی «در سال های دور» را اثر درونی دانست که در واقع یک مساله دینی را مطرح می کند و وارد ذهن شخصیت ها می شود اما این قصه کلاسیک. بین داستان بلند و رمان معلق است زیرا چیزی که در رمان وجود دارد، فصل بندی آن است و اساس رمان مبتنی بر چندصدایی است در حالی که داستان از فضای حرم آغاز می شود ولی به تدریح که پیش می رویم نویسنده، به جای شخصیت ها روایت را بر عهده دارد و حضور شخصیت ها کمرنگ می شود.

وی ادامه داد: صداهایی در داستان وجود دارد که بعدا محو می شود و چفت و بست های داستان گاهی تصنعی است که باعث می شود این اثر بین داستان و رمان باقی بماند.

توزنده جانی در خصوص شخصیت پردازی اثر نیز یادآور شد: یکی از راه هایی که می توان در حس و عاطفه خواننده تاثیر گذاشت بحث شخصیت پردازی است، شخصیت پردازی «حبیب» در داستان جای اشکال دارد و نویسنده در بحث شخصیت پردازی می توانست بهتر از این ها کار کند.

وی با بیان اینکه در ادبیات دینی باید به گونه ای بنویسیم که فکر کنیم کسی که باور دینی را قبول ندارد بتواند جذب آن شود، تصریح کرد: وظیفه نویسنده این است که وقتی کتاب را می خوانیم در عین واقعیت در فضای داستان قرار بگیریم.

توزنده جانی با اشاره به اینکه «در سال های دور» اثری برای بزرگسال و از زاویه دید بزرگسالان است، گفت: به نظر من این اثر آن طور که عنوان شده برای نوجوانان نیست زیرا کاری که برای کودک و یا نوجوان نوشته می شود باید مولفه هایی داشته باشد، بر مبنای تعریف ادبیات کودک؛ اثری مناسب کودکان است که شخصیت داستانی و زبان داستان، زبان کودکان باشد و برای نوجوان نیز به همین گونه است یا اینکه راوی باید سمت و سوی نگاه کودک یا نوجوان داشته باشد و باید راوی؛ راوی کودک یا نوجوان باشد.

وی در مورد فصل بندی های «در سال های دور» با بیان اینکه این اثر فصل بندی مرسوم را ندارد، ادامه داد: با یک اثر ادبیات داستانی رو به رو هستیم که در واقع حسن های زیادی داشت که آن را اثر ادبی می دانیم.

در ادامه جلسه نکاتی پیرامون نقد کتاب «در سال های دور» از سوی اعضای کارگروه تخصصی قصه رضوی عنوان شد.

در نقد این اثر آمده است: کتاب شرح حال و برشی از زندگی یک زوج میانسال است که فرزندان آنها سر و سامان گرفته و حال می خواهند خادم حرم امام رضا(ع) شوند اما در این مسیر با مشکلاتی رو به رو می شوند. در نگاه اول پرداختن به زندگی فردی به عنوان خادم حرم رضوی بکر و جذاب به نظر می رسد و داستان که با تصویری از ضریح آغاز می شود انگیزه خواننده را بیشتر می کند اما در این میان فضاهای سورئال داستان بیش از اندازه و مصنوعی است که از جذابیت داستان می کاهد، توصیف های ملال آور به جای واقعیت، نقل قول ها همگی گویا از زبان یک شخص است  تا سایر افراد، بخش هایی که در مورد اطلاعات مستند و تاریخی زندگی امام رضا(ع) صحبت می شود، تصنعی است و خواننده به وضوح حس می کند نویسنده می خواهد در این قسمت اطلاعاتی را در اختیارش قرار دهد، انگار نویسنده برای بیان داستان قالب کم آورده و نمی خواهد اطلاعات را از زبان مینو بیان کند. ویژه بودن انتخاب ساعت در این داستان گره گشایی نشده است و به طور کلی می توانست اثر در قالب داستان کوتاه تری ارائه شود و از فضاهای سورئال کاسته شود.

نیت اصلی از نگارش«در سال های دور» بازگویی زندگی امام رضا(ع) است

در پایان این نشست؛ حسن احمدی؛ نویسنده کتاب «در سال های دور» ضمن تشکر از نقد و بررسی این اثر اظهار کرد: برگزاری این گونه جلسات کمک بزرگی به نویسنده است تا اثر بعدی را با وسواس بیشتری آغاز کند.

وی «در سال های دور» را اثری دلی دانست که زندگی امام رضا(ع) از مدینه تا خراسان را به شکل قصه ای برای خواننده ای که شناختی ندارد؛ مرحله به مرحله عنوان شده است و نیت اصلی من از نگارش این اثر بازگویی زندگی امام رضا(ع) بود.

این نویسنده با بیان اینکه زمان زیادی برای شخصیت پردازی گذاشته نشده است، افزود: مواردی که لازم بوده است بیان شده و به لحاظ تغییر فضای داستان از چند ستاره استفاده کرده ام اما سعی بر این بوده مراحل و زندگی امام رضا (ع) از دید «مینو» و «حبیب»؛ شخصیت های این داستان آورده شود.

احمدی خاطرنشان کرد: در نوشتن داستان تجربه می کنم و در این زمینه ادعایی ندارم و دوست دارم یاد بگیرم و از فرصت نقد آثار استفاده می کنم.

علاقه‌مندان برای آگاهی از اخبار به‌نشر و مشاهده و تهیه سایر محصولات انتشارات آستان قدس رضوی می‌توانند به نشانی اینترنتی www.Behnashr.com یا فروشگاه‌های سطح شهر مشهد و نمایندگی‌های سراسر کشور مراجعه کنند؛ همچنین سامانه پیامکی به شماره 30003209 یا کانال اطلاع‌رسانی به‌نشر از طریق پیامرسان‌های بله و ایتا به آدرس @behnashr نیز از دیگر راه‌های برقراری ارتباط با این انتشارات است.

انتهای پیام/