مهندسپور: دولت حق تولید فرهنگ ندارد
دبیر سابق جشنواره فجر در نشست پیوستگی/عدم‌پیوستگی نمایشنامه‌نویسی ایران اذعان داشت تصدی‌گری دولت در تئاتر فسادآفرین بوده و دولت حق تولید فرهنگ ندارد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، شب گذشته سالن کنفرانس تئاتر شهر میزبان دومین جلسه از سری نشست‌های تخصصی نمایشنامه‌نویسی با محوریت نقش نمایشنامهنویس و کارگردان در تئاتر ایران برگزار شد.
این نشست که تحت نظارت جشنواره سی‌هفت تئاتر فجر برگزار می‌شد در پارت اول میزبان فرهاد مهندسپور و کوروش نریمانی بود که با بیان نکاتی جنجالی دنبال شد.
فرهاد مهندسپور در بخشی از صحبت‌هایش با اشاره به تغییرات اجتماعی ناشی از حضور احمدینژاد در مصدر ریاست جمهوری و شکوفایی نمایشنامه‌نویسی در دوران اصلاحات گفت: ظهور احمدینژاد مسیر نمایشنامه‌نویسی را منحرف کرده است. طبق تحقیقات در یک پایان‌نامه بیشترین آثار فجر اقتباس یا ترجمیه بوده است. بعد از انقلاب خط قرمزها در نوشتن‌ها بیشتر شده است.
این استاد دانشگاه که در دوران اصلاحات دبیر جشنواره فجر و مدیر انجمن نمایش بوده است گفت: انتخابات دوم خرداد برای ما اهمیت داشت چرا که ملت بر خلاف تبلیغات به کس دیگری رای دادند فارغ از اینکه انتخاب درستی کرده باشیم یا خیر.
وی افزود: پس از روی کار آمدن دوره اصلاحات به همراه منصور براهیمی، محمدرضا خاکی، محمد چرمشی، حسین مسافر آستانه آئین‌نامه‌ای نوشتیم که درباره معنادار کردن رفتارهای مردم بود. من خطا کردم که این آئیننامه را نگه داشتم و منتشر نکردم. سلیمی مدیر مرکز آن را نخواست، مدیر اصلاحاتی بی‌ایده بود.
مهندسپور درباره شیوه کارش با متن گفت: من در جوانی عادت به دخل و تصرف در متون را داشتم شاید برای اینکه باید به مقتضیات تئاترم برسم بعد از دوم خرداد به این نتیجه رسیدم که نمایشنامه از دل تمرین درمی‌آید.
وی با بیان اینکه خاتمی هیچ ایده‌ای برای فرهنگ نداشت و اساسا تکنوکراتها برای فرهنگ ایده‌ای ندارند گفت: بزرگترین موهیت اصلاحات توجه جامعه به ظرفیت خود بود.
این نشست که با موضوع گروه‌گرایی و پیوستگی میان کارگردان و نمایشنامهنویس برگزار شده بود با این جمله مهندسَ‌پور ادامه یافت که گفت: گروه یعنی مستقل که با استقلال فکر کند. در ایران تنها نهادهای مستقل نهادهای اقتصادی هستند که به یکدیگر حال می‌دهند. در ایران دلار‌فروش از نمایشنامهنویس بیشتر است.
وی در نقد نگرش دولت نسبت به مقوله فرهنگسازی گفت: نگاه ما به فرهنگسازی مثل تصوری از ماشین است که مدام فرهنگ می‌سازد در کنار دولت بخشی از تئاتری‌ها با کالایی شدن فرهنگ همراهی کردند.
آقای مهندسپور نقبی به گذشته زد و درباره انحلال انجمن نمایش سخن گفت: پشت در بسته تصمیم گرفتم انجمن نمایش را منحل کنم و انجمن نمایش‌های هنری را راه انداختند این برخلاف آئیننامه بود. این کار تصدی دولت را بیشتر کرد. من از تیر 83 تا اردیبهشت 84 در انجمن بودم. انجمن دو سال بعد منحل شد. بدون تشکیل مجمع عمومی و این اتفاق در هیئت امناء رخ داد. دولت احمدینژاد منشور تئاتر نوشت که بعد از سازمان پرورش افکار می‌خواست تکلیف تئاتر را مشخص کند.
این استاد دانشگاه با اعتراض به وضعیت تئاتر ایران گفت: زیبایی‌شناسی تئاتر در ایران مبتذل شده است میل به تکرار زیاد شده است بالا رفتن آمارها معنادار است باید به انجمن نمایش بازگردیم. انجمن نمایش در سازمان برنامه و بودجه، بودجه مشخصی داشت. من با یک میلیارد بدهی انجمن را تحویل گرفتم و با 200 میلون بدهی آن را پس دادم در حالی که 350 میلیون تومان طلبکار بودم.
مهندسپور افزود: گروه‌ها باید در تئاتر مستقر شوند تا دریابیم چه کسانی کار می‌کنند. در کجای دنیا پول عمده فروش را به کارگردان می‌دهند؟ پول را باید تئاتر دهند. واسطه‌گرایی دولت در تئاتر فساد است. دولت حق تولید فرهنگ ندارد. تئاتر هنوز مدیومی است که می‌تواند سازنده‌ترین گام را در کشور بردارد.
کوروش نریمانی کارگردان و نویسنده که نسبت به مهندسپور کمتر سخن گفت به سیستم دولتی در اداره تئاتر انتقاد کرد و گفت: سیستم دولتی راه را بر تشکیل کمپانی بسته است و طرف حساب ما همیشه دولت بوده است. دوره احمدینژاد قطع رابطه دولت و تئاتر بود.
وی در انتقاد به وضعیت دهه 80 گفت: سوال ما این بود برای چه بنویسیم وقتی متولی چشم دیدن ما را نداشت. آقای نریمانی در مورد اینکه آیا می‌توان در ایران گروه تئاتری داشت با رد این موضوع گفت: در سیاست زمانی که نمی‌توانیم حزب سیاسی داشته باشیم چگونه می‌توانیم گروه داشته باشیم.
این نمایشنامهنویس با اشاره به ضرب‌المثل اینکه اگر شریک خوب بود خدا برای خودش شریک قائل می‌شد، به شکل گروه در ایران کنایه زد و گفت: ما نمی‌دانستیم چیزی به اسم انجمن نمایش وجود دارد که به هنرمندان حقوق هم می‌دهد.
آقای نریمانی با اشاره به وضعیت نامساعد گروه‌ها در ایران دلیل کارگردانی آثار خودش را در عدم وجود پیوستگی میان هنرمندان عرصه تئاتر دانست.
او همچنین به این مسئله اشاره داشت، کاش در این جلسات بیشتر در مورد مسائل نمایشنامه‌نویسی به خصوص مفهوم ریتم صحبت می‌شد.
این نشست با صحبت‌های برخی تئاتری‌ها در باب مشکلات نمایشنامهنویس در ایران همراه بود که با پاسخ مهندسپور و نریمانی و اظهارنظرهای امین عظیمی به عنوان مدیر جلسه همراه بود.
انتهای پیام/
