عادی‌سازی روابط ارمنستان با ترکیه یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها
نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان از زمانی که به قدرت رسیده است تلاش‌های زیادی برای عادی‌سازی روابط با ترکیه آغاز کرده است، به‌طوری که اتحادیه اروپا و سوئد را به‌عنوان میانجی به‌سراغ آنکارا فرستاده است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از رسانه‌های ترکیه، پس از به قدرت رسیدن نیکول پاشینیان و سرنگونی حاکمیت سرژ سرکیسیان در ارمنستان، مسئله عادی‌سازی روابط بین ایروان و آنکارا به بحث روز این کشور تبدیل شده است، به‌طوری که انتظارات در حد امضای سند بازگشایی مرزهای ارمنستان و ترکیه و عادی‌سازی روابط دیپلماتیک بین دو کشور تبدیل شده است.
البته مردم ارمنستان فراموش نکرده‌اند که سرژ سرکیسیان رئیس‌جمهور سابق این کشور سند توافق با آنکارا را به مرحله امضا پیش برد اما در تحقق آن ناموفق بود.
از طرف دیگر با وجود اینکه بسیاری از مردم ارمنستان برای تفریح و استراحت، ترکیه را به‌عنوان مقصد انتخاب می‌کنند اما دیدگاه منفی نسبت به ترک‌ها دارند.
با وجود اینکه سرژ سرکیسیان تلاش‌های ناموفق زیادی برای عادی‌سازی روابط با ترکیه و باز شدن مرزهای بین دو کشور انجام می‌داد اما تبلیغات و اقدامات ضدترکی زیادی هم انجام می‌داد به‌طوری که در تمام کانال‌های تلویزیونی ارمنستان تبلیغاتی با این شکل وجود داشت: «تولیدکنندگان ترک از مصرف‌کنندگان ارمنی به‌خاطر انتخاب محصولاتشان تشکر می‌کردند و به آن‌ها می‌گفتند که "این کار شما باعث می‌شود که ارتش ترکیه مسلح‌تر و قوی‌تر شود"»؛ در پایان این تبلیغات اعلام می‌شد: «کالای تولید داخل مصرف کنید!».
از دولت سرکیسیان که بارها از مردم ارمنستان درخواست می‌کرد که "کالاهای ترک نخرید و از سفرهای توریستی به ترکیه بپرهیزید" نباید انتظار داشت که در عادی‌سازی روابط با این کشور صداقت داشته باشد.
در حال حاضر تغییرات بزرگی در سطح حاکمیت ارمنستان ایجاد شده است. نیکول پاشینیان نخست‌وزیر این کشور از زمانی که به قدرت رسیده است تلاش‌های زیادی برای عادی‌سازی روابط با ترکیه آغاز کرده است، به‌طوری که اتحادیه اروپا و سوئد را به‌عنوان میانجی به‌سراغ آنکارا فرستاده است.
البته پاشینیان در این راه با چالش‌های زیادی مواجه است. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در برقراری روابط ارمنستان و ترکیه، موضوع نسل‌کشی ارامنه در جنگ جهانی اول است، همین مسئله باعث شده است که ترکیه و ارمنستان در طول یک قرن اخیر روابط تیره و خصمانه‌ای با هم داشته‌اند به‌طوری که بنا به ادعای ارمنی‌ها، بیش از یک و نیم میلیون ارمنی‌تبار ساکن مناطق شرقی ترکیه در فاصله سال‌های 1915 الی 1917 قتل‌عام شده‌اند اما ترکیه همواره دخالت داشتن در این نسل‌کشی را رد و اعلام کرده است کشته‌شدگان تنها تلفات جانبی جنگ جهانی اول بوده‌اند و هیچ تلاشی برای کشتار دسته‌جمعی و عمدی آن‌ها صورت نگرفته است و در خلال آن سال‌ها، تعداد زیادی از اتباع ترک مسلمان ساکن مناطق شرقی ترکیه نیز در درگیری‌هایی که به‌تحریک قدرت‌های خارجی از جمله روسیه، فرانسه و انگلیس انجام شده بود، کشته شده‌اند.
بعد از استقلال ارمنستان به‌ویژه در اواخر دوره ریاست جمهوری لئون ترپتروسیان رئیس‌جمهوری اسبق این کشور در دهه 1990 میلادی گام‌هایی برای عادی‌سازی مناسبات با ترکیه برداشته شد اما این تلاش‌ها با اعتراض گروه‌های سیاسی و استعفای ترپتروسیان متوقف شد.
ایروان و آنکارا در سال 2009 توافقنامه روابط دیپلماتیک و باز شدن مرزهای مشترک را امضا کردند که پیش از اجرایی شدن، به‌دلیل پافشاری ترکیه و جمهوری آذربایجان مبنی بر خروج نیروهای ارمنستان از مناطق اشغالی قره‌باغ عملیاتی نشد.
رهبران پیشین دولت ایروان همواره پذیرش آنچه را نسل‌کشی ارامنه از سوی دولت ترکیه می‌خواندند، به‌عنوان پیش‌شرط برای گفتگو با آنکارا مطرح می‌کردند، اما دولت پاشینیان حاضر شده است این پیش‌شرط را با هدف عادی‌سازی روابط با ترکیه از سر راه بردارد.
اما در مقابل، ترکیه عادی‌سازی مناسبات با ارمنستان را به خودداری ایروان از پیگیری مسئله کشتار ارامنه توسط امپراتوری عثمانی مشروط کرده است. این پیش‌شرط در حالی مطرح می‌شود که، محافل سیاسی نزدیک به سرکیسیان این موضوع را خط قرمزی برای منافع ملی ارمنستان می‌دانند.
از طرف دیگر ملی‌گرایان ترکیه که همواره مدافع جمهوری آذربایجان در برابر اشغال اراضی این کشور در منطقه قره‌باغ از سوی ارمنی‌ها بوده‌اند، مخالف هرگونه امتیازدهی به ارمنستان هستند.
آن‌ها معتقدند که عادی‌شدن مناسبات با ارمنستان ضربه‌ای سیاسی و روانی به دولت جمهوری آذربایجان محسوب می‌شود، چرا که آن‌ها باکو را متحد آنکارا دانسته و همواره شعار یک ملت دو دولت را سر داده‌اند.
ملی‌گرایان ترکیه همچنین عادی‌سازی روابط آنکارا ایروان را به‌زیان جمهوری آذربایجان در مناقشه قره‌باغ می‌دانند و بر این اساس دولت ترکیه در داخل نیز با مخالفت‌های جدی در عادی‌سازی روابط خود با ایروان روبه‌روست.
ترکیه همچنین نگران پیامدهای عادی‌سازی مناسبات خود با ارمنستان بر روابط خود با جمهوری آذربایجان است چراکه در سال‌های گذشته با این توجیه که به‌خاطر حمایت از باکو در مناقشه قره‌باغ، مناسبات رسمی با ارمنستان برقرار نمی‌کند، امتیازات زیادی از جمهوری آذربایجان گرفته است.
انتهای پیام/*
