گزارش تسنیم|گزینه‌های کردها در شرق فرات/ احتمال آشتی آنکارا و دمشق
شواهد نشان می‌دهد که واقع‌بینانه‌ترین و عاقلانه‌ترین راهکار ممکن برای کردها در شرق فرات٬ تعامل با دمشق و دوری از تنش و درگیری با ترکیه است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ اگرچه در هفته‌های اخیر خروج نیروهای نظامی آمریکا از سوریه٬ با اما و اگر روبه‌رو شده، اما هنوز هم شرایط به نفع کردها نیست و شوک ناشی از اعلام تصمیم ترامپ٬ آنها را در شرایط دشواری قرار داده است. چرا که آنان با اتکا به حمایت‌های آمریکا٬ نه تنها در حوزه‌های نظامی و دفاعی٬ بلکه در حوزه سیاسی و اجرایی نیز دست به اقدامات فراوانی زده و با تقویت ساختار سیستم غیررسمی و دفاکتوی خودگردانی‌های محلی٬ عملاً یک شبه دولت ایجاد کردند که از حوزه بهداشت و درمان گرفته تا مسند قضایی٬ ایجاد دانشگاه٬ سوخت رسانی و بسیاری از حوزه‌ها زیر پوشش این ساختار غیررسمی قرار گرفته و حتی به دولت دمشق اجازه ندادند در مناطق تحت کنترل مدافعین کُرد٬ انتخابات محلی برگزار کند.
شاید آنها نه حساب احتمال خروج آمریکا از سوریه را در نظر داشتند و نه احتمال اوج گرفتن تهدیدات ترکیه را.
ترکیه از مدت‌ها پیش حمله به شرق فرات را به عنوان یک تصمیم برای دفاع از امنیت ملی خود مطرح کرده است، اما ظاهراً کردهای وابسته به پ.ک.ک تصور می‌کردند که ترکیه به خاطر حضور نیروهای آمریکایی٬ هیچگاه٬ لوله توپ و تانک‌هایش را به سمت شرق فرات٬ نخواهد چرخاند، اما حالا که یک سال از اشغال عفرین توسط نیروهای ترکیه گذشته است٬ احتمال می‌رود که کردها با تجدیدنظر در مواضع خود به این نتایج دست پیدا کرده باشند:
1.یکی از بزرگ‌ترین خطاهای استراتژیک سران سیاسی و نظامی کردهای سوری وابسته به پ.ک.ک٬ تصمیم‌گیری غلط در مورد چگونگی اداره شهر عفرین بود. سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرد که بارها از طریق واسطه‌های دیپلماتیک به سران گروه‌های کُرد وابسته به پ.ک.ک در شمال سوریه اعلام کردند که اگر در شهر کردنشین عفرین٬ پرچم‌های دولت سوریه را به اهتزاز در بیاورند٬ مسکو می‌تواند با استفاده از این موضوع حقوقی و دیپلماتیک٬ ترکیه را اقناع کند که وارد شهر عفرین نشود.
اما سران کُرد وابسته به پ.ک.ک٬ این درخواست و توصیه روسیه را رد کرده و اعلام کردند پرچم سوریه را در این شهر برنمی‌افرازند و حاضرند در برابر حملات احتمالی ترکیه از خود دفاع کنند. اما این اشتباه استراتژیک٬ هزینه‌های سنگینی بر دست کردها گذاشت که بخشی از آنها عبارتند از:
اول- بنا به گفته خلوصی آکار وزیر دفاع و برخی دیگر از مقامات سیاسی و امنیتی ترکیه در جریان عملیات موسوم به شاخه زیتون و حمله ارتش ترکیه و نیروهای موسوم به ارتش آزاد سوریه به شهر عفرین٬ نزدیک به 4هزار و 500نفر از نیروهای ی.پ.گ٬ جان خود را از دست دادند.
دوم- ارتش آزاد سوریه و اعراب و ترکمان‌های مسلح تحت امر ترکیه٬ اداره عفرین را در دست گرفته و نه تنها هزاران نفر از کردها این شهر را ترک کردند٬ بلکه احتمال اعمال تغییرات دموگرافیک در عفرین٬ دور از ذهن نیست.
سوم – وضعیت حقوقی و سیاسی پیچیده یا در مورد عفرین به وجود آمده و با توجه به عدم یکپارچگی سه منطقه کردنشین شمال سوریه (جزیره٬ کوبانی و عفرین)٬ احتمالاً وضعیت کردها در آینده در منطقه عفرین٬ مبهم خواهد ماند.
چهارم – ورود به عفرین٬ ترکیه را برای حمله به دیگر مناطق کردنشین سوریه هم٬ جسورتر و توانمندتر کرد و چه بسا اگر نهاد اقماری پ.ک.ک در سوریه یعنی حزب اتحاد دموکراتیک (پ.ی.د)٬ حاضر به پذیرفتن توصیه مسکو می‌شد٬ اردوغان برای حمله به شرق فرات هم٬ خیز برنمی‌داشت.
2.سران گروه‌های کُرد سوری وابسته به پ.ک.ک در شمال سوریه٬ به شکل عینی و واقعی٬ متوجه این حقیقت شدند که ممکن است سناتورهای آمریکایی و دیپلمات‌های اروپایی٬ آنها را در دیدارهای مختلف٬ تحویل بگیرند اما حاضر نیستند که در میدان جنگ و در صورت بروز خطر٬ به شکل جدی از آنها حمایت کنند.
چرا که بر اساس قواعد حاکم بر نظام بین‌الملل٬ آمریکا و اروپا و همچنین روسیه٬ با کشوری همچون ترکیه٬ ملاحظات دیپلماتیک و منافع سیاسی و اقتصادی بیشتری دارند تا با یک گروه دفاکتوی کُردی.
3.سران حزب اتحاد دموکراتیک کردهای سوریه (پ.ی.د) تا حالا حتماً متوجه این واقعیت شده‌اند که وابستگی آنها به پ.ک.ک و تبعیت آنها از فرامین سران این گروه در کوهستان قندیل٬ تا همین حالا هم٬ ضررها و خسارات فراوانی متوجه کردهای سوریه کرده است.
آنها به خاطر آن که زیر لوای پ.ک.ک قرار گرفته‌اند٬ تاکنون نتوانسته‌اند در هیچ کدام از مذاکرات رسمی بین‌المللی (ژنو٬ لندن٬ استانبول٬ آستانه و سوچی) در مورد سوریه حضور پیدا کنند و اگر همین روال ادامه پیدا کند٬ بعد از این نیز٬ همنشینی با پ.ک.ک برای آنها مصائب و مشکلات دیگری فراهم خواهد آورد.
حتی لیندسی گراهام سناتور جمهوریخواه آمریکا که تصمیم ناگهانی خروج این کشور از سوریه را زیر سوال برده و اعلام کرده بود که ترامپ نباید اجازه دهد متفقین کُرد مورد حمله ترکیه قرار بگیرند٬ پس از سفر به آنکارا و دیدار با اردوغان اعلام کرد که با اطلاعات جدیدی که در اختیار او گذاشته‌اند٬ متوجه این واقعیت شده که نیروهای ی.پ.گ و شاخه سیاسی آن با پ.ک.ک در ارتباط هستند.
4.کردها حتماً متوجه این واقعیت شده‌اند که آمریکا و به ویژه آمریکای دونالد ترامپ٬ یک متفق و حامی قابل اطمینان نیست و از تمام گروه‌ها و نیروها همچون کارتِ بازی استفاده می‌کند و نباید بر روی حرف‌ها و وعده‌های واشنگتن حساب باز کرد.
کردها و احتمال آشتی آنکارا و دمشق
سفر اخیر رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه به روسیه و گفت‌وگوهای او با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور این کشور٬ نقطه اوج جدیدی داشت که با تمام گفت‌وگوهای پیشین تفاوت دارد.
نقطه جدید این بود که ولادیمیر پوتین به رجب طیب اردوغان توصیه کرد که یک بار دیگر در رویکرد سیاسی خود به دولت سوریه٬ موافقتنامه آدانا را به خاطر آورده و آن را بر روی میز بیاورد. جالب اینجاست که اردوغان این توصیه پوتین را پذیرفته و در بازگشت به کشورش اعلام کرد که با این پیشنهاد پوتین موافق است.
از آنجایی که توافقنامه آدانا در سال 1998میلادی بین سلیمان دمیرل رئیس جمهور وقت ترکیه و حافظ اسد رئیس جمهور وقت سوریه امضا شده و بعدها در سال 2011نیز توسط اردوغان تجدید و تقویت شده است٬ بر اساس مفاد آن٬ گزینه همکاری امنیتی و اطلاعاتی٬ بین دمشق و آنکارا به شکل جدی می‌تواند دوباره به جریان بیفتد.
بر اساس این همکاری امنیتی٬ به هیچ وجه مجوز فعالیت سیاسی نظامی و تجاری پ.ک.ک در شمال سوریه داده نخواهد شد. در آن صورت قطعاً کردها و نهادهای سیاسی٬ نظامی و اجرایی وابسته به پ.ک.ک در شمال سوریه٬ در شرایط دشوارتری قرار خواهند گرفت.
بنابراین در شرایط کنونی کردها باید به گزینه عاقلانه و واقع بینانه‌ای به نام تداوم گفت‌وگو و مذاکرات جدی با دمشق بیاندیشند و در عین حال از تنش و درگیری با ترکیه٬ بپرهیزند.
انتهای پیام/
