بایسته‌های روابط راهبردی ایران و پاکستان

گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم - حادثه تلخ تروریستی هفته اخیر در سیستان و بلوچستان که منجر به شهادت تعدادی از مرزبانان ایرانی شد، روابط سیاسی ایران و پاکستان را دستخوش تحولات جدیدی نموده و دولت پاکستان اکنون به اتهام پناه‌دادن به تروریست‌ها و عوامل اصلی حادثه مزبور، در نوک پیکان حملات و انتقادات برخی از مقامات و مسئولان قرار گرفته است.

همزمانی و همسانی رویداد تروریستی سیستان و بلوچستان با حادثه تروریستی سرینگر در هندوستان از یک سو و انتشار اخباری مبنی بر کمک اطلاعاتی عربستان و امارات به تروریست‌ها به منظور حمله به اتوبوس حامل مرزبانان ایرانی که با واکنش شدید اللحن سرلشگر جعفری همراه شد از طرف دیگر، باعث ایجاد فضایی متشنج علیه پاکستان گردیده و مناسبات تاریخی دو کشور همسایه را بیش از پیش آسیب پذیر نمود؛ تا جایی که فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران ضمن تأکید بر لزوم پرداخت هزینه پناه دادن به تروریست‌ها از سوی پاکستان اعلام کرد که عربستان و امارات بدانند صبر ایران به‌سر آمده است.

پر واضح است که پاکستان به عنوان یکی از همسایگان مهم شرقی ما محسوب می‌شود و هماهنگی دو کشور می‌تواند بسیاری از نقشه‌های شوم غرب و دست‌نشاندگانش را علیه کشورمان خنثی نماید. قرابت‌های فرهنگی، تاریخی، دینی، قومی و قبیله‌ای دو کشور همسایه در کنار تاریخچه روابط دوستانه و برادرانه و همچنین ویژگی‌ها و ظرفیت‌های اجتماعی و اقتصادی ایران و پاکستان، اهمیت توسعه همه جانبه روابط ما با این کشور اسلامی را دو چندان کرده است.

متأسفانه هرگاه مناسبات ایران و پاکستان در مسیر خوبی قرار گرفته و  توسعه پیدا کرده و زمینه‌های بهره‌گیری از ظرفیت‌ها توسط دو کشور فراهم شده است، اتفاقات و تحولات حاشیه‌ای، سال‌ها همکاری این دو همسایه کلیدی در منطقه را دچار بحران کرده و روابط رو به رشد را به تأخیر انداخته است. و این بار سناریوی تکراری اقدامات تروریستی و ایجاد ناامنی در استان سیستان و بلوچستان آن‌هم توسط گروه‌های تروریستی که در خاک پاکستان حضور دارند بر این موضوع صحه گذاشته است.

اما یکی از بدترین سناریوهایی که می‌توان از حوادث سیستان و بلوچستان و بروز تنش میان تهران - اسلام آباد ترسیم کرد، بر هم خوردن روابط میان ایران و پاکستان و در نتیجه آسیب دیدن هر دو کشور و عدم ثبات و امنیت در مرزهای مشترک است.

در حال حاضر، خطراتی از جمله قاچاق مواد مخدر، انسان، سوخت و سلاح در مرز پاکستان همواره ایران را تهدید می‌کند، به طوری که بیش از 70 درصد مواد مخدر، 80 درصد مهاجرین و 90 درصد اشرار از مرز پاکستان وارد ایران می شوند.

تضعیف شیعیان پاکستانی و قطع ارتباط آنان با انقلاب اسلامی، تقویت گروه‌های تروریستی و افراطی توسط عربستان و دیگر کشورهای عربی و از همه مهمتر، گرایش بیشتر پاکستان به عربستان سعودی، قطعاً از اثرات و پیامدهای تشنج در روابط ایران و پاکستان محسوب گردیده و قطعاً برنده این اختلافات، حکومت آل سعود و امارات خواهند بود.

از سوی دیگر، همشکل خواندن و مرتبط دانستن حادثه تروریستی سیستان و بلوچستان با حادثه تروریستی سرینگر در هندوستان نیز یکی دیگر از اشتباهات راهبردی محسوب می‌شود؛ چراکه افکار عمومی پاکستان به شدت نسبت به رابطه ایران با هند و به ویژه مواضع کشورمان در بحث کشمیر حساس است و هرگونه موضع‌گیری نامناسب در این رابطه، می‌تواند منجر به تحریک افکار عمومی این کشور شود.

نباید از نظر دور داشت که پاکستان به هر حال، یک قدرت اتمی منطقه‌ای محسوب شده و از توان نظامی و لجستیکی مناسبی نیز برخوردار می‌باشد. لذا دامن زدن به اختلاف و درگیری با این کشور به ویژه در شرایط فعلی که همکاری‌های نظامی گسترده‌ای میان پاکستان و عربستان سعودی برقرار است، به هیچ عنوان به مصلحت راهبردی دو کشور دوست و برادر نمی‌باشد.

ایران و پاکستان دارای ظرفیت‌های وسیع در زمینه‌های متعدد سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی هستند. عضویت در سازمان همکاری کشورهای اسلامی، سازمان همکاری‌های اقتصادی اکو و همکاری در سازمان اقتصادی، امنیتی و سیاسی شانگهای بخشی از توان مشترک دو کشور در دستیابی به همکاری و همگرایی است.

دست آخر اینکه، پاکستان علی‌رغم فشارها و تحرکات برخی کشورهای غربی و عربی، نه تنها در هیچ ائتلاف ضد ایرانی وارد نشده و علیه منافع ایران نیز اقدامی انجام نداده است، بلکه همواره با تحریم‌های ضدایرانی و تهدید ایران از سوی هر کشور و سازمانی مخالفت کرده است.

با این حال باید به دوستان پاکستانی یادآور شد که در جهت حل ریشه‌ای این دُمَل چرکین تروریستی در درون مرزهای خود که هرازگاهی باعث مرارت، رنجش و زخم عمیقی بر دیدگاه همکاری و برادری دو ملت بزرگ وارد می آورد، جدی‌تر برخورد کنند. آسیب دیدن ایران یعنی آسیب دیدن پاکستان و بالعکس.

یادداشت از محمد نیک‌بخش

انتهای پیام/