یادداشت| پیوند ماندگار ایران و پاکستان در دل تاریخ

به گزارش دفتر منطقه‌ایخبرگزاری تسنیم، شاید برای همگان قابل تصور نباشد اگر بدانند سابقه دوستی ایران و پاکستان تنها به 70 سال یعنی تاریخ استقلال پاکستان نمی‌رسد بلکه این سابقه دوستی به دوره  سلطنت هخامنشیان برمی‌گردد.

در قرن ششم میلادی دانشمندان ایرانی برای به دست آوردن علوم سحرآمیز مانند علم جفر و علم اعداد به سرزمین سند سفرهای دور و درازی در پیش می‌گرفتند. آن دوره سرزمین باستانی سند و پنجاب (قسمتی از پاکستان امروزی) با تمدن کهن خود از پیشرفت‌های علوم متداول و دانش‌های روز زمان برخوردار بود که نظر علما و دانشمندان فراوانی را از سراسر جهان به ویژه ایران زمین  به خود جلب می‌کرد.

در قرن هفتم و هشتم میلادی نخستین دسته از مللی که با طیب خاطر و کمال رغبت به دین مبین اسلام گرویدند همین مردم غیر عرب ایران و نواحی سند(پاکستان امروزی) بودند. در نخستین قرن هجری پس از ورود دین مبین اسلام به فلات ایران لشکرهایی که از سرزمین های ممالک عرب زبان به مناطق شمالی ایران گسیل می‌شد غالبا فارسی زبانان ایرانی بودند که سالیان متمادی به علت سرسبزی و آبادی منطقه مکران و بلوچستان به ایران آمده بودند.

نخستین بار در دوره غزنویان اقتدار و عظمت ایران همراه با تمدن ، فرهنگ و زبان، آداب و سنن و رسوم ایرانی در سرزمین پاکستان رواج و توسعه یافت و در همین دوره یعنی در قرن پنجم هجری اولین اثر منثور عرفانی به زبان فارسی یعنی «کشف المحجوب» تصنیف عارف بزرگ «علی بن عثمان لاهوری»در لاهور به سلک نگارش درآمد.

 سرزمین پاکستان در دوره های مختلف مکانی امن برای سخنوران، نویسندگان و دانشمندان ایرانی بود که به آن نواحی مهاجرت میکردند و از طرف پادشاهان آن سرزمین‌ها کرامت و بزرگواری می‌دیدند و حمایت و سرپرستی می‌شدند.

یکی از آن دوره های پرفروغ در زمان استیلای مغول در فلات ایران بوده که عده زیادی از عالمان،‌فاضلان و دانشمندان به منطقه سند پناهنده شدند و در همین خصوص نخستین آثار در رشته تاریخ به زبان فارسی در سند و همین طور پنجاب به نگارش درآمد که عبارتند از «تاریخ معصومی» در باب تاریخ سند و در قرون اولیه اسلامی«لباب‌الالباب»سدیدالدین محمد عوفی که در «باراواچ»  همان شهر بهاولپور امروزی پاکستان تالیف و پیشکش شد.

شهر های لاهور و مولتان بدون شک بزرگترین مراکز تفکر افکار عرفانی_ایرانی است زیرا در قرن پنجم نخستین اثر منثور عرفانی «کشف المحجوب» در لاهور نگاشته شد و در قرن هفتم محیط با کرامت و فیض رسان مولتان عارف نامی ایران «فخرالدین ابراهیم عراقی همدانی»  را تربیت نمود؛ گویا برای ابوالحسن علی بن عثمان محیط لاهور سازگارتر از غزنی بوده که وی اصلا از آن شهر برخاسته بود و همچنین فخرالدین ابراهیم عراقی که در جوانی زادگاه خود را ترک گفته و پس از رنج و مشقت سفرهای بسیار به شهرهای مختلف ایران به سرزمین عرفان پرور مولتان وارد گردید و در مدت بیست و پنج سال اقامت مراحل و مدراج خودشناسی و خداشناسی را در آن شهر پیمود.

در قرن دهم و یازدهم هجری در ایران صفویه توجه بیشتری به علوم معقول و منقول اسلامی داشته بود، از طرفی هم در شبه قاره هند به ویژه دربار تیموریان علاقه زیادی به شعر و شاعری وجود داشت، به همین سبب بسیاری از شاعران ایرانی آن دوره به منطفه کشمیر، پاکستان امروزی و هند رهسپار گشتند و این مهاجرت تا اواخر قرن دوازدهم همچنان ادامه یافت.

در اوایل قرن چهاردهم هجری جرقه های مبازه با حکومت استعماری بریتانیا  شکل گرفت  که تا قبل از آن حدود هفت قرن در سلطنت و فرمانروایی پادشاهان ترک نژاد و ایرانی الاصل فارسی زبان بود.

ملت پاکستان در خلال سیزده قرن گذشته بنا به تاثیر و نفوذ دو ملت ایرانی و ترکان پارسی گوی در زمینه‌های دین، فرهنگ، علوم و فنون و معنویات اتحاد و یکپارچگی عظیمی را همراه و هم گام با ملت ایران به وجود آوردنده‌اند.

همین علاقه دیرینه مسلمانان شبه قاره به ایران موجب گردید که در سال 1947 میلادی نخستین کشوری که موجودیت و استقلال کشور  نوبنیان جمهوری اسلامی پاکستان را به رسمیت بشناسد ایران باشد.

در 70 سال اخیر از تشکیل جمهوری اسلامی پاکستان به جرات می‌توان گفت در تمام دنیا و جهان اسلام تنها کشورهایی که بهترین روابط را به صورت صادقانه و برادرانه تا به امروز با یکدیگر داشته اند دو کشور ایران و پاکستان بوده‌اند.

این فقط گوشه ای از دوستی عمیق دو ملت ایران و پاکستان به لحاظ تاریخی و نزدیکی عرفانی بود و کارنامه قرابت این دو کشور در حوزه‌های مختلف در صفحه تاریخ هستی هرگز نمی‌گنجد چه رسد به نوشته و یادداشتی کوتاه در این خصوص.

امیدواریم در سایه صمیمیت و حسن نیت و به دور از مسائل و حاشیه های دشمن شاد کن، دوستی و برادری میان دو کشور روز به روز افزون گردد و توسعه و تحکیم روابط سیاسی، فرهنگی و اقتصادی دو کشور نیز بیش از گذشته شود؛ چه بسا که مرحوم علامه محمد اقبال(ره) می سراید:

گمان مبر که به پایان رسیده است کار مغان                                                             هزار باده ناخورده در رگ تاک است

یادداشت: حسین محمدی

انتهای پیام/.*