مصاحبه|چرا قطر به‌دنبال گفت‌وگو با عربستان بدون مشارکت امارات است؟
استاد دانشگاه و تحلیلگر ارشد قطری در واکنش به "پیشنهاد دوحه برای گفت‌وگو با ریاض بدون مشارکت ابوظبی" اعلام کرد که این کشور با امارات آشتی نمی‌کند، چرا که امارات مصیبت‌های زیادی برای قطر ایجاد کرده است.
خبرگزاری تسنیم پیش از این در خبری اختصاصی گزارش داده بود که قطر از طریق میانجیگر کویتی پیامی برای عربستان ارسال کرده و در آن خواهان حل‌وفصل اختلاف با ریاض بهطور دوجانبه و بدون امارات شده است.
بعد از انتشار این خبر که بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های منطقه داشته است، امارات با سراسیمگی و دستپاچگی به این خبر واکنش نشان داد. "انور قرقاش" وزیر مشاور در امور خارجی امارات در همین رابطه به‌طرز عجیب و غیرمعمولی لینک مقاله‌ای از "حبیب الصایغ" در روزنامه الخلیج امارات درباره این موضوع را منتشر کرد که به‌شدت به خبر خبرگزاری تسنیم تاخت.
این مقاله الصایغ که انتشار لینک آن از طرف قرقاش به‌‌منزله تأیید محتوای آن بود و در یک روزنامه وابسته به مسئولان ابوظبی منتشر شد، حاوی تهدید سربسته علیه کشور کویت هم بود.
این مقاله صراحتاً به کویت درخصوص لزوم عدم میانجیگری برای هرگونه حل بحران بین کشورهای عرب خلیج فارس ــ که امارات از آن مستثنی باشد یا رکن اصلی آن نباشد ــ هشدار داد.
حبیب الصایغ نویسنده مقاله روزنامه الخلیج بهطور غیرمستقیم به کویت حمله و تأکید کرد که نباید سرپرستی توافقنامه آشتی بین قطر و عربستان را بدون حضور امارات به‌‌عهده بگیرد.
عربستان، امارات، بحرین و مصر از پنجم ژوئن 2017 (15 خرداد 96) روابط خود با قطر را به‌بهانه حمایت این کشور از تروریسم قطع و تمام گذرگاه‌های زمینی، دریایی و هوایی خود با قطر را مسدود کردند.
در رابطه با همین خبر و جزئیات بیشتر آن با دکتر "علی الهیل" استاد دانشگاه و تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی قطری گفت‌وگو کردیم.
وی در گفتگو با تسنیم ضمن تأیید خبر خبرگزاری تسنیم تأکید کرد که پیام قطر به کویت در پاسخ به نامه‌ای بود که کویت برای قطر نوشته بود.
الهیل ضمن طرح این موضوع که قطر به‌دنبال آشتی با امارات نیست، گفت که این کشور مصیبت‌های زیادی برای آنها ایجاد کرده است.
وی در این گفتگو در خصوص پیام قطر برای حل‌وفصل بحران با عربستان بدون در نظر گرفتن امارات گفت که این نامه پاسخی به نامه کویت بود که تنها میانجی موجود در روند بحران خلیج فارس است. این نامه متضمن بازگرداندن مناسبات و آشتی قطر با عربستان بدون در نظر گرفتن امارات است و وقتی موضوع امارات مطرح می‌شود، این موضوع شامل بحرین و مصر نیز می‌شود. دولت قطر نیز به محمد بن سلمان ابلاغ کرده که اگر این شرط را رد کند، قطر نیز تمایلی به صلح با ریاض نخواهد داشت.
الهیل در خصوص اصرار قطر برای صلح یکجانبه با عربستان گفت که این اصرار از آن جهت است که حج و عمره در سرزمین عربستان انجام می‌شود و افکار عمومی قطر در این رابطه فشار وارد می‌کنند و بعثه حج و کنسولگری قطر در شهرهای مقدس باید وجود داشته باشد تا هنگامی که حجاج یا عمره‌گزاران قطری به مشکلی برخورد کردند، بدانند به کجا مراجعه کنند.
این نویسنده قطری ادامه داد: ما و عربستان خانواده‌های مشترک زیادی با هم داریم، علاوه بر اینکه ما عربستان را عمق استراتژیک قطر و کشورهای خلیج فارس و جهان عرب می‌دانیم. ما به‌دنبال صلحی هستیم که بتواند منافع ما با عربستان را حفظ کند، البته ما صلح با امارات را نمی‌خواهیم، چرا که مصیبت‌های زیادی از سوی امارات دامن قطر را گرفته و ما نمی‌خواهیم با آنها همراه شویم.
وی در خصوص موضع کویت نسبت به نامه قطر گفت که کویت هیچ واکنشی به این نامه نشان نداده است.
این تحلیلگر مسائل عربی همچنین در خصوص واکنش خشمگینانه امارات نسبت به تلاش قطر برای آشتی انفرادی با عربستان گفت: انور قرقاش این موضوع را یک توطئه می‌داند، اما این توطئه نیست. او می‌گوید که قطر به‌دنبال اختلاف‌افکنی میان عربستان و امارات است، اما ما این قصد را نداریم، تنها قصد ما آشتی با عربستان بدون در نظر گرفتن امارات است.
وی در پاسخ به سؤالی در خصوص ارتباطات محرمانه قطر با عربستان در خصوص این قضیه گفت: من اطلاع قطعی در این رابطه ندارم، اما ممکن است پشت پرده چنین ارتباطاتی وجود داشته باشد.
دکتر علی الهیل همچنین در خصوص نگرانی عربستان مبنی بر اینکه همگرایی این کشور با قطر ممکن است به‌ضرر مشارکت ریاض با امارات در یمن باشد، گفت: عربستان بحران‌های داخلی و خارجی زیادی دارد، ما احساس می‌کنیم که عربستان این بحران‌ها را دارد، اما نمی‌خواهیم هیچ آسیبی به ملت‌ها و قبایل عربی در عربستان وارد شود و خسارت‌هایی نظیر تجزیه و تقسیم عربستان و تحرکات قبیله‌ای و درگیری‌های قبیله‌ای در این کشور روی دهد.
وی افزود: شاید عربستان اعتقاد داشته باشد که امارات نباید در این روند آشتی کنار گذاشته شود، چرا که شریک این کشور در جنگ یمن است. علاوه بر اینها عربستان و امارات تلاش دارند ضمن حفظ آبروی خود از یمن خارج شوند.
علی الهیل در خصوص عدم‌تعامل عربستان سعودی با درخواست‌های مطرح‌شده در زمینه مناسبات قوی و دوستانه با تمامی کشورهای همسایه که به‌صورت ویژه توسط حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان مطرح شد، گفت که عربستان و کشورهای عربی دیگر در دام آمریکا و اسرائیل گرفتار شده‌اند و این دامی است که ایران تنها دشمن جهان عرب می داند و معتقد است اسرائیل دشمن آنها نیست. دولت آمریکا و لابی صهیونیستی در این کشور تلاش دارند ایران‌هراسی را جهت ترساندن کشورهای نفت‌خیز حاشیه خلیج فارس ترویج دهند تا بتوانند آنها را تشویق به خرید تسلیحات آمریکایی و روسی بکنند.
وی گفت که توافق پشت‌پرده میان روسیه و آمریکا در این خصوص وجود دارد، آنها نمی‌خواهند وارد جنگ جهانی سوم شوند، چرا که جنگ جهانی دوم باعث کشته شدن بیش از 80 میلیون نفر در اروپا و آمریکا شد، بلکه آنها می‌خواهند جنگ‌های نیابتی را در کشورهای حاشیه خلیج فارس و جهان عرب به‌راه بیندازند.
وی ادامه داد: اگر جنگ‌های نیابتی متوقف شود و کارخانه‌های تسلیحاتی در روسیه و آمریکا و اروپای غربی بسته شوند، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ در این شرایط خواهیم دید که بیش از 50 میلیون نفر بیکار خواهند شد و آمریکا و روسیه و اروپای غربی این موضوع را نمی‌خواهند. البته چین در این روال قرار ندارد، چرا که فروش تسلیحات این کشور به دولتهای نفت‌خیز کم است. چین تلاش اقتصادی را در پیش گرفته و حتی یک گلوله شلیک نمی‌کند و جز به‌ندرت فروش تسلیحاتی ندارد. اما آمریکا و روسیه و اروپا نمی‌توانند جهان عرب و اسلام و دولتهای دیگر را در صلح و سازش رها کنند، چرا که از نابسامانی‌های موجود تجارت می‌کنند. آنها می‌دانند که دولت‌هایی که درگیر ناآرامی‌ها هستند، نمی‌توانند سلاح تولید کنند بلکه باید سلاح‌ها را از آنها خریداری نمایند.
این کارشناس مسائل منطقه‌ای تأکید کرد: ما نیازمند مدیریت جدید هستیم. کشورهایی نظیر ایران و ترکیه و کره شمالی و مالزی دولتهای زنده‌ای در جهان هستند که تولید تسلیحات و دارو و غذای خود را آغاز کرده‌اند. این کشورها گرچه در ابتدای راه قرار دارند، اما در آینده پیشرفت قابل توجهی خواهند داشت تا بتوانند ما را به خودکفایی برساند، در این شرایط ما اهمیتی به آمریکا و روسیه و انگلیس نخواهیم داد.
الهیل در پایان سخنان خود تأکید کرد: آنها در حال حاضر تلاش دارند یک دشمن موهوم برای جهان عرب ایجاد کنند. ایران همسایه اصیل در منطقه عربی است و یک همسایه نازپرورده نظیر اسرائیل نیست. ایران همسایه‌ای اصیل است، البته ما با این کشور اختلافاتی داریم، اما این اختلافات به‌روی میز مذاکره قابل حل است، چرا که گفتگو بهترین راه برای درک و حل‌وفصل اختلافات میان کشورهای متمدن است.
گفت‌وگو از سعید شاوردی
انتهای پیام/*
