سایه پکن و مسکو در دوره انتقال صلح‌آمیز قدرت در قزاقستان

به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، به نقل از regnum.ru، در مطبوعات مستقل قزاقستان، همواره چین برای خواننده محلی یک تهدید ابدی معرفی شده و روسیه فقط می‌خواهد از قزاقستان سوء استفاده کند. فقط "دموکراسی" و "جهان متمدن" غرب در مورد آینده کشور نگران بوده و فقط اوست که به نور سلطان (آستانه) کمک خواهد کرد.

ژئوپولیتیک اصطلاحی است که در خود واژه مفهوم آن بیان شده است. اساساً سیاست و جغرافیا وضعیت کنونی و آینده یک کشور را تعیین می‌کنند. در برخی از کشورها، تقریباً همه چیز را تعیین می‌کند؛ در برخی دیگر، تأثیر عامل جغرافیایی در سرنوشت کشور کمتر آشکار است.

با نگاهی به آینده نزدیک، درمی‌یابیم که قزاقستان تبدیل به کشوری که در نقطه تلاقی منافع بین‌المللی واقع شده است، خواهد شد. این کشور همانند پلی بین مسیر جاده جدید ابریشم، به‌رهبری چین و اتحادیه اقتصادی اوراسیا تحت رهبری مسکو می‌باشد. "جغرافیای" نورسلطان (آستانه) منافع زیادی برای چین و روسیه داشته و از این رو انتظار می‌رود که واشنگتن را نیز به خود جذب کند.

رشد انفجاری احساسات اپوزیسیونی و ناسیونالیستی در سالهای اخیر، بی‌دلیل در قزاقستان به‌وجود نیامد. مثل همیشه، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا در جمهوری شوروی سابق طرح کلاسیک خود را بازی کردند. از طریق سازمان‌های غیردولتی، رسانه‌های خصوصی، اینترنت، بنیادها و شبکه‌های اجتماعی، پتانسیل تظاهرات آماده شد تا در آینده نزدیک کشور را از چین و روسیه دور کند.

اگر به مطبوعات "مستقل" قزاقستان نگاهی بیندازید، به‌راحتی می‌توان فهمید که موضع طرفدار غرب در آن به‌طور حتم خواننده محلی را فقط به‌سوی آن سوق می‌دهد، علاوه بر آن در این مطبوعات، چین یک تهدید ابدی است و روسیه فقط می‌خواهد از قزاقستان استفاده کند. فقط "دموکراسی" و "جهان متمدن" در مورد آینده کشور نگران است و فقط غرب به نور سلطان (آستانه) کمک خواهد کرد.

تلاش برای تبدیل قزاقستان به یک منطقه، که نه‌تنها ارتباط زمینی با چین و اروپا را قطع کند، بلکه ارتباط لجستیکی روسیه با کشورهای آسیا نیز قطع شود، برای کرملین آشکار بود. پکن و مسکو کاملاً درک می‌کنند که امتیازات اخیر به مخالفان، که تحت فشار نظربایف آنها را اجرا کرد، تنها قدم اول هستند. در آینده، رئیس سابق قزاقستان، مجبور خواهد شد تصمیمات رادیکال بیشتری بگیرد، که هم به روسیه و هم به چین ضربه بزند. بیشتر منطق حوادث نیز کاملاً آشکار است.

قبل از زمانی که نظربایف رهبر دولت قزاقستان شود، وی دبیر حزب اتحاد جماهیر شوروی بود و بنابراین قزاقستان کنونی را نه به‌عنوان یک دموکرات لیبرال بلکه به عنوان یک رهبر شوروی ایجاد کرد، از این رو، او یکی از معدود کسانی است که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، اهمیت ارتباط بین مردم را درک کرده و به آن توجه داشت، ارتباط با مسکو را قطع نکرده و برای مدت طولانی فرمت "اوکراینی" روس‌هراسی طرفدار غرب را نمی‌پذیرفت. با وجود این، او یک دولت ملی را از قزاقستان ایجاد کرد و به همین دلیل در طول چندین دهه حاکمیت خود اکثر روس‌ها را از پست‌های دولتی حذف کرد. در نتیجه، غرب نتوانست از این ویژگی علیه او استفاده کند و سعی کرد از کارت‎های دیگری چون کارت ملی برای بازی استفاده کند.

مسیر تجاری

برنامه‌های چین برای جهانی‌سازی خشکی همیشه شامل پتانسیل حمل‌ونقلی قزاقستان و قرقیزستان بوده است، در عین حال، روسیه یک کوریدور منحصر به فرد است که قادر است نه‌تنها لجستیک را تأمین کرده، بلکه همچنین می‌تواند از آن قطعاً حفاظت کند، با وجود این، اگر قزاقستان، که کانون جغرافیایی این مسیر است، تحت امر کاخ سفید رود، دیگر اهمیتی ندارد. در این شرایط، این کشور دیگر یک کانون جغرافیایی نبوده، بلکه یک مانع غیرقابل تحمل برای هر دو بازیگر خواهد شد.

به همین دلیل از بسیاری جهات، غرب جنبش‌های ملی‌گرای غربی و احساسات اعتراضی را به‌شدت به‌سمت خود سوق داد. و نظربایف، علی‌رغم عقیده‌اش از نیاز به "دوستی" میان ملت‌ها، به‌تدریج شروع به اعطای امتیازات بیشتری به مخالفانی که در واشنگتن تشکیل شده بود، کرد و نه در نورسلطان.

با بازی رسمی نورسلطان (آستانه) به عقب، پکن و مسکو یک سناریوی پیشگیرانه را اجرا کردند: استعفای زودهنگام نظربایف از قدرت در حالی که وی نفوذ خود را با انتقال به پست دیگری حفظ می‌کند.

قاسم جومارت توقایف، به سمت مدیر اجرایی موقت دولت منصوب شد، که زمانی در سفارت اتحاد جماهیر شوروی در جمهوری خلق چین خدمت می‌کرده است. او در راه پیشرفت حرفه‌ای خود از دستیاری تا نخست وزیری را طی کرده است، و از موقعیت ژئوپولیتیکی میانه قزاقستان آگاه بوده و از این رو برای این نقش مناسب است.

رئیس جدید کشور پیشتر گفته بود که به برنامه‌های اتحادیه اروپا در نیمه اول سال 2019 برای تصویب یک استراتژی جدید برای همکاری با آسیای مرکزی، باید از جنبه مهمی نگریست. او مانند نظربایف تأکید کرد که برای این منظور اتحادیه اروپا ابتدا نیاز به ایجاد همکاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا دارد، که این جمهوری با روسیه از اعضای آن است. این امر بار دیگر تأییدی بر برنامه‌ریزی خروج نظربایف توسط نیروهای سه پایتخت بود.

لازم است که به این نکته اشاره کرد که نظربایف مدت کوتاهی قبل از بیانیه رسمی در حضور مردم، گفتگوی تلفنی با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه داشته است. و سپس، پس از استعفای نهایی، او به‌طور فوری به پکن رفت.

البته، قزاقستان "جدید" باید سیاست‌های ظریفی را دنبال کرده، با روسیه، اتحادیه اروپا، ایالات متحده آمریکا و چین ارتباط برقرار کند. بنابراین، واشنگتن برای جلب رضایت دوباره به روابط با این کشور تلاش زیادی خواهد کرد، با وجود این، اقدامات پیشگیرانه راه‌های رادیکال را از بین برده است.

به این ترتیب که نظربایف هنگام خروج، به‌عنوان یک فیوز، "اهرم‌های کنترل" اضطراری را رها نکرد. او رئیس شورای امنیت باقی مانده، و پست عضویت در شورای قانون اساسی و ریاست حزب "نور اوتان" را همچنان حفظ کرده است.

به این ترتیب بازی قزاقستان، پکن و مسکو شکل گرفت.

انتهای پیام/