بهار ۹۸| خانه تدین سمنان؛ شاهکار قاجاری که میزبان مسافران نوروزی است+فیلم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از سمنان، این بنا که متعلق به یکی از تجار معتبر سمنانی بوده، هم‌جوار با راسته‌بازار شمالی – جنوبی سمنان در کوچه‌ای فرعی واقع‌شده و احتمالاً زمان ساخت آن هم‌دوره با احداث بازار شمالی – جنوبی در دوران قاجاریه بوده است. این خانه شامل سه بخش است.

این بخش‌ها شامل فضاهای زندگی در حیاط اندرونی و پذیرایی از مهمانان و ملاقات‌های تجاری در حیاط بیرونی شکل‌گرفته و فضایی جانبی به‌صورت فضاهایی خدماتی وابسته به حیاط اندرونی است که در جبهه جنوبی آن قرار دارد.

این خانه دارای سه در ورودی است در اصلی از سمت معبر عمومی محله (خیابان طالقانی فعلی) و در ورودی مجزای حیاط بیرونی از سمت کوچه منشعب از بازار بالا جهت ملاقات‌های تجاری مجزا از فضای رفت‌وآمد ساکنان خانه و ورودی فرعی دیگری که مستقیماً به قسمت خدمه و اسطبل دسترسی داشته است. تفکیک عملکردهای مختلف در این منزل مسکونی نمونه کاملی از معماری سنتی ایرانی را در خانه‌های قدیمی به نمایش می‌گذارد.

فضاهای خصوصی زندگی شامل هشتی، دالان ورودی و حیاط اندرونی است که به‌طور غیرمستقیم به حیاط بیرونی و بخش خدماتی متصل می‌گردد. عناصر تشکیل‌دهنده حیاط بیرونی شامل اتاق‌های تابستان نشین، زمستان نشین، بهارخواب‌های شرقی و غربی، حوض‌خانه، اتاق‌های فرعی و انبار در ضلع غربی و شرقی آن است.

بخش تابستان نشین دارای بادگیر بلند و زیبایی است که علاوه بر تلطیف فضای حوض‌خانه و اتاق تابستانی جلوه‌ای ویژه را به نمای ساختمان بخشیده است. در فضای تابستان نشین و زمستان نشین علاوه بر سقف‌های جناغی تزئینات زیبای گچی نیز وجود داشته که در کنار ترکیب ویژه بادگیر در فضای تابستان نشین و بهارخواب‌های داخلی و حوض‌خانه زیرین آن ویژگی‌های معماری حیاط اندرونی را تشکیل می‌دهد.

حیاط بیرونی نیز که اصولاً به‌منظور پذیرایی از مهمانان نامحرم ساخته‌شده است با دسترسی مستقیم از کوچه منشعب به بازار بیشتر نقش دفتر کار مالک خانه را داشته و شامل اتاق‌های بزرگ در جبهه جنوبی و راهروی مرتبط به حیاط اندرونی و زیرزمین مناسب جهت انبار کالا بوده است. تزئینات بخش بیرونی نیز شامل سقف‌های چوبی زیبا در اتاق‌های طبقه همکف و سقف‌های جناغی و تزئینات آجری در زیرزمین است.

بخش خدماتی خانه نیز در جبهه جنوبی حیاط اندرونی با دسترسی مجزا به معبر شکل‌گرفته و شامل فضاهای اسکان خدمه، اسطبل، آشپزخانه، انبار هیزم و ... بوده است و از طریق دالانی به حیاط اندرونی مرتبط است. حیاط سوم اصولاً نسبت به سایر فضاهای خانه کوچک‌تر و به‌منظور رفع نیازهای روزمره زندگی ساخته‌شده است و فاقد تزئینات و معماری خاصی است. فضاهای باز خانه (حیاط اندرونی و بیرونی) نیز همچون بناهای سرپوشیده از ظرافت طراحی و فضاسازی بی‌بهره نبوده‌اند. وجود حوض مرکزی و باغچه‌های زیبا در مجاورت آنها طراوت و شادابی را به فضای خانه بخشیده است.

این بنا در عکس‌های میرزا عبدالله قاجار عکاس مخصوص ناصرالدین قاجار شاه که در سال 1284 ه.ق گرفته‌شده است دیده می‌شود. وی این تصاویر را طی سفر ناصرالدین‌شاه از تهران به مشهد مقدس به ثبت رسانده است. مرمت این خانه در سال 1373 آغاز و سپس کاربری جدید یافته است.

انتهای پیام/ ت