بررسی نسبت بلایای طبیعی با حوادث آخرالزمانی و خطاهای انسانی
حجت‌الاسلام عُلیانسب روایاتی را راجع به نسبت بلایای طبیعی با حوادث آخرالزمانی و خطاهای انسانی بیان کرد.
حجت‌الاسلام سید ضیاء عُلیانسب دانشیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویاتاکید کرد: ما در روایات داریم که نباید در محل جریان آب‌ها و سیلاب‌ها نماز خواند. امام صادق(ع) در این باره فرمودند: «10 موضع است که در آن نماز نمی‌توان خواند: گل، آب، حمّام، گورستان، میان شاهراه، بر لانههاى مورچگان، خوابگاه شتران، محل جریان آب، و شورهزار، و بر روى برف یا یخ؛ عَشَرَةُ مَوَاضِعَ لَا یُصَلَّى فِیهَا الطِّینُ وَ الْمَاءُ وَ الْحَمَّامُ وَ الْقُبُورُ وَ مَسَانُّ الطَّرِیقِ وَ قُرَى النَّمْلِ وَ مَعَاطِنُ الْإِبِلِ وَ مَجْرَى الْمَاءِ وَ السَّبَخُ وَ الثَّلْجُ.»
وی در این باره ادامه داد: از این روایت می‌توان استفاده کرد در جایی که امام(ع) فرمودند نمی‌توان نماز به عنوان برترین عبادت مسلمانان را ادا کرد، آمدیم ساختمان درست کردیم. عدم توجه به این مسئله یعنی آنکه جانتان بر گردن خودتان است. خداوند فرمول و جغرافیایی را برای طبیعت قرار داده و مجراهایی را برای عبور آب رودها تعیین کرده است، حال چرا باید اصرار کنیم بر سر راه این جریانات بنایی بسازیم که بعدها پشیمان شویم؟ همچنان که شاهدیم عده‌ای برای دستیابی به منفعت‌های شخصی، هم طبیعت را تخریب می‌کنند تا برج و بارو بسازند و هم اهداف اقتصادی دیگری را دنبال می‌کنند.
عُلیانسب یکی دیگر از چالش‌های مدیریت شهری را ایجاد موانع در مقابل مسیل سیلاب‌ها معرفی کرد و گفت: ما نباید طبیعت منطقه‌ای که رودها باید برای آبیاری زمین‌های کشاورزی و سبزه‌زارها جریان یابند دستکاری کنیم؛ در حالی که اگر در آن منطقه درخت یا گیاهی وجود داشته باشد، هم از شدت سیلاب‌ها می‌کاهد و هم بر منابع کشاورزی و ثمرات می‌افزاید. بنابراین بخشی از حوادث طبیعی به کوتاهی و اهمال متولیان امر باز می‌گردد و نمی‌تواند ارتباطی با مسائل ماورایی داشته باشد.
مؤلف کتاب «تطبیق علائم حتمی ظهور در روایات فریقین» با بیان اینکه گروهی دیگر از حوادث طبیعی همان سنت‌های الهی است که همواره در طول تاریخ وجود داشته است، افزود: این بلایا دو گونه هستند: یا برای ظالمان جهت عذاب و گوشمالی آنها و یا گاهی برای مؤمنان جهت آزمودن و رشد آنهاست. خداوند این نوع نگاه را در آیاتی از قرآن بیان می‌دارد. رسول خدا(ص) در روایتی وقتی از حوادث سخت آخرالزمان صحبت می‌کند، می‌فرماید:«... خداوند آن (زلزله) را برای پرهیزکاران پند، برای مومنان رحمت، و برای کافران عذاب قرار می‌دهد» (کنز العمال، ج 41 ص 567) مسئله‌ای مثل عذاب قوم نوح، عذاب قوم عاد و... بلایایی بود که ظالمان و کافران را به نابودی کشاند.
عُلیانسب با تأکید بر اینکه یکی از ویژگی‌های آخرالزمان گسترش این سنت الهی یعنی بلایای طبیعی است ، گفت: این مسئله در تفکر قرآنی و روایی موجود است، اما باید این‌ها از یکدیگر تفکیک کرد. به عنوان نمونه خداوند در آیه155 سوره بقره درباره اینگونه حوادث می‌فرماید: «وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرینَ؛ و بىتردید شما را به چیزى از ترس و گرسنگى و کاهش بخشى از اموال و محصولات [ نباتى یا ثمرات باغ زندگى از زن و فرزند ] آزمایش مىکنیم و صبرکنندگان را بشارت ده».
وی درباره این آیه گفت: همان طور که در این آیه می‌بینیم عمده این فتنه‌ها درباره آسیب‌های طبیعی است. اگر قحطی بر یک سرزمین حاکم شود، طبیعتاً مردم گرسنگی می‌کشند. یا اگر زلزله یا سیلی بیاید باعث تهدید مال و جان می‌شود و گیاهان و میوه‌ها از بین می‌روند؛ منتها خداوند در انتهای آیه می‌فرماید «صابران را بشارت بده». یعنی در چنین شرایطی باید صبر کرد. خداوند این صابران را در آیه بعد چگونه معرفی می‌کند؟ آیه‌ای که متأسفانه صرفاً برای مجالس عزا می‌خوانیم: «الَّذینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصیبَةٌ قالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ؛ همان کسانى که چون مصیبتى سخت به آنان رسد مىگویند : انا لله و انا الیه راجعون «ما مملوک خداییم و یقیناً به سوى او باز مىگردیم». چه ویژگی و پاداشی دارند؟ «أُولئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُون؛ آنانند که درودها و رحمتى از سوى پروردگارشان بر آنان است و آنانند که هدایت یافتهاند». پس نتیجه می‌گیریم اگر ابتلائات زیاد است، ثمرات آن برای صبرکنندگان این مصائب هم بی‌شمار است.
انتهای‌پیام/