ایرانشناس اروپایی: ملای رومی دست‌پرورده عطار نیشابوری است
مراسم بزرگداشت عطار نیشابوری به مناسبت سالروز تولد این شاعر در بوسنی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نشست بررسی زندگی و آثار فریدالدین عطار نیشابوری به مناسبت سالروز تولد این شاعر در شهر سارایوو برگزار شد. رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بوسنی میزبان ایران مراسم بود.
در ابتدای این برنامه فرهنگی، الویر موسیچ فارغ‌التحصیل رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران و از جمله ایرانشناسان معروف اروپایی در سخنانی اظهار کرد: امروز در مقام تکریم متفکر و هنرمندی برآمده‌ایم که متعلق به یک سرزمین یا محصور در یک اقلیم فرهنگی نیست. اگر قرار است با یکدیگر در باره یک شاعر صحبت کنیم بد نیست از خود بپرسیم چرا برای قرن‌های متمادی است که بشر نتوانسته از کلام مولانا، از بیان حافظ، از گفتار عطار، از قصاید و غزل‌های سعدی و دیگر شاعران بزرگ جلوتر برود؟ جای این که فقط ببینیم یک فرد صاحب نام چه گفت و چه نوشت، شایسته است که در این زمینه در احوال و شیوه زیست او درنگ بیشتری داشته باشیم.
وی با اشاره به اهمیت تربیت صحیح در بین خانواده‌های اسلامی گفت: کودکان در چنین اجتماع‌هایی از بدو تولد نه فقط مورد تعلیم، بلکه با دقت بسیار والدین مورد تربیت‌های اخلاقی قرار می‌گیرند. با مطالعه‌ای کوتاه در تاریخ ادبیات ایران شما متوجه خواهید شد که این اهمیت تاحدی است که از پس تربیت صحیح یک عالم، شخصیتی همچون مولانا رشد پیدا می‌کند.
موسیچ ادامه داد: شاید برای خیلی از حاضران این جلسه جالب باشد دوران کودکی و نوجوانی پیر راه رفته‌ای چون مولوی چگونه بوده است و او در چه محیطی قد کشیده است. در پاسخ به این کنجکاوی اجازه می‌خواهم تا به نقل حکایتی بپردازم. در تاریخ آمده است زمانی که بهاءالدین ولد پدر حضرت مولانا قصد هجرت داشت در مسیر سفر به شهر نیشابور رسید و در آن خطه با عطار نیشابوری دیدار و گفت‌وگویی داشت. در این ملاقات که مولانا کودکی بیش نبود نیز به همراه پدر حاضر بود. عطار بعد از پایان مصاحبت در لحظاتی که قصد عزیمت بود نسخه‌ای از اثر خود را به جلال‌الدین محمد بلخی هدیه می‌دهد. این دست نوشته‌ها بر روی مولانا به قدری تاثیر می‌گذارد که شاهدیم او را در آینده در شمار تاثیرگذارترین متفکران بشری قرار می‌دهد. همان شخصیتی که امروز از شرق تا به غرب این گونه فارغ از ملیت بر مردم دنیا تاثیر گذاشته دقت شود که خود چگونه از شیخ عطار اثر پذیرفته است.
ایرانشناسان اهل بوسنی و هرزگوین تصریح کرد: ارتباط و تعامل این دو بزرگوار بهترین گواه آن است که دیدار با یک کودک و راهنمایی صحیح به او تا چه اندازه می‌تواند خوبی بیافریند و نه تنها برای یک شخص یا نزدیکان و منسوبان به او بلکه برای جمع کثیری در عرصه گیتی منشاء خیر باشد. البته در این رابطه نباید از حضور و نقش پدر مولانا غافل بود که سلطان‌العلما بهاء ولد خود گنجی از معرفت بود.
وی افزود: برای این که بتوانیم با اشعار عطار آشنایی بیشتر و بهتری کسب کنیم بهتر است کمی راجع به شخصیت این شاعر ایرانی حرف بزنیم. شخصیتی که نشان داد مشخصه روحی وی خارج از محدوده زمان است. با خود کمی درنگ کنیم که چرا سخنان او بعد از این همه سال هنوز قابل اعتنا و ارجاع هستند؟ برای درک بهتر این مسئله شیخ نیشابوری البته خودش به ما کلید واژه ارایه نموده است. کلیدواژه یا عبارت‌هایی که تایید دارند جوهر انسانی در قید زمان و مکان محدود نمی‌شود. حقیقتی که امروزه فیزیک کوانتم هم آن را ثابت کرده است که هر کلمه از پس خود، اثری از انرژی برجای می‌گذارد. پس اگر می خواهیم این مفاهیم را دقیق متوجه شویم لازم است سطح خودمان را بالا بیاوریم. برای درک عمیق مطالب شاعران و عرافانی چون عطار باید از متوسط بودن عبور کرد.
موسیچ با اشاره به حدیثی از حضرت علی علیهالسلام که می‌فرمایند «کاد الفقر ان یکون کفرا؛ هر وقت فقر از در وارد شود ایمان از پنجره خارج می‌شود» بیان کرد: ابتدا لازم می‌دانم در خصوص این فرمایش نظر خود را بگویم. بدون شک صاحب سخن در این بیان تنها به فقر مادی نظر نداشته و فقر فرهنگی و عقیدتی را مد نظر دارد. با عنایت به همین مقدمه حال باید از خود سوال کنیم که چرا ما در کنار همه تجربیات تلخ و شیرین زندگی که ظاهرا نسبت به علوم گذشته بسیار بیشتر و علمی‌تر هستند، هنوز توانایی درک مسایل را به مانند بزرگانی چون عطار و مولوی و حافظ نداریم؟
مدرس زبان و ادبیات فارسی در کشور بوسنی با تاکید بر این که مشکل انسان مدرن، در وهله نخست سطحی‌نگر بودن اوست، گفت: عطار در مقایسه با قهرمانان یونان باستان که راجع به عالم مثل یا دنیای سایه‌ها سخن می‌گویند، راجع به دنیای اعمال حرف می‌زند.
وی با قرائت ابیاتی از عطار نیشابوری اظهار کرد: رفتار صحیح و کردار صادقانه و برآمده از خلوص به مخلوق پیش‌درآمد مکتب اعتقادی عطار نیشابوری است. «دور باش ای خواجه از اهل نفاق، در جهنم دان منافق را وثاق» از جمله تاکیدات موکد این شاعر شهیر است. عطار اعتقاد دارد ناپاکی و ناراستی شاید خودآگاه و شاید ناخودآگاه باشد که با هر تفاوتی اما جالب است که نتیجه و عاقبت کار یکی است.
الویر موسیچ سخنان خود را چنین به پایان رساند که ما به عنوان یک انسان با داشتن یک چنین ذخایر و گنجینه‌های ذی‌قیمتی چون عطار که به ارث برده‌ایم شایسته نیست در دنیای فعلی به جایگاهی در شان خویش دست نیابیم. با تاسی از این بزرگان عرصه دین و ادبیات که در چند دقیقه گذشته تنها قطره‌ای از این اقیانوس را با هم چشیدیم سعی کنیم تا به علم و دانایی خود را بسازیم و یکدیگر را غنی کنیم.
در ادامه این برنامه، امیرحسین نوری رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بوسنی و هرزگوین نیز در سخنانی اظهار کرد: در تقویم رسمی ایران روز 25 فروردین به عنوان روز بزرگداشت فریدالدین عطار نیشابوری ثبت شده است. از این رو نشست ادبی این ماه رایزنی فرهنگی به معرفی آثار شاعر بلندآوازه‌ای اختصاص دارد که بسیار از قله‌های ادبی وامدار نظرات و تفکرات او هستند. امروز و در عصری که انسان مردن بهترین خوراک ذهنی را برای خود اختیار می‌کند در کنار یکدیگر جمع شده‌ایم تا زوایایی هرچند کوچک را از زندگی این شاعر نامدار را بشناسیم.
وی ضمن معرفی آثار عطار نیشابوری افزود: در بین تمامی آثار بجا مانده از عطار منجمله اسرارنامه، الهی‌نامه، دیوان اشعار و سایر آثار مکتوب ایشان، منطق‌الطیر و تذکره الاولیاء جایگاه ویژه‌ای در ادبیات فارسی دارد. چرا که این شاعر نامی در این آثار گرانسگ توانسته تاثیر فراوانی بر شاعران و ادیبان بعد از خود بگذارد، به نحوی که مولانا در وصف عطار چنین می‌سراید «هفت شهر عشق را عطار گشت، ما هنوز اندر خم یک کوچه‌ایم».
انتهای پیام/
