کاروانسرای تاریخی لاسجرد؛ توقفگاه مسافران+فیلم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از سمنان، این اثر با توجه به موقعیت جغرافیایی مناسب، همواره یکی از پربازدیدترین بناهای تاریخی استان سمنان و شهرستان سرخه است.

کاروانسراها در طول تاریخ همراه با آب‌انبارها، یخچال‌ها، چاپارخانه‌ها و پل‌ها مهم‌ترین عناصر کلیدی در راه‌ها برای مسافرت یا تجارت به شمار رفته‌اند.

این بناها با توجه به دوره ساخت، نیازهای مسافران، هنر و معماری دوره‌های گوناگون تاریخی هرکدام به شکل متفاوتی ساخته‌شده‌اند؛ اما ویژگی مشترک همه آن‌ها وجود فضاهای برای استراحت مسافران، داشتن مکان‌هایی برای نگهداری حیوانات و وجود باراندازها بوده است.

کاروانسرای لاسجرد اثری برجای‌مانده از دوران شاه‌عباس اول صفوی است، دورانی که ایران یکی از قدرتمندترین حکومت‌های خود را داشت.

با روی کار آمدن شاه‌عباس بزرگ و بعد از 42 سال حکمرانی این پادشاه مقتدر و سخت‌گیر بر ایران، شاهد شکوفایی اقتصادی، امنیتی، نظامی و سیاسی در آن روزگار هستیم. کاروانسرای لاسجرد هم محصول همین شکوفایی است، دورانی که در آن راه‌های این سرزمین آن‌قدر امن بود که بتوان در آن بدون دغدغه شروع به سفرکرده و دراین‌بین بتوان تجارت انجام داد، در میانه راه هم بتوان در کاروانسراها خستگی از تن به در کرد.

کاروانسرای لاسجرد در کنار زائرسرای حضرت جوادالائمه روستای لاسجرد به فاصله 13 کیلومتری شهرستان سرخه، استان سمنان در مسیر زیارتی شرق به غرب-جاده ابریشم در جاده سمنان به تهران واقع‌شده است. این بنا در 16 فروردین سال 1377 به شماره ثبت 1995 در ردیف آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

معماری این کاروانسرا متعلق به دوره صفوی بوده که ویژگی طراحی این دوره، مفهومی منسجم و استفاده حداکثر از کمترین فضاها است. معماری در دوره صفویه کمی محتاطانه است، به این معنی که بیشتر با حجم‌های بزرگ و توده‌های بزرگ کارشده است و کمتر از خطوط پیچیده و طراحی‌های سردرگم استفاده کرده‌اند. در این دوران بیشتر از سطوح صاف و ساده استفاده‌شده است. طاق بندی این دور آن‌هم یکنواخت و تکرارشونده است. در ساخت گنبدها هم معماران آن دوران از دورهای تیموری و ایلخانی تبعیت کرده‌اند.

کاروانسرا به شکل مستطیل ساخته‌شده و مصالح مورداستفاده در آن سنگ، ملات گچ، اجر، ساروج و برای پایه‌های ضلع خارجی هم از سنگ استفاده‌شده است. طول حیاط 36 متر و عرض آن‌هم 31.5 متر است.

کاروانسرا از نوع دو ایوانی همراه حیاطی بزرگ با 24 حجره در گرداگرد حیاط است. دو ایوان زیبای کاروانسرا، در ضلع شرقی و غربی بنا قرار دارند. ایوان شرقی بازسازی‌شده، ولی روی ایوان غربی هیچ‌گونه بازسازی انجام‌نشده است.

ایوان‌ها، بلند و بزرگ ساخته‌شده‌اند و با درگاه کوتاه و پله به دالان‌های چهارگانه مرتبط می‌شوند، سقف ایوان‌ها به‌صورت طاق ضربی بزرگی توسعه داده‌شده است که نمایی به شکل مربع دارد. ایوان شرقی کمی بلندتر از ایوان غربی است و به‌وسیله دالانی به قسمت هشتی کاروانسرا مرتبط می‌شود. در دو طرف همین ایوان نیز 6 غرفه برای سکونت مسافران تدارک دیده‌شده است.

کاروانسرا چهار ورودی در چهار طرف با طا‌ق‌های قوس‌دار دارد که به‌وسیله حیاط به دالان‌ها مرتبط می‌شوند. در روبه‌روی ورودی‌ها هم مکان‌هایی با 3.5 متر ارتفاع نسبت به سطح حیاط برای تخلیه بار ساخته‌شده است.

با توجه به در دسترس بودن این کاروانسرا در مسیر کریدور شرق به غرب ایران و زیارتی بودن این مسیر به‌واسطه وجود مشهد مقدس و حجم زیاد مسافرت‌های صورت گرفته در این مسیر و ترانزیتی بودن مسیر از کشورهای شرق آسیا به غرب و بالعکس، این بنای زیبا هرساله شاهد حضور هزاران گردشگر است. ضمن اینکه اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان چندین دوره تورهای رصد ستارگان را برای علاقه‌مندان به حوزه نجوم در این کاروانسرا برگزار کرده است.

انتهای پیام/ ت