روایت تسنیم از رنج تشنگی روستاهای غرب اصفهان؛ سد "بُلطاق" به کشاورزی فریدن جان می‎دهد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، 30 روستا در غرب استان و منطقه فریدن که زندگی مردم آن بر پایه کشاورزی و دامپروری است با مشکلات جدی کمبود آب شرب و آبیاری اراضی خود روبه‌رو هستند و می‌طلبد که مسئولان استانی و حتی کشوری از طرح‌هایی که آب پایدار را برای اهالی تامین می‌کند، حمایت کنند.

پروژه سد بلطاق یکی از طرح‌های مهم و حیاتی در منطقه بویین میاندشت است که با وجود سرچشمه چهار رود اصلی کشورمان شامل زاینده‌رود، کارون، دز و قم‌رود هنوز پس از گذر سال‌های طولانی و عدم بهره‌برداری این طرح عظیم، مشکل کم‌آبی در حوزه آب شرب و کشاورزی مردم این مناطق را تحت‌تاثیر قرار داده است.

دهستان بلطاق از توابع بخش کرچمبو شهرستان بویین میاندشت است که طرح اجرای سد بلطاق برای تامین آب شرب و کشاورزی منطقه طی سال‌های گذشته مطالعات آن آغاز شده اما با وجود تخصیص‌ها و اعتباراتی که پروژه داشته هنوز کلنگ اجرایی آن به زمین نخورده تا روستاهای شهرستان‌های فریدن و چادگان از آن بهره‌مند شوند.

از آنجا که شغل رایج مردم در غرب استان اصفهان کشاورزی است و صنعت در این منطقه رونق ندارد نبود منابع آبی پایدار علاوه بر حیات اجتماعی، حیات اقتصادی ساکنان این مناطق را تحت تاثیر قرار داده است.

ضرورت آبرسانی روستاهای بویین‌ میان‌دشت و سایر مناطق فریدن بزرگ با تانکر برای کشاورزی باعث کاهش چشمگیر جمعیت در فاصله سرشماری نفوس و مسکن سال‌های 85 تا 95 شده جمعیتی که به گفته اهالی به حاشیه‌نشینی در شهرهای بزرگ رو آورده‌اند.

با وجود اجرای بخشی از اقدامات راه‌سازی سد بلطاق عملیات اجرایی آن از سال 91 تا به امروز پیشرفتی نداشته و حتی بودجه 48 میلیارد ریالی طرح در سال 97 برای اجرا این پروژه تخصیص نیافته است.

نماینده مردم فریدن، فریدون‌شهر، چادگان و بوئین‌میاندشت در مجلس در پاسخ به این سئوال که طی حضور در مجلس موضوع سد بلطاق را چگونه پیگیری کردید و دلیل عدم اجرای قصه پرغصه این طرح چیست؟ گفت: طرح اجرایی این سد از حدود 15 سال پیش آغاز شده، در سال 90 ردیف بودجه خاصی را در نظر گرفتند و در سال‌های گذشته تنها حدود 700 میلیون تومان برای عملیات راهسازی آن هزینه شد، اما پس از سال 91 به حال خود رها شده است، در سال 97 نیز 48 میلیارد ریال برای آن بودجه لحاظ گردید، اما این مورد نیز رنگ اجرا به خود نگرفت.

اکبر ترکی اظهار داشت: با وجود بار‌ش‌های بسیار خوب در منطقه فریدن و سرچشمه گرفتن 4 رود اصلی کشور در این شهرستان‌ها که شامل زاینده‌رود، کارون، دز و قم‌رود می‌شود، اما مردم این منطقه کماکان از مشکل کم‌آبی در حوزه آب شرب و کشاورزی رنج برده و زندگی آنها تحت شعاع قرار گرفته است.

وی پیرامون مکاتبات و نامه‌های ارسالی برای تخصیص بودجه برای طرح سد بلطاق با وزیر نیرو و مسئولان استانی و کشور، گفت: در نامه ارسالی به معاون حقوقی مجلس در آبان سال 95 پیگیری کردیم که حداقل در بودجه 96 اعتباری برای طرح لحاظ شود که وی در جواب نوشته‌اند؛ به‌دلیل محدودیت منابع درآمدی دولت و عدم امکان اختصاص اعتبار مکفی به تمام پروژه‌های اجرایی به جهت لزوم تسریع در بهره‌برداری از پروژه‌ها با پیشرفت فیزیکی بالا در شرف اتمام براساس ضوابط اجرایی قانون بودجه برای پروژه‌های با پیشرفت فیزیکی کمتر از 20 درصد از جمله طرح سد بلطاق مبلغ یک میلیون ریال( معادل 100 هزار تومان) در سال 95 اعتبار منظور شده که با این شرایط ادامه اجرای سد در وضعیت سال جاری مقدور نخواهد بود.

نماینده مردم فریدن، فریدون‌شهر، چادگان و بوئین‌میاندشت در مجلس درباره پاسخگویی معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای اصفهان در شهریور ماه سال 95 در خصوص سد بلطاق، اظهار داشت: به استحضار می‌رسانیم؛ که با توجه به عدم تخصیص اعتبارات و تکمیل احداث جاده دسترسی به محور سد متوقف شده، از سوی دیگر این پروژه در فهرست طرح‌های فاینانس داخلی احداث آن مشروط به جذب سرمایه‌گذاری داخلی قرار گرفته است و تکلیف و مطالعات آن را انجام می‌دهیم و در صورت امکان ادامه می‌دهیم.

وی با اشاره به ارسال نامه‌های متعدد به وزارت نیرو، سازمان برنامه و بودجه طی سال 95، افزود: پاسخی که از استان اصفهان توسط مدیرعامل آب منطقه‌ای استان اصفهان همچنین از سوی وزارت نیرو گرفته‌ایم مبنی بر اینکه در سال 95 اعتبار لازم برای اجرایی شدن سد بلطاق به دلیل عدم پیشرفت فیزیکی نداریم.

ترکی پیرامون مکاتبات با معاون اول رئیس جمهور گفت: متذکر شدیم چرا سد سراب در شهرستان فریدون‌شهر با نبود ردیف بودجه فقط به دلیل اینکه آب آن از طریق لوله به خارج از شهرستان و استان اصفهان منتقل می‌شود، باید 80 درصد پیشرفت فیزیکی داشته باشد، اما سد بلطاق که آب شرب و کشاورزی مردم غرب را تامین می‌کند متوقف شده و بودجه‌ای به آن تعلق نمی‌گیرد، در پی ارسال این نامه معاون اول رئیس جمهور به نوبخت و چیت چیان وزیر وقت نیرو دستور دادند که موضوع بررسی و اقدام شود.

وی درباره ارسال نامه‌ای مجدد به سازمان برنامه و بودجه در سال 96 و پاسخگویی معاون امور مجلس و سازمان، اظهار داشت: در بند نخست این نامه بیان شده که تامین آب شرب، کشاورزی و صنعت به میزان 7 میلیون مترمکعب حجم سد بلطاق بوده که باید اجرایی می‌شد اما در بند دوم آمده که با توجه به محدودیت منابع آب حوزه قم‌رود و براساس اطلاعات اخذ شده از وزارت نیرو تخصیص آب طرح مذکور در حال بازنگری است.

نماینده مردم فریدن، فریدون‌شهر، چادگان و بوئین‌میاندشت در مجلس ادامه داد: طی مکاتبات در سال 95 تمام مسئولان گفته‌اند اعتبار کافی وجود ندارد اما در 17 مرداد سال 96 ابلاغ شده که نه اینکه هزینه نیست بلکه به دلیل کاهش حجم آب قم‌رود، تخصیص آب 7 میلیون مترمکعبی برای شهرستان‌های غرب استان اصفهان زیاد است و این طرح باید در دست اقدام و بررسی باشد.

وی بیان کرد: در آبان‌ماه سال 1396 تخصیص اجرایی شدن عملیات تامین 6.5 میلیون‌ مترمکعب آب شرب پایدار برای 4 شهرستان منطقه فریدن گرفته شد و حتی در جدول 20 سال 97 نیز بودجه آن قرار گرفت، اما هرگز این طرح تا کنون عملیاتی نشده است.

ترکی افزود: قبلا در نامه‌ای که 17 بهمن ماه به وزیر ارسال کرده بودیم، در آن موضوع عدم تکمیل و پیگیری سد بلطاق مطرح شده بود، اما در جواب نامه بنده که در 5 فروردین ماه آمد، درباره به روز رسانی منابع آب و تامین منابع آب کشاورزی و شرب صحبت پاسخ داده شده بود و در پایان به این نکته تاکید کرده بودند که درصورت توجیه‌پذیری و بررسی‌های اقدامات لازم صورت خواهد پذیرفت.

آغاز عملیات اجرایی جاده دسترسی به سد بلطاق در اردیبهشت 98

معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای استان اصفهان نیز با تاکید صحبت‌های نماینده مردم فریدن و چادگان در مجلس، گفت: آغاز عملیات طرح سد بلطاق از سال 91 بوده و عدم اجرای آن به‌دلیل نبود تخصیص اعتبارات در سال‌های 96 و 97 است.

امیر سیامک نیکبخت با اشاره به اینکه در سال 97 با پیگیری‌ها حدود 3 میلیارد و 600 میلیون تومان اعتبار مصوب برای سد بلطاق تخصیص داده شده که شامل اصلاحیه هم شد، اظهار داشت: تقریبا در سال‌های گذشته جاده دسترسی برای احداث سد را با پیشرفت فیزیکی 60 تا 70 درصد آغاز کرده بودیم اما روند اجرای آن بستگی به دسترسی پیمانکار به سایت سد است.

وی ادامه داد: براساس برنامه‌ریزی‌ها و برگزاری مناقصه اکنون پیمانکار انتخاب شده و امیدواریم در اردیبهشت ماه عملیات اجرایی جاده دسترسی به سد بلطاق را آغاز کنیم.

معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای اصفهان پیرامون اینکه براساس برآورد اولیه میزان اعتبار مورد نیاز برای احداث سد و شبکه زیرزمینی هم اکنون حدود 120 میلیارد تومان است، افزود: اولویت ما در مرحله نخست تکمیل جاده دسترسی است که باید هزینه‌های پیمانکار و تجهیزات کارگاه هم لحاظ شود تا پس از تکمیل جاده مراحل بعدی را اجرایی کنیم.

وی در پاسخ به اینکه آیا رهاسازی جاده دسترسی به سد بلطاق به دلیل نبود بودجه و اعتبار متوقف شده بود، بیان کرد: بله، در سال‌های 93 و 94 بودجه بسیاری اندکی برای راه‌اندازی جاده تعلق گرفت و در سال‌های 95 و 96 هیچ‌گونه اعتباری برای روند پروژه تخصیص داده نشده است.

نیکبخت افزود: براساس مدارک عملیات سد بلطاق، موقعیت و مجوز زیست محیطی عملیات اجرایی این پروژه متوقف نشده بود بلکه به دلیل نبود اعتبارات تاکنون احداث آن به تعویق افتاده اما امیدواریم در آینده‌ای نزدیک با اتمام جاده دسترسی به طرح و تخصیص اعتبار مورد نیاز پروژه را به سرانجام برسانیم.

کاسه به دست در پی یافتن آب در صحرا

کشاورز پیری که خطوط دستانش نشان از سال‌ها زراعت و کسب روزی حلال دارد می‌گوید: شهرستان ما در بلندترین نقطه کشور قرار دارد اما از ابتدای تابستان حتی قطره‌ای آب نداریم و آب شرب با تانکر در اختیارمان قرار می‌گیرد و باید ساعات‌ها در صف باشیم و در زمستان‌ها هم به دلیل بارش‌های بسیار مسیرهای عبور و مرور با دیگر روستاها مسدود و مشکل‌ساز است.

این کشاورز فریدون‌شهری با بغض و اشک جمع شده در چشمانش ادامه می‌دهد: با بارش‌های امسال زمین‌های کشاورزی ما را آب برده و حتی بارش برف سقف خانه‌هایمان را خراب کرده اما کسی نیست که جوابگو باشد با احداث سد بلطاق و ذخایر منابع آبی طی 10 سال کمبود آب زمین‌های کشاورزی ما تامین خواهد شد و با این شرایط در تابستان‌ها باید با کاسه در صحرا دنبال آب شرب بگردیم.

کشاورز پیر که خودش را عبدالله می‌خواند، بیان می‌کند: با داشتن 5 پسر هیچ کدام آنها به دلیل نبود آب و کشاورزی در روستا زندگی نمی‌کنند و برای تامین زندگی خودشان به شهرهای اطراف رفته‌اند.

مهاجرت مردم روستاهای غرب اصفهان و حاشیه‌نشینی در شهرها

مرد میانسالی دیگری که سنش با چهره پیر و آفتاب سوخته‌اش همخوانی ندارد، بیان می‌کند: در زمان‌های بارندگی آب بسیاری از رودخانه عبور می‌کند اما هیچ منبع ذخیره‌ای در روستا وجود ندارد که این منابع را ذخایر کنیم و تمامی آب‌ها به پایین دست می‌رود.

این مرد میانسال که خود را جعفر معرفی می‌کند، در ادامه می‌گوید: به خدا در تابستان آب شرب نداریم در روستاها زنان با سطل در صف‌ها منتظر تانکرهای آب هستند این انصاف نیست که در برخی مناطق آب کافی باشد و در جاهایی هم همانند روستاهای ما آب برای خوردن هم نداشته باشیم.

وی پیرامون اینکه سد بلطاق به نام روستای بلطاق است اما مزیت و فواید آن شامل تمام منطقه، استان اصفهان و کارون می‌شود و آب شرب چند هزار روستا را تامین می‌کند، می‌افزاید: زمین کشاورزی دارم اما به دلیل نبود آب برای زراعت در زمین‌های کشاورزی برای امرا معیشت در اراضی دیگر روستاها کار می‌کنم.

جعفر با بیان اینکه جمعیت روستای ما 6 هزار نفر بوده اما اکنون فقط یک‌هزار نفر در روستا زندگی می‌کنند، می‌گوید: تمام جوانان برای کسب شغل روستا را رها کردند و به اصفهان، بندرعباس، بوشهر و تهران رفته‌اند اما به دلیل نبود کار اکثر آنها بیکار و دارای اشتغال کاذب هستند.

به گزارش تسنیم، رنج اهالی غرب اصفهان که مهمترین راه امرار معاش آنها از طریق کشاورزی است بسیار است، مدیریت صحیح منابع آبی و پیش بینی شرایط حال و آینده این منطقه موضوعی است که باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد، تشنگی زمین‌های کشاورزی با وجود نزول برکات الهی، ناشی از مدیریت ناصحیح در توزیع منابع آبی و در چرخه نامه نگاری قرار گرفتن طرح‌های آبرسانی است، چرخه‌ای که باید به دست مسئولان کوتاه‌تر شود و سریع‌تر به نتیجه برسد.

انتهای پیام/ن