میرمحمدصادقی: طرح ساماندهی زندانیان رونویسی دستورالعمل رئیس قوه قضائیه است

به گزارش خبرنگار حقوقی و قضایی خبرگزاری تسنیم، همایش ملی مدیریت جمعیت کیفری؛ نظریه و رویه از ساعت 9:30 صبح امروز در دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی آغاز شد.

دکتر حسین میرمحمدصادقی معاون قوانین رئیس مجلس شورای اسلامی و عضو هیئت علمی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی طی سخنانی در افتتاحیه همایش ضمن اشاره به تصویب کلیات طرح ساماندهی زندانیان و جمعیت کیفری کشور در صحن علنی مجلس شورای اسلامی گفت: طرح برای بررسی جزئیات به کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی ارسال شده است.

وی در ادامه به بیان اشکالات این طرح از نظر معاونت قوانین مجلس شورای اسلامی پرداخت و گفت: موادی از این طرح منطبق بر دستورالعملی که از سوی قوه قضائیه صادر شده و حتی در چند ماده‌اش مثل ماده 30 و 27 نوشته شده است که مطابق همان دستورالعمل اجرا شود که این نشان می‌دهد این طرح رونویسی همان دستورالعمل و دور از شأن قانون است.

میرمحمدصادقی با اشاره به اینکه در بسیاری از مواد طرح عین مواد قوانین دیگر از آئین دادرسی کیفری و قانون مجازات اسلامی تکرار و بر اجرا و رعایت آنها تاکید شده است، افزود: تصویب قانون جدید بر اجرای قانون موجود بی‌معنی است.

این استاد حقوق جزا و جرم‌شناسی همچنین به بند الف ماده 18 طرح اشاره کرد که در آن به رای وحدت رویه استناد شده است و افزود: رأی وحدت رویه  بالاتر از قانون نیست که ما به آن ارجاع دهیم.

میرمحمدصادقی همچنین با اشاره به اینکه ماده 18 تکرار مواد 3،7 و 17 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی است، گفت: این طرح با وجود نیت خوب طراحان و با وجود اینکه تعداد قابل توجهی از نمایندگان آن را امضا کرده‌اند اشکالات عمده‌ای دارد، خیلی از موادش در قوانین موجود است و نگارش آن شأن دستورالعملی دارد.

معاون قوانین رئیس مجلس شورای اسلامی همچنین با اشاره به اینکه قبلا در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام گزارشی چندصفحه‌ای در رابطه با وضعیت زندانها و راهکارهای کاستن از دامنه برخی از مشکلات آن تهیه و برای مسئولان درج یک کشور ارسال شده است، به تشریح سابقه زندان در ایران و جهان پرداخت و گفت: زندان یکی از قدیمی‌ترین مجازاتهاست و در قرآن کریم می‌بینیم که از زمان حضرت یوسف(ع) مطرح بوده است.

وی با اشاره به اینکه زندان قصر از سال 1308 اولین زندان رسمی در ایران بوده است، افزود: در اسلام می‌گویند که زمان پیامبر زندان وجود نداشت اما تردد مجرمان را در دالانها و مساجد محدود می‌کردند و زندان در زمان خلفا به وجود آمد.

میرمحمدصادقی با اشاره به شرایطی از قبیل نظافت، نبود حشره در زندان، مرخصی رفتن زندانی و تفکیک زندانیان و دیگر شرایط در فقه اسلامی افزود: گفته می‌شود که حبس خیلی جنبه فقهی ندارد این سخن شاید از این جهت که حبس در فقه در رابطه با مجازات مکره و ممسک در قتل، مجازات سرقت حدی بار سوم و مجازات فراری دادن قاتل از دست اولیای دم آمده است باشد، اما به نظر نمی‌رسد که مجازات حبس غیرشرعی باشد، چرا که تعزیرات متنوع است حبس هم می‌تواند یکی از مصادیق آن باشد که گریزی هم از آن نیست.

عضو هیئت علمی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به وجود مجازاتهای جایگزین حبس تصریح کرد: در همه موارد نمی‌توان به این نوع از مجازاتها استناد کرد و در مجازات جرم‌های سنگین از آنها استفاده کرد.

میرمحمدصادقی در بخشی دیگر از سخنان خود به ارائه آمار زندانیان در ایران و برخی از کشورهای جهان پرداخت و گفت: حدود 8 میلیون زندانی در جهان وجود دارد که 140 نفر در هر 100 هزار نفر را شامل می‌شود.

معاون قوانین مجلس شورای اسلامی با اشاره به آمار 240 هزار نفره زندانیان ایران در سال گذشته گفت: در ایران به ازای هر 100 هزار نفر 295 نفر زندانی هستند این آمار در اتحادیه اروپا 97 نفر و در روسیه 676 نفرند.

وی با اشاره به اینکه 25 درصد جمعیت کیفری ایران تحت متهمان تحت قرار پیش از محکومیت و 75 درصد آنها محکومان به حبس هستند افزود: 30 درصد از این جمعیت مرتکب تکرار جرم شده‌اند و بقیه‌شان دفعه اول است که به زندان می‌روند.

میرمحمدصادقی تعداد زندانیان ایران برای هر 100 جای موجود در زندانهای کشور را 300 نفر اعلام کرد و گفت: کسانی که معتقد به تأثیر اصلاحی حبس در زندانیان بودند به این نتیجه رسیده‌اند که اهداف حبس‌های کوتاه‌مدت و حتی بلندمدت بلندپروازانه است و خیلی در دسترس نیست و مواردی مثل تراکم جمعیت زندانی، سوءتغذیه زندانیان، مراقبت‌های پزشکی، سوءرفتارهای جنسی زندانیان، شیوع بیماریها، رفتارهای خطرناک زندانیان همجنس‌باز و معتاد، ایجاد نفرت در زندانیان نسبت به جامعه و تأثیر منفی زندان بر خانواده زندانیان کسانی را که با نگرشی ایده‌آلی تصور می‌کردند با حبس می‌توان زندانی را اصلاح کرد مجبور به تجدید نظر کرده است و از همین جهت شاهد محدود شدن بازداشت موقت قبل از محاکمه در قانون سال 92 و در نظر گرفتن نظامات متعدد از قبیل نظام نیمه‌آزادی، و آزادی مشروط و... پس از محکومیت هستیم و گاه قضات تلاش می‌کنند که برای برخی از افراد در مجازاتهای تعزیری از جایگزین حبس استفاده کنند.

وی با اشاره به اینکه پیش از قانون سال 92 نیز برخی از قضات با وجود ایراداتی که از آنها گرفته می‌شد، اما از مجازاتهای جایگزین حبس استفاده می‌کردند، گفت: چند سال قبل در گزارش حقوق بشر و در مقابل تمام نکات منفی که در آن گزارش نیز داشت این نکته مثبت هم گفته شده بود که در ایران قضات در حال استفاده از مجازاتهای جایگزین برای اطفال هستند.

استاد حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی سپس فرهنگ خشونت‌گرا و کیفرگرای جامعه ایران را مورد انتقاد قرار داد و افزود: وقتی با مردم و حتی امام جمعه‌ها درباره متهمان مفاسد اقتصادی صحبت و مصاحبه می‌شود می‌گویند که بیاورید در نماز جمعه شلاق بزنید درست می‌شود و یا اینکه ماجرایی را که اصلا معلوم نیست درست باشد می‌گویند که فلان پادشاه به بازار رفت و دید نان به مردم عرضه نمی‌شود و نانوا را در تنور کرد. اگر این کارها بشود درست می‌شوند.

میرمحمدصادقی در ادامه خواستار تعدیل فرهنگ کیفرگرا از طریق فعالیت فرهنگی در کشور شد.

انتهای پیام/