آداب و سنت‌های کهگیلویه و بویراحمدی‌ها در ماه رمضان؛ از برپا کردن عَلَم تا کاسه بهره

به گزارش خبرگزاری تسنیم از یاسوج، زندگی مردم مناطق مختلف کشورمان از دیرباز تاکنون همواره با آداب و رسوم خاصی همراه بوده است که این آداب و رسوم با اعتقادات دینی و مذهبی مردم گره خورده به گونه‌ای که در هر مناسبت فرهنگی، دینی و ملی آیین‌های خاصی در نقاط مختلف کشور اجرا می‌شود.

ماه مبارک رمضان یکی از این مناسبت‌های دینی و مذهبی است که در فرهنگ مردم مسلمان ایران از جایگاه ممتازی برخوردار بوده و همواره آیین‌های ویژه‌ای در رابطه با این ماه مبارک در میان مردم مناطق مختلف کشور به اجرا درآمده است.

مردم استان کهگیلویه و بویراحمد هم به تبع سایر نقاط کشور با توجه به عقایدی که داشتند از دیرباز تاکنون آداب و رسوم خاصی را در ماه ضیافت الهی به اجرا درآورده‌اند که در این گزارش به تعدادی از این آداب و رسوم اشاره می‌شود.

استقبال از ماه رمضان

از نیمه شعبان جنب و جوش خاصی برای به پیشواز رفتن ماه رمضان در میان مردم استان کهگیلویه و بویراحمد مشاهده می‌‌شود و مردم تماما شیعه این استان برای انجام فرایض دینی این ماه آماده می‌‌شوند.

مردم این استان بنا بر سنتی دیرینه چند روز مانده به آغاز ماه رمضان با روزه‌داری به پیشواز ماه میهمانی خدا می‌روند زیرا معتقدند با این کار، باب مهیا شدن برای ماه خودسازی باز می‌شود.

پخت و توزیع خیرات برای مردگان از دیگر آداب و رسوم مردم کهگیلویه و بویراحمد است که با پخت حلوای خرمایی یا رنگینگ و شیربرنج و توزیع این غذاها به عنوان خیرات به استقبال ماه رمضان می‌روند.

خانه تکانی و گردگیری مساجد از دیگر آیین‌های استقبال از ماه رمضان در کهگیلویه و بویراحمد است. در این استان، زنان روستایی در ماه رمضان مانند عید نوروز که منازل خود را غبارگیری می‌کنند اقدام به غباروبی مساجد می‌‌کنند. آنها معتقد هستند خانه‌‌ای که برای شروع ماه رمضان پاک و تمیز نباشد، خیر و برکت ماه مهمانی خدا از آن گریزان می‌‌شود.

از دیگر آداب و رسومی که کهگیلویه و بویراحمدی‌ها با اجرای آن به پیشواز ماه ضیافت الهی می‌روند، «آشتی‌کنان» است که این مراسم در میان افراد یا قبایل با برگزاری مراسمی توسط ریش‌سفیدان انجام می‌‌شود.

اعلام شروع ماه رمضان در نقاره‌خانه‌ها

نقاره‌خانه مکانی بلندتر در روبروری روستا و یا در مکانی بالاتر از روستا قرار داشت که محل اعلانات مراسمات آیینی-محلی مردم استان کهگیلویه و بویراحمد از جمله اعلام ابتدای ماه رمضان و اذان بود. امروزه اسم نقاره که نوعی طبل و از ابزار موسیقی بوده و نوازرندگان ما از آن استفاده می‌کنند برگرفته از همان مکان‌ها است.

اعلام وقت سحر و اذان صبح

یکی دیگر از آداب و رسوم مردم استان کهگیلویه و بویراحمد در ایام ماه مبارک رمضان بحث سحری و اذان صبح بود که به روش‌های مختلف اطلاع‌رسانی می‌شد، از جمله اینکه مردم این استان در هنگام سحر درب خانه همسایه‌ها را می‌زدند و آنها را از خواب بیدار می‌کردند.

برپا کردن عَلَم

یکی دیگر از آداب و رسوم مردم کهگیلویه و بویراحمد در ماه مبارک رمضان این بود که تعدادی از افراد معتمد که بیشتر از سیدهای معتمد منطقه بودند علمی بر پا می‌کردند و با طبل و علمی که داشتند در روستاها و ایلات حرکت کرده با نوازندگی و کوبیدن طبل هم ماه رمضان را نوید می‌دادند و هم نذری‌ها را جمع می‌کردند.

نذری و افطاری دادن

نذری دادن از دیگر مراسمات و آیین‌های مردم کهگیلویه و بویراحمد در ماه مبارک رمضان بود به این صورت که از ابتدای ماه رمضان خانواده‌هایی که معمولا نسبت به دیگران وضع مالی بهتری داشتند به نوبت نذری می‌دادند و افطاری اهل محل یا روستا را تهیه می‌کردند که گاهی این نذری را به مسجد برده و افطاری می‌دادند، گاهی نیز از گوسفندهای خود نذر کرده و در کنار امامزاده‌ها ذبح می‌کردند که هنوز هم این رسم وجود دارد و مردم برای زائران امامزاده‌ها، گوسفندگان خود را ذبح کرده و نذری می‌دهند.

نشست‌های شبانه

در شب‌های ماه مبارک رمضان مردمان استان کهگیلویه و بویراحمد پس از افطار دور هم جمع می‌شوند و ضمن قرائت قرآن کریم، دعا و مناجات، از احوال و زندگی و مشکلات یکدیگر اطلاع پیدا می‌کنند.

کاسه بهره

اما یکی از سنت‌های ناب مردم استان کهگیلویه و بویراحمد در ماه مبارک رمضان، سنت غذا دادن به همسایه بوده که این سنت به زبان لری به عنوان «کاسه بهره» معروف است. در این سنت مردم این استان موقع افطار مقداری از غذایی را که برای خود تهیه کرده‌اند، به همسایه‎‌های مستمند و نیازمند می‌دهند.

غذاهای محلی 

آش ماست، دنگو، حلوا، آش دوغ، آب‌گوشت، کلگ گوشت (کلگ: نان بلوط)، کله پاچه و دمپخت گوشتی از خوراکی‌های رایج ماه رمضان در کهگیلویه و بویراحمد است که همراه با نان محلی این استان یعنی نان "تیری" به عنوان افطاری و سحری صرف می‌شوند.

انتهای پیام/