روایت تسنیم از آداب و رسوم مردم گیلان در ماه مبارک رمضان + فیلم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از رشت، ماه رمضان فرصتی برای مسلمانان است که از آن به‌عنوان ماه خیر، برکت و انفاق نام می‌برند و خداوند بزرگ در قرآن کریم از این ماه به‌عنوان هدایت‌کننده مردم و ماهی پر فضیلت یاد کرده است.

در ماه مبارک رمضان هر کدام از مناطق کشور‌ طبق آداب و رسوم ویژه خود در این ماه عمل می‌کنند و در استان گیلان نیز ماه مبارک رمضان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و این ماه پربرکت همواره از سوی مردم با استقبال ویژه‌ای مواجه است.

چهره‌ شهرها و روستاها در گیلان از آخرین روزهای ماه شعبان به‌منظور استقبال از ماه مبارک رمضان دگرگون می‌شود و ‌مردم با تکاپویی وصف‌ناپذیر، خود را برای ماه عبادت، ماه پرهیز از گناه و میهمان شدن بر سفره پروردگار آماده می‌کنند.

مردم گیلان از روز‌های قبل از شروع ماه مبارک رمضان به پاکسازی و نظافت منازل، مساجد، حسینیه‌ها و محله‌ها می‌پردازند و با تهیه و خرید مایحتاج و مواد غذایی مصرفی، خود را برای ماه میهمانی پروردگار آماده می‌کنند.

در شهر‌ها و روستا‌های گیلان مردمان خونگرم این سرزمین چند روز قبل از آغاز این ماه به پیشواز ماه مبارک رمضان می‌روند و این اقدام را امری مستحب می‌دانند که به اصطلاح گیلانیان به "پیشاشو" معروف است و این امر نشان‌ از استقبال ویژه گیل‌مردان و گیل‌زنان این سرزمین از ماه مبارک رمضان دارد.

با آغاز ماه رمضان حال و هوای استان گیلان رنگی خدایی به خود می‌گیرد و نوجوانان روزه اولی‌ از سوی بزرگ خانواده مورد تشویق قرار گرفته، هدیه دریافت می‌کنند و این امر موجب افزایش انگیزه روزه‌داری در آنها می‌شود.

به میان گیلانیان رفتیم تا از آداب و رسوم این خطه سرسبز در ماه ضیافت الهی بیشتر بدانیم؛ یکی از بانوان گیلانی در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم گفت: زمان قدیم که امکانات ارتباطی نبود مردم با صدای توپی که شلیک می‌شد از زمان آغاز سحر و اذان صبح باخبر می‌شدند و بانگ خروس هم برای تعیین وقت سحر و اذان به‌کار می‌آمد.

یکی از گیله‌مردان اظهار داشت: هنگام سحر افرادی در کوچه‌ها و محله‌ها بانگ برمی‌آوردند که "سحر خوران ویریزید، شومی سحر دیره بو، باقلاقاتق گمج میان ترش بوست" و همه همسایگان با این صدا برمی‌خاستند تا سحری بخورند.

یکی دیگر از شهروندان گیلانی در این زمینه گفت: در ایام نوجوانی برای اینکه کسی خواب نماند طنابی را به در خانه‌ها می‌بستیم و بعد با کشیدن طناب، همسایگان را بیدار می‌کردیم.

یکی از بانوان گیلانی با بیان اینکه مردم گیلان در هنگام سحر به‌طور معمول بیشتر برنج کته و انواع خورشت‌های محلی چون باقالی ‌قاتوق،‌ ترش‌تره، فسنجان و اناربیج مصرف می‌کنند افزود: از سبزی‌های محلی در سفره سحری و افطاری در گیلان استفاده می‌شد.

"عشرخوانی"‌ در روزهای ماه رمضان در گیلان مرسوم است و بانوان محله‌های مختلف استان در خانه‌‌‌های یکدیگر جمع می‌‌شوند و به قرآن‌خوانی که به عشرخوانی موسوم است می‌پردازند؛ عشر‌خوانی در مناطق مختلف گیلان همواره با حضور گسترده بانوان برگزار می‌شود.

بانوان گیلانی پس از مراسم عشرخوانی و برگزار کردن مراسمات ختم قرآن به خانه باز می‌گردند و مشغول آماده کردن افطار می‌شوند و با تهیه انواع غذاها‌ی محلی و آش‌های مختلف، سفره افطار را برای اهالی خانه آماده می‌کنند.

بانوی گیلانی دیگری که سفره افطاری برای یک جمع زیاد از اهالی محله را آماده می‌کرد در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: غذاهای مرسوم سفره افطار گیلانیان، نان، پنیر، سبزی خوردن، لوبیا پخته، آش کشک، شامی، کوکو، فرنی، حلوا و شعله زرد است.

مردم گیلان برای افطار، رسوم گوناگونی دارند؛ افطاری دادن به‌عنوان نذری و دعوت از خویشاوندان عروس یا داماد به‌ویژه در دوران نامزدی تقریباً در تمام نقاط استان گیلان در ماه مبارک رمضان معمول است و این مراسم با صمیمیت و شکوه ویژه‌ای برگزار می‌شود.

پخت انواع آش‌های نذری خانگی در ماه مبارک رمضان از عمده رسومات گیلانیان است؛ این اقدام در تمامی مناطق مختلف گیلان انجام می‌شود و بانوان گیلانی با پخت انواع آش‌ها و توزیع آن در بین اهالی محل برای اموات خود خیرات می‌کنند.

یکی از بانوان گیلانی در هنگام پخت آش با اشاره به نوعی آش مخصوص گیلان به نام " ترش آش " گفت: این آش با لوبیاچیتی و لوبیای مازندرانی پخته می‌شود و ترشی آن به‌خاطر آبغوره آن است همچنین شامی از غذاهای سفره گیلانیان است.

دعوت از آشنایان و فامیل به هنگام افطاری از عمده اقدامات مردم گیلان در ماه مبارک رمضان است که در برخی از مناطق اهالی از یکدیگر در مسجد برای افطار پذیرایی می‌کنند و گاه به تهیه و توزیع افطار برای نیازمندان محدوده خود می‌پردازند.

یکی از گیل‌مردان درباره رسوم قدیمی ماه رمضان در گیلان گفت: در مناطقی همچون رضوانشهر و لاهیجان هر خانواده‌ای با توجه به توانایی مالی خود علاوه بر این که در طول ماه رمضان در خانه اش از روزه داران پذیرایی و برای آنها سفره افطاری پهن می‌کرد، گزیده‌ای از آن چه را که بر سفره افطار خود داشت در طبقی بزرگ که در گیلان به آن «مجمعه» گویند می‌گذاشت و برای عبادت‌کنندگان در مساجد می فرستاد.

این رسم هنوز در مناطقی از رضوانشهر و پاشاکی لاهیجان وجود دارد و انجام این رسم، نشأت گرفته از این روحیه اعتقادی است که اگر افطاری بدهند برکت و روزی خانواده زیاد خواهد شد و در ثواب روزه‌داران شرکت خواهند داشت.

در بازار رشت با یکی از کاسبان که شیرینی ویژه ماه رمضان در گیلان "رشته خوشکار" را تهیه می‌کرد به گفت‌وگو پرداختیم.

وی اظهار داشت: رشته خوشکار نوعی شیرینی محلی گیلانی‌ مخصوص ماه رمضان است که به همراه زولبیا و بامیه، زینت‌بخش سفره‌های افطار مردمان گیلان است، رشته و خوشکار، شیرینی اصلی تمامی سفره‌های افطار در گیلان است.

وی با اشاره به اینکه شیرینی رشته خوشکار 300 سال قدمت دارد و از بخش طاهرگوراب صومعه‌سرا سرچشمه گرفته است اما در بازار رشت رونق خوبی به‌دست آورد گفت: برای تهیه رشته و خوشکار، آردبرنج را به شکل خمیر درآورده سپس با قیف مخصوص روی اجاقی که سینی رویش تعبیه شده است می‌ریزیم و سپس داخل آن را با آجیل مخصوصی از گردو و شکر و دارچین پر می‌کنیم.

گیلانی‌ها رشته خوشکار را با مهارت و ذوق فراوان تهیه می‌کنند و برای این شیرینی سنتی، ارزش زیادی قائل هستند؛ خیلی‌ها نیز در این روزها با تهیه این شیرینی امرارمعاش می‌کنند.

مردم گیلان همواره در ماه مبارک رمضان با آداب و رسوم مختلف ماه میهمانی خدا را می‌گذرانند؛ آداب و رسوم گیلانیان در ماه مبارک رمضان ریشه در فرهنگ غنی مهمان‌نوازی این خطه سرسبز دارد.

انتهای پیام/ن