آداب و رسوم اصفهانی‌ها در ماه رمضان| از پخت نان جو تا بردن افطاری برای عروس در شهرضا + تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شهرضا، رمضان، ماه میهمانی خداست و وقتی از راه می‌رسد با خودش حال و هوای خاصی می‌آورد. مردم تن پوشی از خلوص و عشق را بر دل شان می‌نشانند و خودشان را برای پشت سر گذاشتن ماهی پر از برکت و لحظه‌های شیرین نیایش آماده می‌سازند. برای روزه‌داران ساعات اولیه صبح معنایی دیگر می‌یابد و با فضایی معنوی همراه می‌شود. سحرگاه که از راه می‌رسد، سفره‌های سحری برپا می‌شوند و صدای دعای سحر در خانه‌ها طنین می‌اندازد.

هر مجلسی آداب خاص خود را دارد و باید به شکلی ویژه برگزار شود. میهمانی خدا هم از این قاعده مستثنی نیست و باید در برگزاری آن سنگ تمام گذاشت. حالا که خداوند تمام درهای رحمتش را گشوده و بندگانش را به سوی خود فراخوانده است باید قدر لحظه لحظه این ماه را دانست و آن را به بهترین شکل پشت سر گذاشت.

با حلول ماه مبارک رمضان، به عنوان عزیزترین ماه‌ها و ماه عبادت و نزول قرآن، مردم شهرستان شهرضا نیز براساس اعتقادهای مذهبی، آیین‌های ویژه سنتی و مذهبی این ماه مبارک را با شکوه هرچه تمام‌تر برگزار می‌کنند.

رمضان در میان مردم شهرضا ماه عبادت و نزول قرآن کریم و ماه تزکیه و خودسازی و تقویت قلوب است، ماهی که خداوند در آن درهای بهشت را به سوی بندگان خود گشوده و شیطان در بند فرشتگان قرار دارد تا انسان بتواند بازگشتی دوباره به اصل خلقت خویش داشته باشد.

رمضان، از سال‌های دور تاکنون، در فرهنگ مردم شهرضا از جایگاهی ممتاز برخوردار بوده و همواره آیین‌های ویژه‌ای در ارتباط با این ماه، به اجرا درآمده است.

آداب و رسوم ماه مبارک رمضان یکی از مباحث مهم فرهنگ مردم شهرضا است

آداب و رسوم ماه مبارک رمضان یکی از مباحث مهم فرهنگ مردم شهرضا است که به واسطه قدمتی که دارد، از قداست ویژه‌ای برخوردار است.

هرچند که در زندگی شهری و ماشینی، بسیاری از این سنت‌های زیبا به فراموشی سپرده و بسیاری دیگر نیز کم رنگ‌تر شده‌اند.

تغییر سیمای شهر و روستاهای آن حال و هوایی که در روزهای پایانی ماه شعبان در بین مردم به وجود می‌آید همگی نشان از به وجود آمدن یک رخداد مبارک در جامعه دارد.

رسوم و سنت‌های این دیار هنوز در مسیر پرشتاب ماشینی شدن پابرجاست. در روز یوم الشک مردم برای نظافت حمام می‌رفتند و خودشان را آماده می‌کردند برای به پیشواز رفتن ماه رمضان. شب‌های ماه رمضان پیش از آنکه سحر شود، قسمتی از مناجات خواجه عبدالله انصاری را می‌خواندند تا مردم بیدار شوند و برای اینکه مطمئن شوند همه بیدار شده‌اند طبل می‌زدند.

در قدیم تعداد مشاغل پر زحمت در بازار زیاد بود و کارهایی مثل آهنگری در این ماه یک وقته می‌شد.

مشاغلی مثل قنادی، کبابی، کله‌پزی که بوی حاصل از پخت و پز سبب ناراحتی روزه‌داران می‌شد کارشان را به بعد از ظهر و بیشتر شب موکول می‌کردند.

در این ایام روزهای 19 و 21 و 23 را روزهای تیغ و شب‌های آن را شب‌های احیا می‌نامند که در بین شیعیان جایگاه ویژه‌ای دارد. در این ایام نذورات و مراسم افطاری رنگ و بوی بیشتری به خود می‌گیرد. شیر گرم، نان جو، خرما، شیرینی، شام افطاری و اطعام احیاگران و عزاداران در وقت سحر از جمله نذرهایی است که در این شب‌ها رایج و مرسوم است.

تعطیلی بازار سرپوشیده شهرضا هنگام نماز مغرب

 از سنت‌های حسنه‌ای که در بازار شهرضا هنوز از یاد نرفته و در ایام ماه مبارک هر سال به احترام این ماه اجرا می‌شود تعطیلی بازار هنگام نماز مغرب است. در مسجد جامع شهرضا هر شب بعد از نماز آنهایی که نذر دارند هر چه تهیه دیده‌اند در طبق اخلاص تقدیم می‌کنند. در بعضی مناطق مرسوم بود در شب 21 رمضان حلیم نذری را در سینی‌های بزرگ به مسجد می‌آوردند و پس از به جای آوردن نماز مغرب و عشا هر5-4 نفر از نمازگزاران دور یک سینی می‌نشستند و با حلیم نذری روزه خودشان را می‌گشودند و بعد از خوردن حلیم در حق کسی که حلیم را پخته دعا می‌کردند.

قرائت یک جزء از کلام الله مجید در ماه رمضان

در ماه رمضان که ماه نزول قرآن است جلسات قرائت قرآن مجید در سطح مساجد و یا منازل برای مردان و زنان مومن این دیار از شور و هیجان خاصی برخوردار است و از روز اول ماه رمضان بانوان در منزل یکی از داوطلبان گرد هم می‌آیند و در طول سی روز ماه رمضان یک جزء از کلام الله مجید قرائت می‌شود تا کل قرآن ختم شود و آقایان هم در مساجد و حسینیه‌ها به این امر می‌پردازند.

بردن افطاری برای عروس در ماه رمضان

در شهرستان شهرضا حال و هوای ماه رمضان بر تازه عروس و دامادها نیز تاثیر می‌گذارد و آنها باید آماده برگزاری بردن افطاری شوند. خانواده تازه داماد به بازار می‌روند و از انواع شیرینی‌ها و خوشمزه‌های این ماه مانند زولبیا و بامیه و پشمک تهیه می‌کنند. این خوراکی‌ها باید به زیباترین شکل در سینی‌های مخصوص چیده شوند و در مراسمی خانواده داماد آن را به همراه هدیه‌ای به خانه عروس خانم می‌برند. انواع شیرینی، نبات، نقل و افطاری در این سینی‌ها جای می‌گیرند.

آئین کلوخ‌اندازان در شهرضا

در گذشته یک روز قبل از ماه رمضان، مراسم کلوخ اندازان انجام می‌شد. در این روز مردم به گردشگاه‌های اطراف شهر یا روستای خویش می‌رفتند و انواع خوراک‌ها و غذاها به همراه خود می‌بردند و با دور هم نشستن به تفریح و بازی می‌پرداختند و این روز را با خرمی ‌و شادی به پایان می‌رساندند.

در این مراسم فرد روح و جسم خود را آماده می‌کرده، زیرا علاوه بر تفریح و شادمانی که سبب تقویت روحیه افراد می‌شد، گفته می‌شود پیشینیان معتقد بودند با شکستن کلوخ، امیال نفسانی خود را زیر پا می‌گذارند و میل به پیروی از نفس را در خود می‌شکنند.

در قدیم هنگام غروب روز کلوخ‌اندازان تمام مردم از کوچک تا بزرگ کلوخی در دست می‌گرفتند و رو به قبله می‌ایستادند و می‌گفتند: «خدایا گناهان و کارهای بد گذشته را شکستیم و خود را برای عبادت و روزه ماه رمضان آماده کردیم» آنگاه کلوخ را محکم به زمین می‌زدند تا خرد شود و عقیده داشتند با شکستن کلوخ تمام اعمال بد آنها شکسته و نابود می‌شود. مردم بعد از دیدن هلال سه صلوات می‌فرستند و می‌گویند: «الهی که ماه شریف و مبارک و با برکتی رو همه عزیزان و غریبان نو شده باشد.

پختن نان جو نذری در شب ولادت امام حسن(ع)

بر اساس یک سنت دیرین در شهرضا، برخی از مردم و نانوایان این شهر در شب ولادت امام حسن(ع) اقدام به پختن نان جو نذری می‌کنند، همچنین برخی دیگر از نانوایان در این شب نان صلواتی در بین مردم توزیع می‌کنند.

از غذا‌هایی که برای افطاری و سحری در ماه رمضان در منازل شهرضایی‌ها طبخ می‌شود می‌توان به انواع آش‌، آش کشک، آش رشته، شیربرنج، فرنی، حلوا و حلیم، کشک و بادمجان و حلیم بادمجان اشاره کرد.

از دیگر سنت‌های این خطه می‌توان به نذری دادن اشاره کرد که مردم در حد وسع، قوت خود را با دیگران تقسیم و روزه خود را افطار می‌کنند.

شب‌های قدر و عزاداری در شهرستان شهرضا

در سرتاسر شهرستان شهرضا شب‌های قدر با شور خاصی برگزار می‌شود و کمتر خانواده‌ای است که برای گذراندن شب‌‌های قدر در امامزادگان یا مساجد حضور پیدا نکند. همچنین در ایام عزاداری‌های ماه مبارک رمضان سرتاسر شهر سیاه پوش می‌شود؛ در این شب‌ها مردم شهرضا همانند دیگر نقاط ایران تا به سحر به دعا و نیایش می‌پردازند و در تمام مساجد و حسینیه‌‌هاى شهرستان در سوگ مولاى متقیان نوحه‌ سرایى و عزادارى برپا می‌شود. پس از مراسم احیای شب قدر در برخی مساجد و امامزاده‌ها به ویژه در روستاها، سحری در میان عزاداران تقسیم می‌شود.

امامزاده شاهرضا در شب‌های قدر مملو از عزاداران است مردم در حرم این امامزاده و گلزار شهدای این شهر از بعد از افطار تا نماز صبح حضور پیدا می‌کنند.

اقامه نماز عید فطر و دادن عیدی به عروس و دامادها

در روز عید فطر نیز مردم از ساعات ابتدایی صبح خود را مهیای برگزاری نماز عید فطر می‌کنند و با حضور در صفوف نماز به شکرانه یک ماه بندگی خالصانه به درگاه خداوند «اللهم اهل الکبریاء و العظمه» را زمزمه می‌کنند. در بیشتر مساجد شهرضا و به ویژه امامزاده شاهرضا نماز عید فطر به امامت امام جمعه اقامه می‌شود. در این روز مردم فطریه‌هایشان را می‌پردازند و به عروس‌ها و دامادها عیدی می‌دهند.

انتهای پیام/ش