موضع عجیب ازبکستان در حمایت از عربستان سعودی علیه یمن

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، حمله پهپادهای نیروهای مقاومت یمن به تاسیسات نفتی عربستان سعودی در استان ریاض که متعلق به شرکت آرامکو بود، سر و صدای زیادی در رسانه‌ها و محافل سیاسی بر پا کرد. جدای از مسائل جنگ، حضور پهبادهای یمنی 1200 کیلومتر در عمق خاک عربستان و بدون رهگیری توسط سیستم پدافندی پیچیده این کشور، خود یک سطح جدیدی از نبرد مقاومت علیه عربستان سعودی را نشان می‌داد.

اهمیت این موضوع و خسارات وارده به خطوط لوله سعودی و تاسیسات نفتی آن به حدی بود که در پی این حمله، قیمت جهانی نفت بالا رفت. همچنان خسارت‌های وارد شده به این تاسیسات به طور دقیق اعلان نشده است.

در همین حال، نیروهای سعودی در اقدامی تلافی‌جویانه به مناطق مسکونی صنعا حمله کرده که منجر به کشته شدن شماری از شهروندان یمنی شد که تعدادی از آن‌ها زنان و کودکان بودند.

در همین حال کشورهای حامی سعودی و به ویژه سران عرب کشورهای منطقه، در مواضعی منفعت‌جویانه و بدون در نظر گرفتن حقایق موجود، نسبت به محکومت حمله پهبادهای یمنی و سکوت در برابر جنایت جدید سعودی‌ها اقدام کردند که البته با توجه به سابقه چندین ساله جنگ در یمن قابل پیش‌بینی بود. با این حال نکته جالب توجه در این زمینه، موضع وزارت امور خارجه ازبکستان در محکومیت حمله پهبادهای یمنی به تاسیسات نفتی سعودی بود که تا پیش از این سابقه نداشت.

وزارت امور خارجه ازبکستان با انتشار بیانیه‌ای ضمن محکومیت حمله پهبادهای یمنی به تاسیسات نفتی عربستان سعودی، اظهار می‌دارد: ازبکستان در خصوص اخبار واصله از حمله پهبادها نگران است.

این اقدامات غیرسازنده تهدیدی جدی برای زندگی مردمی است که در ایستگاه‌های نفتی زندگی می‌کنند. وزارت امور خارجه ازبکستان از جامعه بین‌المللی می‌خواهد تا اقداماتی برای ممانعت از تداوم چنین اقداماتی، که تاثیری منفی بر تامین پایدار نفت و توسعه اقتصاد جهانی به صورت کلی دارد، صورت دهد.

وزارت امور خارجه ازبکستان در حالی نسبت به خطر احتمالی زندگی افرادی که در ایستگاه‌های نفتی زندگی می‌کنند و تامین پایدار نفت برای توسعه اقتصاد جهانی ابراز نگرانی کرده است که تاکنون نسبت به کشته شدن ده‌ها هزار غیرنظامی یمنی از جمله زنان و کودکان، و نیز محاصره میلیون‌ها نفر دیگر که در خطر قحطی، بیماری و حمله‌های وحشیانه جنگنده‌های سعودی قرار دارند، سکوت کرده است. شاید مناسبات اخیر ریاض و تاشکند را بتوان یک علت این امر دانست.

ازبکستان و عربستان سعودی از سال 1991 روابط دیپلماتیک خود را آغاز کردند. در آوریل 1992 اسلام کریم‌اف، رئیس‌جمهور وقت ازبکستان اولین سفر رسمی خود به عربستان را انجام داده و با مقامات سعودی دیدار می‌کند. با توسعه روابط دو کشور، کمیسیون بین دولتی روابط نیز در 1999 در تاشکند آغاز به کار می‌کند و مبانی توسعه مناسبات میان دو کشور ایجاد می‌شود.

با این حال حضور دو گروه اسلام‌گرای تندرو از جمله «جنبش اسلامی ازبکستان» و «حزب‌التحریر» که در همکاری با طالبان و القاعده، تحت حمایت عربستان سعودی قرار داشتند، موجب شد تا اسلام کریم‌اف در مشی محافظه‌کارانه خود مانع از توسعه بیشتر روابط دو کشور شود. کریم‌اف به خوبی از تهدیدات نزدیک شدن به ریاض و افزایش فعالیت‌های مذهبی سعودی در ازبکستان هراس داشت.

با این حال با روی کار آمدن شوکت میرضیایف به نظر می‌رسد که عربستان سعودی سعی در بازیابی مجدد نفوذش در ازبکستان دارد. عبدالرحمان الشاعی، سفیر عربستان سعودی در تاشکند در مصاحبه‌ای با روزنامه جهان در سال 2017 از تمایل کشورش برای حضور در عرصه اقتصادی و توسعه مبادلات سیاسی با ازبکستان خبر داده بود. وی علاوه بر مسائل اقتصادی و سرمایه‌گذاری، تاکید کرده بود که حفاظت از ارزش‌های واقعی اسلامی یکی از مسائل مهم در این راستا می‌باشد.

در همین راستا، در سال 2018 رسانه‌ها خبری مبنی بر سرمایه‌گذاری گروه‌های سعودی در صنایع نساجی ازبکستان منتشر کردند. در سفر هیات سرمایه‌گذاری سعودی به ازبکستان در ژانویه 2019، چندین قرارداد برای سرمایه‌گذاری مشترک میان دو طرف به امضا رسید. علاوه بر این، در آوریل 2019 نیز اخباری مبنی بر حضور شرکت‌های عربستان و اماراتی در کنار دیگر شرکت‌های بین‌المللی برای توسعه یک پروژه نیروگاه خورشیدی 100 مگاواتی در ازبکستان مطرح شده بود.

با این حال، سرمایه‌گذاری شرکت توسعه اسلامی بخش خصوصی عربستان سعودی (ICD) در 6 بانک ازبک در حوزه پولی  و مالی برای توسعه بانکداری اسلامی خبر دیگری بود که بیش از دیگر اخبار در سپتامبر 2018 جلب توجه کرد.

 در دسامبر 2018 نیز یک هیات سیاسی و اقتصادی ازبک در سفری به امارات متحده عربی و عربستان سعودی که به رهبری عصمت‌الله ارگاشف، نماینده ویژه دولت ازبکستان برای افغانستان صورت گرفته بود، با مقامات این کشورها دیدار کردند. به نظر می‌رسد علاوه بر مسائل مربوط به روابط دوجانبه و مشورت‌های سیاسی دو کشور، رایزنی پیرامون میانجی‌گری ازبکستان در روند صلح افغانستان یکی از موضوعات مهم این دیدار باشد. علاوه بر این، تاشکند و ریاض با حمایت‌های ترکیه، همکاری‌هایی را در چارچوب سازمان کنفرانس اسلامی نیز آغاز کرده‌اند.

انتهای پیام/