دسترنج بی‌حاصل زرشک‌کاران در خراسان جنوبی / دست‌درازی دلالان به زحمت کشاورزان+تصاویر
گروه استانها ـ عدم‌آگاهی زرشک‌کاران خراسان جنوبی و جای خالی حمایت‌ها، دست دلالان را به مزارع زرشک استان باز کرده و حاصل سال‌ها دسترنج کشاورزان را به جیب میزنند که رفع این مشکل نیازمند نگاه ویژه از سوی مسئولان است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، استان خراسان جنوبی با توجه به ماهیت آب‌وهوایی مناسب برای رشد محصول زرشک، رتبه‌های نخست تولید این محصول را به خود اختصاص داده است.
سالانه بهره‌برداران زیادی به‌ویژه در روستاها از این محصول ارتزاق می‌کنند و زرشکی مطلوب را برای صاردات به آن سوی مرزها تولید می‌کنند و اما چیزی که در این بین بازار خرید و فروش زرشک را متلاطم می‌کند، دست‌درازی دلالان به مزارع زرشک بوده که عواقب سوء آن تنها گریبانگیر کشاورزان می‌شود چراکه عده‌ای از دلالان با دسترنج کشاورزان زحمتکش به تجارت می‌پردازند بی‌آنکه این قشر را در سود حاصل دخیل کنند.
بازار دلال‌بازی گرم است
متأسفانه مشکلاتی اعم از عدم‌حمایت مسئولان در خرید مناسب زرشک، نبود بارگاه زرشک در بسیاری از روستاها و عدم‌آگاهی برخی زرشک‌کاران از اوضاع بازار باعث شده تا بازار دلال‌بازی‌ها گرم‌تر باشد.
دلالانی که با طمع سود بیشتر، زرشک را با شاخه پیش‌خرید می‌کنند و کشاورزانی هم خواسته یا ناخواسته فریب قیمت‌های ارائه‌شده از سوی دلال را خورده و دسترنج‌شان را بر باد می‌دهند.
چه‌بسا که اگر همین کشاورز بداند محصولش روزهایی نه چندان دور قیمتی فضایی به خود می‌گیرد، آیا باز هم در بازار خرید و فروش غفلت می‌کند؟
آیا اگر کشاورز بداند مسئول، ارگان و یا نهادی در خرید زرشک با قیمت مناسب حمایتش می‌کنند، باز هم پای دلال را به مزارعش باز می‌کند؟
قطعاً اگر حمایت متولیان برای کشاورزان تنها کود و یا آموزش‌هایی کوتاه مدت نباشد، آینده‌ای روشن پیش روی این قشر و اقتصاد استان خواهد بود.
تولید بیش از 14 هزار تن زرشک در خراسان جنوبی
نایب رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران و زرشک خراسان جنوبی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در بیرجند اظهار داشت: از اینکه درآمد حاصل از افزایش زرشک به جیب کشاورز برود خوشحال می‌شویم اما اینکه یک سری دلالان بیایند و این محصول کشاورز را ابتدای فصل از آنان به قیمت بسیار ناچیز خریداری و در انبارهای خود نگهداری کنند و پول کشاورزان را یک سال بعد بدهند و سودی که از این آشفته بازار به دست می‌آید نیز به جیب آنان برود بسیار ناراحت می‌شویم.
علی حسینی افزود: در خراسان جنوبی حدود 14 تا 15 هزار تن زرشک تولید می شود که عمده آنان در روستاها، به ویژه روستاهای محرومی که با حداقل امکانات زندگی می‌کنند تولید می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: عده‌ای از این دلالان که متاسفانه خودشان هم از روستاهای استان هستند با هجوم به مزارع باغداران و زرشک کاران، با استفاده از ضعف و ناتوانی کشاورزان در برداشت و خشکاندن زرشک، محصول حاصل یک سال زحمت آنها را با قیمت ناچیزی روی درخت خریداری و اقدام به دپوی آن می‌کنند.
راه‌اندازی تعاونی زرشک‌کاران در استان
نایب رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران و زرشک خراسان جنوبی گفت: اگرچه کسی منکر نتیجه مثبت این عمل نیست اما دلالان پول ناچیز فروش محصولات را چندین ماه بعد به کشاورز می‌دهند و کلی هم منت بر سر آنان می‌گذارند و سودهای نجومی بدون سرمایه گذاری قابل توجهی کسب می‌کنند، دیناری هم مالیات نمی‌پردازند و به برکت همین درآمدهای باد آورده در شهرها سرمایه گذاری می‌کنند، در حالی که کشاورز زحمتکش و ناتوان هنوز به پولش نرسیده و این در نهایت بی انصافی است.
حسینی با بیان اینکه این آشفتگی‌ها باید از یک جایی خاتمه پیدا کند افزود: جهاد کشاورزی باید حمایت کند چون تعاونی زرشک‌کاران در خراسان جنوبی به وجود آمده است.
وی بیان کرد: یکی از فلسفه‌ها و ماموریت‌های تعاونی‌ها باید این باشد که سرمایه‌های خرد را جمع‌آوری و امکانات لازم برای دپو کردن محصول را فراهم کنند و برای کشاورزانی که امکانات لازم را ندارند، امکانات جمعی را فراهم کنند تا ناچار نشوند محصول خود را به قیمت‌های ناچیز به دلالان بفروشند.
نایب رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران و زرشک خراسان جنوبی یادآور شد: فلسفه تعاونی‌ها همین موارد است اما متاسفانه تعاونی‌ها در حال حاضر به غیر از دادن چندین سبد، کود و سم به کشاورزان کار دیگری انجام نمی‌دهند.
ضرورت ایجاد تعاونی‌های توانمند برای کمک به کشاورز
حسینی با اشاره به اینکه تعاونی‌ها باید یک کار زیربنایی و زیرساخت درست انجام دهند و به داد کشاورزان برسند گفت: باید خرده مالکین را بین خودشان جمع و آنان را سهام‌دار کنند و به دنبال منافع شخصی نباشند بلکه عده‌ای را جمع کنند و تعاونی‌هایی توانمند و چابک ایجاد کنند که محصول خرده مالکی این کشاورزان را به موقع برایشان در بارگاه‌ها خشک و نگهداری کنند و هزینه آن را هم از خود محصول بردارند و سپس محصول را بفروشند و سود بیشتر آن را نصیب کشاورز کنند.
وی با اشاره به اینکه باید تعاونی‌ها و دولت دست کشاورزان واقعی را بگیرد اظهار داشت: آنان از فروش زرشک چیزی عایدشان نمی‌شود و سود اصلی به جیب دلالان می‌رود.
نایب رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران و زرشک خراسان جنوبی بیان کرد: تا زمانی که اطلاع رسانی درستی صورت نگیرد، تعاونی‌ها به وجود نیایند، چابک سازی نشوند و امکانات را فراهم نکنند و کشاورزان را زیر بال خود نگیرند اوضاع همینگونه است.
تعاونی‌ها کشاورزان را حمایت کنند
حسینی با بیان اینکه تعاونی‌ها باید به سراغ کشاورزان واقعی که در روستاها هستند و تنها درآمد آنان کشاورزی است بروند و آنان را حمایت کنند افزود: تشکل‌های مردمی، قدرتمند و تشکل‌هایی که اهدافشان را بر اساس حمایت از کشاورزان کف روستا بگذارند ایجاد شوند چون کشاورزانی که در شهر زندگی می‌کنند قیمت زرشک برایشان مهم نیست.
وی با اشاره به اینکه گرانی زرشک سبب می‌شود که زرشک از مصرف خانوار حذف شود و این گرانی‌ها به ضرر ما است گفت: باید در این راستا نظارت‌هایی صورت گیرد و راهکارهایی ارائه شود و ساماندهی صورت گیرد.
قیمت‌های نجومی و افسار گریخته باید مهار شود
نایب رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران و زرشک خراسان جنوبی با بیان اینکه بخشی از دود این گرانی‌ها به چشم کشاورزان می‌رود افزود: قیمت‌های نجومی و قیمت های افسار گریخته باید مهار شود چون به ضرر جامعه کشاورزی است.
حسینی با اشاره به اینکه کشاورزان نیز باید به هوش باشند و عاقلانه رفتار کنند اظهار داشت: شرایط فعلی به ضرر کشاورزان تمام می‌شود، در این راستا باید تا حدودی قیمت ها عادلانه پیش برود و سپس مهار شود.
وی از کشاورزان خواست که خود دست به کار شوند و اوضاع را رصد کنند و منطقی رفتار کنند و اظهار داشت: کشاورزان تعاونی‌هایی تشکیل دهند و حافظ منافع خود باشند و خود کالای خود را بفروشند و تلاش کنند تا این ارزش افزوده به جیب خودشان برود و کاری کنند زرشک از سبد مصرفی خانوار حذف نشود.
پیش‌بینی افزایش تولید زرشک در استان
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نیز در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در بیرجند با اشاره به ورود دلالان در بحث زرشک اظهار داشت: از ماه گذشته بر اساس تصمیم گیری در تهران قرار بر این شد که تشکل‌ها را در این راستا درگیر کنیم تا کشاورزان تسهیلات کم بهره را دریافت کنند.
مهدی عصمتی‌پور افزود: درحال حاضر به دلیل اینکه قیمت نهایی زرشک مشخص نیست، حبابی در قیمت زرشک صورت گرفته است که خیلی بالا رفته است و نمی‌توانیم تصمیم گیری کنیم.
وی با اشاره به اینکه امسال میزان برداشت زرشک نسبت به سال گذشته بسیار خوب است گفت: در این راستا در فصل برداشت زرشک، برای جلوگیری از سوء استفاده دلالان، شرکت تعاونی‌ها را درگیر خواهیم کرد تا در صورت اینکه دلالان زرشک را با قیمت بسیار پایین از کشاورزان خریداری می‌کنند شرکت تعاوننی‌ها با یک قیمت کارشناسی شده زرشک را خریداری کنند تا کشاورز ضرر نکند.
کشاورزان محصولات خود را به دلالان نفروشند
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با گلایه از اینکه متأسفانه دلالان با دلال بازی قیمت زرشک را به اوج رسانده بیان کرد: در این راستا در زمان برداشت زرشک، ورود پیدا خواهیم کرد تا قیمت‌ها افت نکند.
وی افزود: زرشک محصولی است که در یک مقطعی برداشت آن آغاز می‌شود که با برداشت گل زعفران مصادف می‌شود و به همین دلیل کشاورز به دلیل بارندگی، کمبود نیروی کارگری و تازه فروشی محصول خود را به دلال می‌فروشد.
دلالان از اوضاع کنونی سوء استفاده می‌کنند
یکی از تولیدکنندگان زرشک در خراسان جنوبی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در بیرجند اظهار داشت: شخصا محصول زرشکی که تولید کرده را برداشت می‌کنم و آن را به دلالان نمی‌فروشم زیرا خود جایگاه نگهداری آن را دارم.
حسین براتی افزود: کشاورزانی که از نظر مالی مشکل داشته و یا جایگاهی برای نگهداری زرشک ندارند مجبور می‌شوند محصول خود را همان ابتدا در سر درخت به دلالان بفروشند.
وی بیان کرد: با تورمی که در حال حاضر وجود دارد همه کشاورزان زرشک کافی ندارند و بیشتر خرده مالک بوده و به فکر درآمدی برای رفع نیازمندی‌های زندگی خودشان هستند.
تولیدکننده زرشک در استان تصریح کرد: سود اصلی را دلالان می‌برند و محصول را از کشاورزان با قیمت پایین خریداری کرده و سپس دو یا سه برابر قیمت خریداری شده میفروشند.
براتی یادآور شد: اگر تعزیرات قرار است بر روی قیمت زرشک ورود پیدا کند باید بر روی همه محصولات اعم از خرما، پسته و غیره ورود پیدا کرده و و نوسان قیمت را مدیریت کند.
وی با بیان اینکه استاندار پشتیبان کشاورزان است و اعلام کرده است که زرشک با نرخ واقعی خود به فروش خواهد رسید خاطرنشان کرد: در این راستا با تورم موجود اگر قرار است زرشک با قیمت واقعی خود به فروش برسد باید 100 هزار تومان باشد.
دستگاه‌های مربوطه کشاورزان را حمایت کنند
عبداللطیف آبدار یکی دیگر از زرشک‌کاران خراسان جنوبی نیز اظهار داشت: محصول زرشک خود را به دلالان می‌فروشم چون نگهداری و فروش زرشک نیروی انسانی، وسیله، بازاریابی و محل فروش می‌خواهد که از عهده کشاورز خارج است.
وی با بیان اینکه قیمت در زمین مشخص است و هم خریدار اصلی، هم دلال و هم کارخانه زرشک را به یک قیمت از ما خریداری می‌کنند گفت: اگرچه با فروش زرشک در سر درخت، طبعا به قیمتی که در آخر توسط دلال به فروش می‌رسد نمی‌رسیم اما اگر دلال نباشد زرشک بر روی دست کشاورزان می‌ماند چون هیچکس نمی‌تواند فروشنده آخر باشد.
تسهیلات کم بهره در اختیار کشاورزان قرار گیرد
قاسم پیر کرشک، یکی دیگر از کشاورزان زرشک‌کار استان نیز در گفت‌و گو با خبرنگار تسنیم در بیرجند گفت: محصول زرشک خود را در ابتدای برداشت به دلالان نمی‌فروشم چون خود جایگاهی برای نگهداری و خشک کردن زرشک دارم و هرزمان که اوضاع بازار خوب بود محصول را می‌فروشم.
وی خاطرنشان کرد: علت اینکه برخی از کشاورزان محصولات زرشک خود را همان ابتدای برداشت بر سر درخت میفروشند این است که حمایت نمی‌شوند و توانایی ساخت انبار را ندارند بنابراین برای دادن قرض و فراهم کردن مایحتاج خود مجبور هستند محصول خود را به دلالان بدهند.
پیر کرشک یادآور شد: در این میان دلالان از فرصت استفاده می‌کنند و محصول را با قیمت پایین از کشاورزان خریداری می‌کنند و سپس با سود بسیار زیاد در بازار میفروشند.
وی افزود: مسئولان امر باید کشاورزان را حمایت کند و تسهیلات کم بهره در اختیار آنان قرار دهند تا بتوانند محصول خود را نگهداری کند.
این کشاورز با اشاره به اینکه باید جایگاهی در اختیار کشاورزان قرار گیرد تا محصولشان را جمع آوری و خشک کنند خاطرنشان کرد: مسئولان امر به خصوص جهاد کشاورزی باید همت کرده و اجازه ندهند کشاورزی ضعیف بماند و باید او را حمایت کنند تا بتواند محصولاتش را به قیمت خوب به فروش برساند.
پیر کرشک تصریح کرد: جهاد کشاورزی باید تعاونی تشکیل دهد و زرشک را از کشاورزان خریداری و راه و چاره‌ای برای صادرات زرشک در نظر بگیرد.
از صحبت‌های زرشک‌کاران و شرایط کنونی بازار زرشک می‌توان به این نتیجه رسید که اگر حمایت متولیان برای کشاورزان تنها کود و یا آموزش‌هایی کوتاه مدت نباشد آینده‌ای روشن پیش روی این قشر و اقتصاد استان خواهد بود.
گزارش از فاطمه واعظی‌نسب
انتهای پیام/ش
