نصراللهی: رسانه ها در بحران ها به روح و روان مردم شلیک می‌کنند

به گزارش خبرگزاری تسنیم، نشست تخصصى «بحران و رسانه» با تاکید بر رسانه و بحران؛ سناریوهایی برای آینده؛  که نهمین کنگره بین المللی سلامت در حوادث و بلایا بود،  با حضور اکبر نصراللهی رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه، صدیقه اعتماد سعید، دکتر جلیل عرب خردمند و احمد سفیدى در دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد.

رسانه هاى رسمى نمى توانند در مورد آرایش جدید رسانه ای بی تفاوت باشند

اکبر نصراللهی با اشاره به مصرف رسانه ای شهروندان بیان کرد: مصرف رسانه ای مردم و منبع تامین اخبار، اطلاعات و حتی سرگرمی مخاطبان به نفع فضای مجازی تغییر کرده است و هرگونه بی توجهی و کم توجهی به این امر مهم، کشور را در بحران ها آسیب پذیر می کند.

او همچنین به تغییر در آرایش رسانه اى اشاره و تاکید کرد: رسانه هاى رسمى نمى توانند در مورد این آرایش جدید و تغییر در مصرف و منبع رسانه ای بى تفاوت باشند و در خودشان تغییر ایجاد نکنند.

نویسنده کتاب راهنمای پوشش خبری سهم فضاى مجازى از مصرف رسانه اى مردم در سراسر دنیا را حدود سه و نیم ساعت در روز اعلام کرد و افزود: در کشور ما این میزان از علاقه مردم به فضاى مجازى بنابه دلایلى حتى بیشتر از کشورهای دیگر است و در این وضعیت، اگر مسئولان و رسانه هاى رسمى ، فضای مجازی را به رسمیت نشناسند و در آن حضور فعال نداشته باشند، بازیگران غیرمسئول با تولید و انتشار اخبار نادرست و بی اعتبار و همچنین تولید و انتشار گسترده و بی قید و شرط محتوای مغایر با دین و فرهنگ، سلامت جامعه را در معرض تهدید قرار خواهند داد.

استاد علوم ارتباطات و رسانه،  با انتقاد از عملکرد رسانه های رسمی در بحران ها گفت: متاسفانه چون آستانه تحمل برخی مسئولان کم است و رسانه های رسمی نیز در تامین بموقع و جامع اخبار مورد نیاز مردم بویژه دربحران ها ناتوان بوده اند، مردم در کسب خبرهای رسمی به منابع غیررسمی و فضای مجازی روی آورده اند. رویکرد سنتی و راهبرد انفعالی و واکنشی رسانه های رسمی و مسئولان در بحران ها آرامش روانی مردم و امنیت ملی را در معرض چالش قرار داده است.

بیشتر آسیب های روانی ناشی از بحران ها دیده نمی شود

رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به بحران خیز بودن  کشور ایران گفت : ایران یکی از 10 کشور پرتلفات دنیا در بحران ها است، در سال هلای اخیر 180000 نفر فقط در بحران های طبیعی و عمدتا زلزله جان باختند و در سال جاری هم سیل مشکلات زیادی در استان های مختلف کشور ایجاد کرده است.

نصراللهی با تاکید بر ضرروت توجه به آسیب های روانی ناشی از بحران ها بیان کرد: در بحران هایی مثل سیل و زلزله ، آسیب‌های روانی به افراد مثل یک کوه عظیم یخی است که قسمت اعظم آن زیر آب قرار دارد و دیده نمی‌شود. قربانیان و مجروح شدگان در بخش‌‌های بیرونی آب قرار گرفته ولی عواقب روانی بحران ها که گاهی تا پایان عمر باقی می‌ماند، بدنه‌ی اصلی این کوه یخی را تشکیل می‌دهد.

استاد علوم ارتباطات و بحران افزود: در پژوهشی که در رابطه با اختلالات روانی در بین بازماندگان زلزله‌ی رودبار درسال 1369 انجام شده بیانگر این است که 68 درصد از افراد مورد مطالعه، مبتلا به افسردگی اساسی بودند. همچنین در بررسی به عمل آمده در زلزله ی بم نیز، 82 درصد بزرگسالان و 84 درصد کودکان از مشکلات روانشناختی رنج می بردند.

 فعالیت رسانه ها در بحران ها به دوره حین بحران محدود می شود

نویسنده کتاب مدیریت پوشش اخبار بحران با اشاره به مراحل مختلف واکنش های روانی و رفتاری پس از بلایا توضیح داد: مرحله‌‌ی سرخوردگی یا مواجهه با واقعیت 2 الی 3 ماه بعد از وقوع حادثه بروز می کند، بازماندگان بعد از این دوره متوجه وسعت خسارت و فقدان‌هایشان می شوند و از نظر روانی احتیاج به حمایت بیشتری دارند اما بررسی ها حاکی از این است که متاسفانه فعالیت رسانه ها در بحران ها به دوره حین بحران محدود می شود و به نیازهای مردم بحران زده بعد از بحران یا توجه نمی کنند یا توجه ناکافی دارند.

او وظیفه دیگر رسانه ها را  بعد از بحران و  پیگیری وعده ها دانست و افزود: رسانه ها اولا نباید وعده های غیر قابل محقق را منتشر کنند. چون وعده های غیرعملی در بحران زده ها موجب انتظار، عصبانیت و خشم می شود. ثانیا رسانه ها باید بعد از بحران هم، وعده ها را پیگیری کنند و اجازه ندهند مسئولان با وعده های بی اساس ، از بحران ها بهره برداری سیاسی کنند.

رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه بیان کرد: سیاستگذاری رسانه ای در بحران ها باید متناسب با منطقه، نوع، زمان و وسعت بحران و همچنین سن، جنس، قومیت، شغل و فرهنگ باشد تا آسیب های جسمی و روحی کمتری بر مردم وارد شود.

لزوم ارتقاء سواد رسانه ای مسئولان، مردم و خبرنگاران جهت کاهش خسارت ناشی از بحران

نصراللهی ترویج همدلی، دادن اطلاعات صحیح و به موقع، ایجاد حس امنیت، دادن امید واقعی، بالا نبردن توقعات، ترویج فرهنگ صبر و برخورد صحیح با امدادگران را از جمله وظایف رسانه ها در بحران ها عنوان کرد.

رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه همچنین با تاکید بر ضرورت آموزش برای مواجهه درست در بحران ها گفت: برای کاهش تلفات و خسارت ها باید سواد رسانه ای در سه سطح مسئولان، مردم و خبرنگاران ارتقاء یابد. اما متاسفانه مسئولان خود را بی نیاز از آموزش می دانند. خبرنگاران غیرمتخصص با انتشار اخبار و گزارش های نادرست از حوادث و بلایا آدرس غلط می دهند و مردم هم به دلیل سواد رسانه ای پایین، برخورد فعالانه و هوشمندانه ای با پیام های فضای مجازی ندارند.

نصراللهی در پایان تصریح کرد: تحولات سریع در بحران ها، هرگونه پیش بینی مدل مداخله بحران رسانه ای را با مشکل روبرو کرده است. بنابراین با ادامه بی توجهی و برخورد غیرحرفه ای با مخاطرات و بحران های موجود، دو سناریو تبدیل مخاطرات به بحران ها و تشدید بحران های موجود پیش بینی می شود. ضرورت دارد تا رسانه ها و مسئولان جهت مدیریت مسئولانه،  از مخاطرات آگاه شوند تا بتوانند مردم را آگاه و حساس کنند و از مشارکت آنان استفاده کنند.

انتهای پیام/