گزارش تسنیم|انتخابات استانبول و روش‌های رقابت و تبلیغات
با توجه به حساسیت و اهمیت پیروزی در انتخابات استانبول٬ هر دو جریان رقیب٬ در بسیاری از حوزه‌های رقابتی و تبلیغاتی٬ عملاً چارچوب‌های اخلاقی٬ دموکراتیک و سیاسی را کنار نهاده و فقط بر روی نتیجه متمرکز شدند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ فردا مردم استانبول یک بار دیگر پای صندوق‌های رای می‌روند، چرا که بر اساس حکم اکثریت قضات عضو نهاد عالی انتخابات٬ نتایج دور پیشین رای‌گیری در شهرداری کلانشهر استانبول ابطال شد و با وجود آن که اکرم امام اوغلو نامزد ائتلاف ملت به مدت 13 روز شهردار بود٬ اما استاندار استانبول را با حفظ سمت جایگزین او کردند.
آیا استانبول پایتخت است؟
همچنان که حلب به عنوان پایتخت اقتصادی سوریه شناخته می‌شود و دمشق٬ بیشتر از لحاظ سیاسی و اجرای اهمیت دارد٬ در ترکیه نیز شهر استانبول یک قطب بزرگ اقتصادی٬ گردشگری و فرهنگی است و اهمیت آن٬ بسیار بیشتر از آنکارا است و کسی با این اصطلاح مخالف نیست که استانبول٬ پایتخت تمام تحولات اقتصادی٬ فرهنگی و اجتماعی ترکیه است و احزاب نیز در استانبول٬ بسیار پویاتر و فعال‌تر از آنکارا عمل می‌کنند.
این شهر٬ یکی از 10 مقصد مهم گردشگران جهان است و با احتساب مهاجرین آواره سوری٬ در حال حاضر نزدیک به 16 میلیون نفر جمعیت دارد، اما این روزها کم نیستند شمار آن دسته از مقامات حزب عدالت و توسعه که بی‌محابا از واژه «امت»٬ سخن به میان آورده و در بیانی اغراق‌آمیز٬ استانبول را به عنوان «پایتخت امت» معرفی می‌کنند.
این در حالی است که پیش‌تر استفاده از این واژه به دلیل حساسیت‌های خاص کمالیست‌ها و خاطراتی که از دوران کودتای سال 97 دوران اربکان برجای مانده بود٬ سران آکپارتی از واژه امت استفاده نمی‌کردند.
اما حالا شرایط به گونه‌ای است که ظاهراً آن چه اهمیت دارد٬ فقط پیروزی در انتخابات است و نه چیزی دیگر.
مرور برنامه‌های تبلیغاتی٬ سخنرانی‌ها٬ مناظره و اقدامات مختلف احزاب رقیب٬ نشان می‌دهد که انتخابات استانبول٬ به آوردگاهی تبدیل شد که در آن٬ بسیاری از خطوط و معیارها٬ نادیده انگاشته شد. با توجه به حساسیت و اهمیت پیروزی در انتخابات استانبول٬ هر دو جریان رقیب٬ در بسیاری از حوزه‌های رقابتی و تبلیغاتی٬ عملاً چارچوب‌های اخلاقی٬ دموکراتیک و سیاسی را کنار نهاده و فقط بر روی نتیجه متمرکز شدند.
انتخاباتی با ماهیت رفراندوم
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه پس از پایان انتخابات٬ در سخنرانی بالکُنی خود نشان داد که می‌تواند شکست تلخ و سنگین در کلانشهرهای استانبول٬ آنکارا و آدانا را هضم و تحمل کند و همه چیز نشان می‌داد که او اعتراضی به اصل انتخابات ندارد و اگر رنجش و گلایه‌ای داشته باشد٬ از سران شاخه‌های استانی حزب خودش است.
اما یک روز بعد همه چیز عوض شد و بخش‌هایی از آکپارتی٬ اردوغان را ترغیب کردند که بر ضرورت بازشماری آرای استانبول پافشاری کند و در ادامه قضات نهاد عالی انتخابات به شواهدی رسیدند که بروز تخلفات را اثبات می‌کرد.
با این حال٬ هنوز هم تحلیل‌گران و حقوق‌دانان ترکیه بر این باورند که در این ماجرا٬ اردوغان و حکومت به نفع حزب خود عمل کردند و حقوق و دموکراسی را زیر پا نهادند. به همین خاطر٬ مخالفین اردوغان جری‌تر و خشمگین‌تر شدند و این انتخابات٬ ماهیتی در حد یک رفراندوم بزرگ پیدا کرده است.
با آن که بن علی یلدرم نخست وزیر سابق و رئیس سابق مجلس به عنوان نامزد مورد حمایت اردوغان و باغچلی در موقعیت بدی نیست، اما هنوز هم مقامات ائتلاف ملت نمی‌توانند با اطمینان خاطر از احتمال قطعی پیروزی او خبر بدهند و این سوال مطرح شده که اگر ائتلاف جمهور ببازد و اکرم امام اوغلو باز هم به عنوان فرد پیروز معرفی شود٬ چه خواهد شد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت: اگر چنین شود٬ حزب عدالت و توسعه و حزب حرکت ملی در موقعیت ضعیف و دشواری قرار خواهند گرفت و جریان رقیب می‌تواند هر روز در رسانه‌ها و محافل سیاسی ترکیه بر ضرورت برگزاری انتخابات پیش از موعد٬ اصرار بورزد.
به طور خلاصه باید گفت: انتخابات مجدد استانبول٬ این هزینه‌ها را بر دست دولت و ملت ترکیه گذاشته است:
1.استقلال دستگاه قضا و استقلال 11 قاضی نهاد عالی انتخابات زیر سوال رفت و با توجه به اهمیت این مساله برای اتحادیه اروپا٬ نمی‌توان اهمیت این موضوع رانادیده گرفت.
2.ابطال انتخابات استانبول و فضای روانی ایجاد شده به خاطر این اقدام٬ تبعات مالی و بانکی منفی برای اقتصاد ترکیه به دنبال آورد و این کشور در حوزه‌هایی همچون سرمایه‌گذاری خارجی٬ امنیت سرمایه و تورم٬ با مشکلات جدی روبرو شد.
3.دو جریان رقیب ناچار شدند به منظور مهیا شدن برای زور آزمایی دوم در میدان استانبول٬ میلیون‌ها دلار هزینه کنند.
4.اگر آکپارتی٬ نتایج انتخابات پیشین را می‌پذیرفت٬ با ابزار کارآمد و مهم مجلس شورای استانی استانبول٬ می‌توانست اکرم امام اوغلو را مدیریت کرده و از هزینه‌های تحمل او بکاهد و به مدت چهار سال و نیم٬ بدون انتخابات٬ کشور را در اختیار داشته باشد. چرا که اکثریت در این مجلس٬ در دست حزب حاکم است. اما حالا٬ اگر آکپارتی یک بار دیگر به رقبای خود ببازد٬ خواه ناخواه زمزمه ضرورت برگزاری انتخابات بلند خواهد شد.
روش‌های تبلیغاتی عمل‌گرایانه و خروج از چارچوب‌های اخلاقی
بن علی یلدیریم و اکرم امام اوغلو در یک ماه اخیر٬ به جای آن که در کمپین‌های انتخاباتی خود به شکل جدی و فنی٬ به پروژه‌ها و اهداف عمرانی٬ اجرایی و فرهنگی خود برای مردم استانبول بپردازند٬ بنا را بر کُری‌خوانی٬ مقابله به مثل و مچ‌گیری گذاشتند.
این در حالی است که استانبول٬ با مشکلات مهمی همچون ترافیک٬ زمین‌خواری و ساحل‌خواری٬ بیکاری مفرط٬ نارسایی در حمل و نقل عمومی شهری٬ ناامنی در برخی محلات حاشیه شهر٬ محدودیت فضاهای ورزشی٬ محدودیت در تفریحگاه‌های ارزان‌قیمت٬ نابه‌سامانی اقامت مهاجرین و مشکلات دیگری روبرو است و در شرایطی که استانبول در طول 17 سال اخیر همواره در دست حزب عدالت و توسعه بوده، اما شهردار این شهر و به ویژه قدیر توپ‌باش٬ برای حل این مشکلات راهکارهای بنیادینی نداشت و بیشتر به اقدامات نمایشی روی آورد.
اکرم امام اوغلو و بن علی یلدریم٬ در کمپین‌های انتخاباتی٬ هر دو٬ استراتژی وعده‌دادن‌های بی‌حساب و کتاب را به عنوان یگانه راهبرد جلب توجه مردم به کار بستند. هر دو وعده استخدام چند هزار نفره و مبارزه با فقر دادند. علاوه بر این٬ یلدیریم وعده داد که اگر پیروز شود٬ نرخ آبونمان گاز را پایین بیاورد و مبالغ قابل توجهی در اختیار انجمن‌های فرهنگی و اجتماعی بگذارد.
قومیت‌گرایی و همشهری‌گرایی نیز یکی دیگر از روش‌های تبلیغاتی هر دو نامزد بود.
اکرم امام اوغلو برای آن که دل آن دسته از شهروندان استانبول را به دست بیاورد که اصالتاً اهل استان‌های ساحلی دریای سیاه هستند٬ به آن منطقه سفر کرد و برای نخستین بار٬ نامزد انتخابات شهرداری یک شهر٬ هزاران کیلومتر دورتر از حوزه انتخابیه خود به شکار رای رفت.
بن علی یلدیریم نیز برای جلب توجه کردها به دو هزار کیلومتر آن‌سو تر از استانبول یعنی به دیاربکر و شانلی اورفا سفر کرد و با زبان کُردی شکسته و بسته و محدود خود و از روی کاغذ با کردها صحبت کرد و از آنها خواست به اقوام و فامیل‌های خود در استانبول توصیه کنند که آرای خود را به نام وی به صندوق بیاندازند.
آکپارتی برای به دست آوردن رای کردهای مقیم استانبول اقدام دیگری نیز انجام داد و یک آکادیمیسین کُرد را به منظور ملاقات باعبدالله اوجالان به زندان فرستاد و او در بازگشت٬ اعلام کرد: «اوجالان خواهان حفظ بی‌طرفی کردها در انتخابات استانبول است.»
در همین حال اردوغان نیز با طرح استراتژی تفرقه٬ موضوع جنگ قدرت بین اوجالان و دیمرتاش را پیش کشید. بسیاری از تحلیل‌گران سیاسی ترکیه این اقدام را دور از صداقت توصیف و اعلام کردند که بازی با رای کردها٬ یک اقدام سیاسی مبتنی بر اخلاق نیست.
در دیگر سو٬ امام اوغلو نیز که در سفر به استان اردو با استاندار اردو دچار تنش و درگیری لفظی شده بود٬ ضمن انکار فحش‌ها و کتمان واقعیت٬ به طور مخفیانه و در یک هتل٬ پیش از مناظره تلویزیونی زنده با مجری مناظره دیدار کرد و دولت نیز خداخواسته٬ فیلم این دیدار را منتشر کرد و خلاصه آن که طرفین نشان دادند که صرفاً به دنبال مچ‌گیری از همدیگر هستند.
در این میان رسانه‌ها نیز غالباً با برخورد حزبی و جانبدارانه٬ نه تنها به حفظ ثبات و آرامش جامعه کمک نکردند، بلکه به ابزاری برای تحریک و تشویش اذهان تبدیل شدند و نتوانستند تصویری حرفه‌ای از توانمندی‌های هدایت دموکراتیک جامعه را به نمایش بگذارند.
نتایج انتخابات
نظرسنجی‌های میدانی نشان می‌دهد که هنوز هم دست کم 4 درصد از مردم استانبول در حالت تردید و بینابینی هستند و نمی‌دانند که قرار است دقیقاً به چه کسی رای دهند و این همان موضوعی است که پیش‌بینی نتایج انتخابات فردا را سخت و پیچیده می‌کند.
اما در هر صورت٬ شواهد نشان دهنده این است که هر طرف که پیروز شود٬ باید بخشی از توان و زمان خود را صرف مبارزه با حواشی کند. چرا که به باور بسیاری از آگاهان و فعالان سیاسی ترکیه٬ دموکراسی این کشور در جریان انتخابات استانبول٬ تا حد زیادی دچار آسیب شد.
انتهای پیام/
