گزارش تسنیم|اختلافات ارضی میان چچن و داغستان؛ میراث شوروی، عدم مدیریت یا تقابل قومی؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در تاریخ 10 ژوئن حدود دویست جوان داغستانی تنها چند ساعت پس از نصب یک تابلو در جاده ای در حومه شهر کیزلیار داغستان و برای اعتراض به آن گرد هم آمدند. بر روی این تابلو که از سوی تظاهرکنندگان برچیده شد عبارت «منطقه شلکوفسکوی، جمهوری چچن» نوشته شده بود و به نظر می رسد نشانگر تغییرات یکجانبه در مرزها و گسترش قلمروی اداری چچن به داخل خاک دغستان می باشد (1).

این موضوع نارضایتی و خشم مردم محلی در داغستان را افزایش داد. بخشی از این نارضایتی ها ناشی از اختلافات ارضی به جای مانده در نتیجه فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و سیاست های آن در منطقه قفقاز است. اما در عین حال، اعتراضات اخیر تا حدی نشان دهنده نارضایتی عمومی از سوء مدیریت دولت ولادیمیر واسیلیف رئیس جمهور تعیین شده توسط کرملین و نیز سیاست های مسکو در قبال داغستان است.

اختلافات ارضی مانند آنچه میان داغستان و چچن وجود دارد در کل منطقه قفقاز شمالی بویژه در برخی از جمهوری های چندملیتی امری مرسوم و شایع است و در میراث دوران شوروی ریشه دارد. برخی از موارد این اختلافات ارضی نتیجه جابه جایی های اجباری تعدادی از گروه های قومی قفقاز شمالی به سیبری و قزاقستان در سال های 1943 و 1944 بر اساس دستورات جوزف استالین و بازگشت و اسکان مجدد آنها است.

این فرآیندهای حل نشده درگیری هایی در سطوح مختلف ایجاد کرده است: بین ساکنان این جمهوری ها، درون یک ناحیه اداری و یا حتی در یک روستا.

چچنی ها از جمله گروه هایی از مردمان قفقاز شمالی بودند که تحت تاثیر این سیاست های خشن شوروی قرار گرفتند. در نتیجه مهاجرت اجباری چچنی ها، دیگر مردمان قفقاز در مناطق محل سکونت آنها مستقر شدند. در نهایت زمانی که چچنی ها طی سالهای 1987 و 1958  مجاز به بازگشت به قفقاز شمالی شدند، ساکنان جدیدی را در سرزمین های مادری خود یافتند در بعضی از موارد به سادگی نتوانستند حتی مجددا در خانه های خود مستقر شوند.

چنین اختلاف و درگیری در منطقه نوولاکسکی واقع در مرز داغستان و چچن نیز وجود دارد. این منطقه که قبلا محل سکونت چچنی ها بود و از سوی آنها اوخ (Aukh) نامیده می شود در سال 1922 از سوی مقامات مسکو به جمهوری سوسیالیستی تازه تاسیس داغستان اعطا شد.

از سال 1944 همزمان با مهاجرت و اخراج اجباری چچنی ها از خاک خود، حدود 5 هزار نفر از مردمان قوم لک که در کوهستان ها زندگی می کردند مجبور شدند تا در روستاهای خالی از سکنه چچنی ها مستقر شوند. تقریبا 15 سال بعد و با بازگشت دوباره چچنی ها به قفقاز شمالی مقامات مسکو مانع از بازگشت و اسکان آنها در منطقه نوولاکسکی شدند.

در سال 1991 سومین کنگره مردم داغستان قطعنامه ای را برای تاسیس دوباره منطقه اوخوسکی و انتقال ناحیه نوولاکسکی به یک قلمرو جدید تصویب کرد. با این حال، این پروژه تا به حال به سرانجام نرسیده و با اصلاحات اراضی غیرقابل تحقق و همچنین سیاست های دولتی غیرشفاف یا راهبردهای روسیه در قبال قفقاز شمالی بیشتر باعث بدتر شدن اوضاع شده است (2).

در ژانویه 2019 مقامات چچن و داغستان توافق کردند تا مرزهای میان خود را دوباره تعیین کنند. اما در تاریخ 16 آوریل روسای پارلمان های محلی هر دو جمهوری اعلام کردند که تمامی فعالیتهای تحدید مرزها را به حالت تعلیق درآورده اند.

یک ماه قبل چچن اعلام کرد که این کار را مجددا آغاز می کند و در نتیجه به طور یکجانبه ادعاهایی درباره یک منطقه موردمناقشه بین طرفین در مرز چچن با شهر کیزلیار داغستان در نزدیکی روستای نووموناستیرسکی مطرح کرد.

رمضان قدیروف رئیس جمهور چچن اعلام کرد که گروزنی منتظر واکنش مخاچ قلعه نخواهد ماند. کمیته تحدید مرز داغستان به دلیل عدم استقبال ساکنان محلی از این روستا بازدید نکردند. در تاریخ 2 آوریل پارلمان داغستان در وب سایت خود بیانیه ای بر عدم پذیرش تحدید یکجانبه مرزها از سوی چچن منتشر کرد. با این حال، کمتر از یک روز، این پیام از سایت پارلمان داغستان حذف شد (3).

درگیری های اخیر در تاریخ 10 ژوئن در کیزلیار تاحدودی میراثی از دوران شوروی است اما باید آن را در نتیجه سیاست های نامطمئن مسکو در برابر اختلافات ارضی در قفقاز شمالی و نیز سطح ضعیف گفتگو میان دولت داغستان با مردم خود نیز دانست.

در دوران شوروی، کیزلیار و سرزمین های مجاورش به عنوان جاده هایی مهم برای ارتباط چندین شهر کلیدی در این منطقه شناخته می شدند؛ با این حال مرزهای اداری و ارضی در این منطقه هیچ وقت به صورت دقیق تعیین نشدند.

پس از فروپاشی شوروی و در دوران فدراسیون روسیه نیز این وضعیت تداوم یافته است. تابلویی که در تاریخ 10 ژوئن در جاده ای در حومه شهر کیزلیار داغستان نصب شد و باعث اعتراضات در میان مردم محلی شد از سوی زوراب حاجی اف رئیس انجمن منطقه ای جغرافیا و عضو کمیسیون تحدید مرز میان داغستان و چچن تایید شده است. این امر حتی از سوی اکثریت شخصیت های محلی و همچنین اسناد قانونی منتشر شده توسط دولت روسیه نیز حمایت شده است (4).

ولادیمیر واسیلیف رئیس جمهور داغستان در نهایت با صدور بیانیه ای در خصوص مسائل مرزی اعلام کرد که حتی یک متر از خاک داغستان به هیچ کس داده نخواهد شد. با این حال اقدامات وی و دولتش باعث شک و تردید مردم شده است.

داغستانی ها بیش از آن که از اقدامات یکجانبه چچن ناراضی باشند، از اقدامات دولت داغستان در فرآیند تحدید مرزها انتقاد می کنند. به نظر می رسد عموم مردم از شک و تردید های دولت در مورد اراضی داغستان عصبانی هستند.

این نگرش منفی با اعتقاد عمومی به اینکه دولت ولادیمیر واسیلیف تحت سلطه بیگانه ها قرار دارد تشدید می شود. در رسانه های محلی نیز به طور فزاینده ای انتقاداتی علیه دولت مطرح می شود که هیچ کس به دنبال دفاع از منافع داغستانی ها نیست.

در ماه های اخیر، اعتماد عموم مردم به توانایی دولت واسیلیف در اجرای اصلاحات و بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی کاهش یافته است. در حال حاضر نارضایتی و بی اعتمادی رو به رشد نسبت به دولت واسیلیف و همچنین درگیری پیرامون تحدید مرزها نزدیک کیزلیار عمدتا به واسطه سیاست های داخلی داغستان اتفاق می افتد. با این حال، عدم مدیریت صحیح اوضاع از سوی دولت داغستان و بی اعتنایی به خواست مردم محلی می تواند به راحتی باعث درگیریهای شدید قومی در منطقه قفقاز شمالی شود.

1. https://www.kavkaz-uzel.eu/articles/336527/
2. http://m.polit.ru/article/2014/01/14/caucasus/#ultr004
3. https://www.kavkazr.com/a/vernut-to-chto-nashe/29858976.html
4. https://chernovik.net/content/politika/pereshli-granicu-dozvolennogo

انتهای پیام /