نگاهی به فعالیت‌های سیاسی شهید بهشتی در اصفهان؛ روایتی از سخنرانی ۷هزارنفری + سند

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، دهه 40 را می‌توان تولد نهضت اسلامی دانست، سال‌هایی که مبارزات علیه نظام شاهنشاهی با محوریت و رهبری امام خمینی(ره) شکل گرفت و به انقلاب 57 منتج شد. در اوج مبارزات سیاسی دهه 40 بودند روحانیون مبارزی که در نهضت امام خمینی(ره) به روشن‌گری و آگاه‌سازی مردم می‌پرداختند، از جمله این روحانیون آگاه به زمان و مجاهد، شهید آیت الله دکتر سید محمد بهشتی بود.

هر زمان از برگزاری سخنرانی‌ها و جلسات سیاسی سال‌های دهه 40 در اصفهان صحبت می‌شود باید از شهید بهشتی سخن گفت، روحانی عالمی که اصفهان را محل رفت‌وآمدهای آگاهی‌بخش و سخنرانی‌های روشن‌گرانه‌اش می‌دانست. او فرزند اصفهان بود و قرابتش با این شهر، دلیل این انتخاب.

شهید بهشتی و فعالیت‌های سیاسی در اصفهان

در تاریخ سیاسی ایران اگر جست‌وجو کنیم نام شهید بهشتی با نام اصفهان عجین شده است. بدون شک زمانی که از مرجعیت امام خمینی(ره) در دهه 40 صحبت می‌شود در سخنان بسیاری از جوانان دهه 40 می‌توان از تأثیر سخنرانی‌های شهید بهشتی شنید.

از جمله اینکه در خاطرات رضا میرمحمدصادقی از سیاسیون قدیمی اصفهان آمده است: دکتر محمد بهشتی هر هفته به اصفهان می‌آمدند و در مدرسه جده کوچک اصفهان جلسه‌ای داشتند. طی همین جلسات ایشان مرجعیت آیت‌الله خمینی را مطرح می‌کردند، آنجا بود که ما دانستیم حرف‌هایی که این سید می‌زند با مسائلی که ما دنبال می‌کنیم همخوانی دارد و این از دلایل مهم تمایل ما به قبول مرجعیت ایشان بود».

به‌نقل از محمد حنیف در کتاب اصفهان در انقلاب از مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) نیز به این تأثیرگذاری اشاره شده است: «تقریباً سال 1339 و 1340 آیت‌الله بهشتی با اصفهان ارتباطاتی داشت و در پوشش جلسات دینی، حرکت‌هایی را پایه‌ریزی کردند و با دبیران، بازاریان، دانشگاهیان و روحانیان جلساتی برگزار کرد و این آشنایی‌ها به تشکیلات خاصی منجر می‌شد که هر یک از افراد در این تشکیلات به ایفای نقش واگذارشده خود می‌پرداختند».

سخنرانی‌های شهید بهشتی در اسناد ساواک

در اسناد ساواک نیز از سخنرانی‌های شهید بهشتی در اصفهان به‌عنوان سخنرانی‌های چندهزارنفره سخن به‌میان آمده است، گزارش این سخنرانی‌ها از جمله اسناد محرمانه ساواک بوده که نشان از ترس واقعی رژیم شاهنشاهی از مبارزات آیت‌الله بهشتی داشته است.

 آیت‌الله بهشتی به‌عنوان یکی از روحانیون مبارز نهضت اسلامی، نقشی عمده و بی‌بدیل میان مردم داشت، از جمله سخنرانی‌های تأثیرگذار او، سخنرانی در کانون علمی و تربیتی جهان اسلام در سال 1349 بود. آنچه در گزارش‌های ساواک نیز پیرامونش آمده است:  «...روز 49/3/15 آقای دکتر سید محمد بهشتی واعظ که چند سال برای تبلیغ دین اسلام به هامبورگ رفته بود با اتومبیل به اصفهان وارد و مورد استقبال عده‌ای از روحانیون قرار گرفت...»، گزارشگر در ادامه خبر داد که دکتر بهشتی روز 22 خردادماه در کانون علمی و تربیتی جهان اسلام سخنرانی خواهد کرد».

گزارش دیگری از شهربانی در تاریخ 24 خردادماه، محتوای این سخنرانی آیت‌الله بهشتی را منعکس کرد.

در بخشی از این گزارش آمده بود: «ساعت 18 روز 49/3/22 آقای دکتر محمد بهشتی در کانون علمی و تربیتی جهان اسلام حاضر و در حضور جمعیتی در حدود 7 هزار نفر مطالبی درباره دین مبین اسلام، شیعه، سنی و فرقه بهائی بیاناتی ایراد و از کارهایی که در زمینه دین در کشور آلمان از قبیل ساختن مساجد و دعوت دانشجویان مقیم اروپا به این مساجد مطالبی از دین و نص صریح قرآن به جوانان می‌آموزند تا جوانان بهتر و با اشتیاق بیشتر به‌طرف دین و دینداری بگروند...».

در دیگر اسناد ساواک نیز به ارتباط سید علی‌اکبر پرورش با آیت‌الله بهشتی و سخنرانی‌های مشترک سیاسی این دو مبارز در سال‌های پس از بازگشت شهید بهشتی از آلمان اشاره شده است.

ساواک در این مورد گزارش می‌دهد که «بدواً آقای پرورش دبیر دبیرستان‌های شهرضا در مورد تاریخچه اسلام بیاناتی ایراد و سپس آیت‌الله بهشتی پشت بلندگو از فعالیت‌های مسلمانان اروپا به‌ویژه کشور آلمان و طرز تربیت جوانان و دانش‌آموزان مسلمان بیاناتی ایراد و این جلسه تا ساعت 21 ادامه داشت».

انتهای پیام/ش*