لیبی|اهمیت راهبردی آزادسازی شهر«غریان»

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم ، نیروهای شبه نظامی خلیفه حفتر ژنرال بازنشسته لیبی در اوایل آوریل گذشته موفق شدند کنترل شهر استراتژیک غریان واقع در 75 کیلومتری جنوب پایتخت را در زمان کوتاهی در اختیار بگیرند. این اتفاق بعد از آن افتاد که دیدارهای محرمانه‌ای از سوی هواداران حفتر با برخی شیوخ قبایل و گروه‌های سلفی موجود در داخل این شهر صورت گرفت.

کنترل این شهر توسط نیروهای حفتر، دولت وفاق ملی لیبی را به دردسر انداخت و آن‌ها که به دنبال مقدمه سازی برای برپایی کنگره ملی فراگیر تحت نظارت سازمان ملل متحد بودند، را غافلگیر کرد.

بعد از حدود دو و نیم ماه از درگیری‌های موجود در آستانه شهر طرابلس، نیروهای حفتر نتوانستند پیشروی را در محورهای مبارزه به دست بیاورند. در مقابل نیروهای مسلح وابسته به دولت وفاق ملی موفق شدند در یک عملیات سریع و غافلگیر کننده کنترل شهر را در دست بگیرند. این عملیات نقطه عطفی در روند درگیری‌ها میان دو طرف به شمار رفته و تبعات نظامی، اجتماعی و سیاسی قابل توجهی در درگیری‌های لیبی دارد.

در ابعاد نظامی، اهمیت شهر غریان بر همه واضح است، چرا که این شهر در ارتفاعات دامنه کوه‌های غربی قرار دارد و پایتخت اداری این منطقه به شمار می‌رود. این شهر بین منطقه غربی و جنوبی لیبی واقع شده است و بر بیشتر مسیرهای منتهی به طرابلس اشراف دارد.

این شهر از شمال به شهر العزیزیه، از شرق به ترهونه و مسلاته، از جنوب به شهرهای بنی ولید و مزدة و از غرب به شهر یفرن منتهی می‌شود. این شهر یک منطقه مهم است که تحولات اطراف خود را کاملا زیر نظر دارد، به همین علت نیروهای حفتر از این شهر به عنوان خاستگاه حملات خود به سمت طرابلس پایتخت لیبی استفاده می‌کردند و آن را اتاق عملیات اصلی خود برای استقرار گردان‌های شبه نظامی در غرب لیبی قرار داده بودند.

همچنین محور امدادرسانی نیرو‌های فتح المبین وابسته به شورشیان حفتر و راههای تغذیه تسلیحاتی و لجستیک و پول و عناصر نظامی این نیروها از طریق این محور تامین می‌شد.

به نظر می‌رسد، بروز درگیری ها در اطراف فرودگاه بین‌المللی طرابلس و ناتوانی نیروهای حفتر برای تحت کنترل گرفتن نهایی این منطقه باعث افزایش این نیروها شد و باعث شد آنها بیشترین تعداد نیروهای ممکن را از غریان به سمت فرودگاه طرابلس بکشانند و همین موضوع جبهه «عملیات کرامت» نیروهای حفتر را در غریان تضعیف کرد.

به این ترتیب بود که نیروهای دولتی لیبی موفق شدند خیلی سریع این شهر را در اختیار گرفته و کنترل تجهیزات نظامی هواداران حفتر را در دست بگیرند و تعداد قابل توجهی از آنها را به اسارت گرفته و باقی عناصر حفتر مجبور به فرار شدند.

اهمیت بازپس گیری شهر غریان برای نیروهای دولتی لیبی این است که نشان می‌دهد آنها ابتکار عمل عرصه مبارزات را در دست دارند و از روند دفاع از پایتخت به رویکرد هجومی ضد نیروهای حفتر تغییر استراتژی داده‌‌اند.

کنترل شهر غریان همچنین باعث می شود نیروهای دولتی مسیرهای ورودی جنوب پایتخت را برای خود تقویت کنند و مسیرهای امداد رسانی نیروهای حفتر در اطراف طرابلس را قطع کنند.

از نظر اجتماعی نیز واضح است که نیروهای حفتر با وجود موفقیت نسبی خود در جذب گروه‌های سلفی داخل این شهر و همراه کردن شخصیت‌های برجسته شهر و برخی شیوخ قبایل نتوانستند بستر مردمی قابل توجهی در داخل این شهر به دست آورند. آنها موفق به ارائه خدمات لازم به مردم و تأمین نیازهای اساسی آنها نشدند و همین موضوع آنها را در میان مردم منزوی کرد.

یکی از مسائلی که باعث انزوای این گروه‌ها شد، این بود که تمامی عناصر نیروهای مسلح که وارد شهر غریان شدند، از نیروهای غیر لیبیایی بودند که وابسته به کشورهای آفریقایی مجاور نظیر سودان و چاد هستند. این موضوع سطح پذیرش آنها در میان اهالی شهر را کاهش داد.

نکته قابل توجه دیگر اینکه دولت وفاق ملی بعد از اینکه کنترل شهر را بار دیگر در عملیات انتقام‌جویانه ضد عناصری که به نیروهای حفتر پیوسته بودند را در پیش نگرفت و پرونده آنها را به دستگاه قضایی سپرد. همین موضوع باعث اطمینان اهالی شهر شد و بافت اجتماعی داخل شهر را حفظ کرد.

در عرصه سیاسی؛ عملیات باز پس گیری شهر غریان پیام‌های متعددی داشت، از جمله اینکه سیستم حاکم بر طرابلس به افکار عمومی داخلی و خارجی کشور اعلام کرد که توان پاسخ نظامی به حملات غافلگیر کننده خلیفه حفتر را دارد و می‌تواند امنیت پایتخت و مناطق غربی کشور را حفظ کند و تمامیت ارضی و وحدت اراضی این کشور را تقویت نماید.

این تحول میدانی همچنین تاثیرات قابل توجهی در میز مذاکرات سیاسی بین گروه‌های لیبیایی داشته و عملاً شانس دولت وفاق ملی برای تحمیل شرایط خود به طرف‌های دیگر را افزایش داده و باعث شد گزینه غیر نظامی به جای گزینه نظامی در دستور کار قرار گیرد.

آزادسازی شهر غریان همچنین خسارت میدانی بزرگی به نیروهای حفتر وارد کرده و میزان آمادگی روانی و لوجستیک آنها برای ادامه درگیری‌ها در سایر محورها را تحت تاثیر قرار داد و امکان عقب نشینی آنها از جبهه‌های ترهونة و أصابعة و قصر بن غشیر را افزایش داد.

این معادله همچنین باعث انزوای بیشتر خلیفه حفتر در عرصه داخلی و خارجی شد و احتمال کنار گذاشتن وی از روند سیاسی در آینده لبنان را تقویت کرد.

در پایان می‌توان گفت که آزادسازی شهر راهبردی غریان نقطه عطفی در روند درگیری‌ها در پایتخت لیبی به شمار می‌رود و باعث شد دولت وفاق ملی از رویکرد دفاعی به برنامه‌های هجومی نقل مکان کرده و جبهه امدادرسانی حفتر و خطوط تماس آنها با مشکل مواجه شود. این شکست همچنین می‌تواند باعث افزایش تمرکز مردم لیبی حول پروژه غیر نظامی دولت شده و آنها را از دوره درگیری‌های مسلحانه برای کسب قدرت به گفتمان تاسیس دموکراتیک دولت و رقابت سالم برای رسیدن به حاکمیت در لیبی جدید تغییر مکان دهد.

انتهای پیام/