پای حرف نوجوانان اصفهانی| آموزش و پرورش فرهنگ کتابخوانی را گسترش دهد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، مطالعه و خواندن کتاب یکی از فعالیت‌هایی است که آدمی در هر سنی می‌تواند و باید انجام دهد تا علاوه بر گذران مفید وقت بر آگاهی و دانش خود در زمینه‌های مورد علاقه و مورد نیازش بیفزاید.

مطالعه کتاب یکی از مفیدترین و اثرگذارترین تفریحات و سرگرمی‌هایی است که در هر زمان و هر مکان قابل استفاده است و هزینه چندانی نیز به فرد و خانواده تحمیل نمی‌کند از سوی دیگر فواید بسیاری نیز برای شخص به‌دنبال دارد.

برخی از افراد ترجیح می‌دهند کتاب را بخرند و پس از مطالعه آن را در کتابخانه شخصی خود نگهداری کنند، برخی دیگر کتاب‌ مورد نیاز را از صفحات مجازی دانلود کرده و با گوشی تلفن همراه و یا تبلت آن را مطالعه می‌کنند.

برخی دیگر از علاقه‌مندان کتاب‌های صوتی را ترجیح می‌دهند و در هر زمانی به آن گوش می‌دهند و به قول خودشان بسیار لذت می‌برند.

در این میان عده‌ای دیگر نیز هستند که ترجیح می‌دهند در محیطی فرهنگی و سرشار از آرامش کتاب بخوانند و به همین منظور کتابخانه‌های عمومی را انتخاب می‌کنند.

کسی که به کتاب علاقه دارد معمولاً عضو یک یا حتی چند کتابخانه عمومی می‌شود و در مواقع لزوم به سراغ آنها می‌رود. تا چند سال پیش که کتاب‌های صوتی و اینترنتی کمتر در دسترس بود و یا اصلاً هنوز خبری از آن نبود کتابخانه‌های عمومی مهمانان بیشتری داشت.

از سوی دیگر همه مردم قادر به خرید کتاب‌های مورد نیاز و مورد علاقه خود نیستند و به همین علت عضو یک کتابخانه عمومی می‌شوند تا بهترین استفاده را از آن داشته باشند.

تابستان که می‌رسد تب کتاب خواندن بین برخی نوجوانان، جوانان و حتی کودکان بالا می‌رود، به  همین منظور به یکی از کتابخانه‌های عمومی شهر اصفهان رفته و نظر کتاب‌خوانان را در مورد نقش کتاب و کتابخوانی در پر کردن اوقات فراغت آنها جویا شدیم.

کتابخانه محیطی آرام و دنج دارد، تقریباً صدای هیچ کس به گوش نمی‌رسد و تنها صدای ورق خوردن کتاب است که سکوت کتابخانه را می‌شکند.

دختران نوجوان هر کدام به صورت گروهی دور میزهای منظم چیده شده نشسته و کتابی که در دست دارند را ورق می‌زنند و می‌خوانند. کنار یک گروه از  نوجوانان پر شور همین شهر نشستم و از آنها خواستم نظرشان را در مورد فرهنگ مطالعه، نقش کتاب در اوقات فراغت و علت کم شدن سرانه مطالعه در کشور بگویند.

دلایل کتاب نخواندن بسیار است؛ بعضی‌ها بهانه می‌آورند

فریبا 17 ساله که کتابش را تقریباً به آخر رسانده بود، گفت: حتماً خودتان می‌دانید که مدت‌هاست مردم کمتر کتاب می‌خوانند، علتش را نمی‌دانم، بعضی‌ها می‌گویند گران است، یک عده‌ای هم اصلاً از کتاب خوششان نمی‌آید و ترجیح می‌دهند وقت خود را در کلاس های تفریحی بگذارنند، بعضی‌ها هم بهانه می‌آورند که در طول سال تحصیلی به اندازه کافی کتاب می‌خوانیم دیگر حوصله و وقت برای خواندن کتاب‌های غیردرسی نداریم. اما من فکر می‌کنم اینها اصلاً دلیل نمی‌شود که آدم کتاب نخواند اگر مشکل پول است که خوب مثل ما عضو کتابخانه عمومی شوند.

وی افزود: مطالعه کتاب بین ما ایرانی‌ها خیلی کم است و این اصلاً به تحقیق نیاز ندارد هر کس که اطرافیان خود را ببیند متوجه این موضوع می‌شود، هر چه باشد ما نمونه یک جامعه کوچک هستیم. اما در مجموع اگر بخواهم در مورد نقش مطالعه در اوقات فراغت بگویم پاسخم این است که من شخصاً کتاب را خیلی دوست دارم و خواندن آن را در کتابخانه ترجیح می‌دهم. همین که در کنار دوستانم کتاب می‌خوانم و گاهی در مورد آن بحث می‌کنیم و کتاب‌های مفید را به هم معرفی می‌کنیم خیلی برایم ارزشمند است.

من کتاب می‌خوانم و آدم بهتری می‌شوم

سارا 16 ساله دانش‌آموز و یکی از شاگردان نمونه مدرسه است، این را دوستانش گفتند، او در پاسخ به پرسش ما گفت: کتاب خواندن قبل از هر چیزی بر ذهن ما تاثیر بسیار بزرگی دارد، شنیده‌ایم و خوانده‌ایم که مطالعه از ابتلا به آلزایمر هم تا حد زیادی جلوگیری می‌کند و این خود یکی از علت‌هایی باید باشد که کتاب بخوانیم. اما من مطالعه را دوست دارم چون از من آدم آگاه‌تر و باسوادتری می‌سازد، سبب می‌شود تا هر چیزی را بدون فکر و مطالعه نپذیرم و آدم بهتری برای جامعه و مردم کشورم باشم. از طرف دیگر بهترین کاری که در زمان اوقات فراغت می‌توانم انجام دهم باز هم مطالعه است. در کنارش به کلاس‌های سرگرم کننده و سفر هم می‌رویم و فقط این نیست که کتاب بخوانیم.

وی ادامه داد: اما مردم ما هر روز نسبت به روزهای قبل کمتر کتاب می‌خوانند و این خیلی برای آینده کشور و جامعه ما بد است و پیامدهای بدی هم دارد. پدرم همیشه می‌گوید کسی که کتاب می‌خواند آدم بهتری برای خودش، خانواده‌اش و مردمش می‌شود و من همیشه این را آویزه گوشم می‌کنم.

بعضی خانواده‌ها کودکان را به مطالعه بی‌علاقه می‌کنند

نازنین که کمی بی‌حوصله‌تر از دیگر دوستانش بود، گفت: راستش من خیلی حوصله کتاب خواندن ندارم، تا کتاب را باز می‌کنم خسته می‌شوم و دلم می‌خواهد سراغ کار دیگری بروم. کتابخانه هم می‌آیم برای اینکه پیش دوستانم باشم، اینجا خیلی به ما خوش می‌گذرد.

وی افزود: بیشتر دلم می‌خواهد بچه‌ها کتاب بخوانند و خلاصه‌اش را برای من تعریف کنند. نمی‌گویم کارم درست است اما متاسفانه من هم یکی از افرادی هستم که زیاد کتاب نمی‌خوانم. دلیلش یکی همان است که گفتم، حوصله ندارم. یک دلیل دیگر این است که دلم می‌خواهد کتاب بخرم اما گران است و نمی‌توانم، یکی دیگر اینکه من فقط به شعر و رمان علاقه دارم اما هر بار خواستم بخوانم مادرم گفت اینها به چه درد می‌خورد، کتابی بخوان که یک چیزی یاد بگیری. این چیزها خیلی توی ذوق آدم می‌زند.

برخی مردم دنبال مادیات هستند و آدم کتابخوان را الگو قرار نمی‌دهند

لاله که آخرین نفر این گروه بود، گفت: من کمتر کسی از اطرافیان و فامیل را سراغ دارم که یک کتابخوان حرفه‌ای باشد. فقط تعریف یکی از فامیل‌های دور را شنیده‌ام را در زمان قدیم آدم اهل کتاب و مطالعه‌ای بود و همه خیلی قبولش داشتند، حالا فقط حرف او در فامیل زده می‌شود اما عجیب است که هیچ کس بچه‌اش یا دیگران را تشویق نمی‌کند که مانند او شوند. فقط می‌گویند خدا رحمتش کند آدم آگاه و باسوادی بود اما نمی‌گویند از او درس بگیرید و مانند او شوید.

وی افزود: در این سال‌ها که بزرگتر شده‌ام و بیشتر با مردم و جامعه آشنا شده‌ام فهمیده‌ام که هر کسی فقط برای به‌دست آوردن پول و دارایی بیشتر می‌جنگد و بچه‌هایش را هم به‌کار کردن و این مسائل تشویق می‌کند. دیگر کمتر کسی پیدا می‌شود که کتاب زیاد بخواند. به نظر من مردم می‌توانند هم کار کنند و هم کتاب بخوانند و این دو موضوع خیلی تداخلی با هم ندارند اما اینکه چرا اینطور شده است نمی‌دانم و نیاز به بررسی بیشتری دارد.

برای علاقه‌مند کردن افراد به مطالعه باید از کودکی آغاز کرد

یک نویسنده و شاعر در مورد علاقه‌مند کردن افراد به مطالعه و نقش آن در زندگی به خبرنگار تسنیم گفت: برای علاقه‌مند کرد افراد به کتاب و کتابخوانی بهترین راه این است که از سنین کودکی و حتی نوزادی آغاز کنیم، زمانی که یک نوزاد به‌دنیا می‌آید باید یکی از وسایل بازی‌اش کتاب باشد، کتاب‌هایی که برای سن او تولید شده است. وقتی یک کودک از همان ابتدا با کتاب آشنا شود و بزرگ شود می‌توان بسیار امیدوار بود که او یک کتابخوان خوب خواهد شد. برای بچه‌ها باید بسیار کتاب خواند او را به چالش دعوت کرد و در مورد موضوع کتاب گفت‌وگو کرد، باید کودک را به کتابخانه برد و از او خواست تا خودش کتاب انتخاب کند و بخرد.

ثریا قنبری عدیوی افزود: هر کاری که پدر و مادر فکر می‌کنند با انجام آن فرزندشان به کتاب علاقه‌مند می‌شود باید انجام دهند و بهترین کار در این مورد این است که آنها خودشان هم کتاب بخوانند و برای فرزندانشان الگو باشند، بدون شک کودکی که در میان یک خانواده کتابخوان رشد کند خودش هم کتاب خوان و اهل مطالعه می‌شود اما اگر خانواده اهل کتاب خواندن نباشد هر چقدر هم تلاش کند آن گونه که باید نمی‌تواند فرزندش را یک کتابخوان حرفه‌ای بار بیاورد.

راه‌هایی بسیاری برای خواندن کتاب وجود دارد

وی ادامه داد: متاسفانه سرانه مطالعه در کشور ما به دلایل متعدد پایین است و اگر ما در مورد نسل جدید سرمایه گذاری نکنیم و آنها را کتابخوان بار نیاوریم در آینده اوضاع خوبی در حوزه کتاب نخواهیم داشت. جوانان امروزی کمتر کتاب می‌خوانند چون معتقدند که دغدغه نان به آنها اجازه و زمانی برای مطالعه نمی‌دهد، از طرفی حق دارند چرا که برخی‌ها ساعات بسیاری از روز و شب خود را مشغول کار و کسب درآمد هستند و دیگر زمانی آسوده برای مطالعه پیدا نمی‌کنند اما با این وجود معتقدم که همین افراد به خاطر خودشان و فرزندانشان هم که شده زمانی هر چند کوتاه را به مطالعه اختصاص دهند.

این نویسنده دفاع مقدس گفت: حالا دیگر به لطف فضای مجازی گزینه‌های زیادی برای مطالعه در اختیار داریم، کسانی که فرصت کتاب خواندن ندارند می‌توانند کتاب‌های صوتی را استفاده کنند، در هر شغلی که باشند بعید است نتوانند یک زمان کوتاه را به مطالعه اختصاص دهند. کتاب خواندن آینده یک ملت را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اگر ما نتوانیم فرهنگ مطالعه را بین کودکان و نوجوانان خود گسترش دهیم آینده خوبی را نیز نمی‌توانیم برایشان متصور شویم.

آموزش و پرورش فرهنگ کتابخوانی را در مدارس گسترش دهد

وی بیان کرد: تاکید می‌کنم که هر شخص و هر خانواده باید تغییر و خواستن را از خود آغاز کند، اگر بخواهیم دنبال علت باشیم که چرا ما آدم‌های کتابخوانی نشدیم به دلایل و مقصران بسیاری می‌رسیم اما هیچ کدام از اینها برای ما چاره‌ساز نیست و باید تغییر و تحول را از خود و خانواده‌مان آغاز کنیم و برای خود و آینده کودکانمان هم که شده از آنها آدم‌های کتابخوانی بار بیاوریم.

قنبری گفت: در کنار این تلاش بدون شک انتظارمان از مسئولان به ویژه مسئولان ارشاد و آموزش و پرورش هم به قوت خود باقی است. فرهنگ کتاب خواندن و علاقه‌مند کردن دانش‌آموزان به کتاب را باید در مدرسه و در کلاس درس انجام داد و با آموزش‌هایی فرهنگ مطالعه را در میان آنها گسترش داد. وزارت ارشاد با ارائه راهکارهایی کودکان و نوجوانان را به کتاب خواندن علاقه‌مند کند و نویسندگان را نیز حمایت کند تا با فراغ بال بیشتری به نوشتن بپردازند و در خدمت آینده‌سازان کشور باشند.

مطالعه و کتاب خواندن را باید از کودکی به افراد آموزش داد و این آموزش دادن و علاقه‌مند کردن آنها به مطالعه کار چندان دشواری نیست کافی است پدر و مادر کتاب بخوانند و مدارس هم با قرار دادن برنامه‌هایی مانند مسابقات کتابخوانی و یا زنگ کتاب دانش‌آموزان را به مطالعه تشویق کنند.

انتهای پیام/ح