تحقق شنگن آسیایی برای کشورهای راه ابریشم چقدر واقعی است؟

به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، به نقل از ritmeurasia.org، همه می‌دانند که ازبکستان، که دارای غنی‌ترین میراث فرهنگی و تاریخی است، بیش از همه علاقه مند به معرفی "ویزای ابریشم" جامع برای آسیای مرکزی است.

گردشگران خارجی به خاطر شهرهای قرون وسطایی - بخارا، سمرقند، خیوه، که به خوبی حفظ شده‌اند و بسیاری از آثار تاریخی در آنجا قرار دارند، جذب این منطقه می‌شوند. به گفته آک‌کولوف، نرخ رشد جریان گردشگری در ازبکستان از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بیشترین رشد را نشان می‌دهد.

در سال 2018، تعداد گردشگران خارجی در کشور در مقایسه با سال 2017 دو برابر شده و به 5.3 میلیون نفر افزایش یافته و در ماه‌های ژانویه تا ماه مِی سال جاری یک سوم دیگر افزایش یافته است.

مقامات ازبکستان گردشگری را یکی از بخشهای امیدوارکننده اقتصاد می‌دانند و به دنبال افزایش مقیاس جریان گردشگری هستند.

در همین حال، ایده معرفی ویزای جامع برای کشورهای جاده ابریشم نه از آنِ ازبکستان بلکه ایده قزاقستان است. در ماه مارس سال 2016، در نشست ششم کشور جاده ابریشم، که در جریان نمایشگاه گردشگری در برلین برگزار شد، نماینده قزاقستان در مورد امکان ارتقاء جاده ابریشم در چارچوب آمادگی نمایشگاه جهانی آتی Astana EXPO 2017 سخن گفت.

در این نشست، سازمان جهانی گردشگری رسما طرح اقدام جاده ابریشم برای 2016-2017 راه اندازی کرد و گزارش "گرایش به سفر در امتداد جاده ابریشم" بر اساس نظرسنجی از 10678 گردشگران بین المللی ارائه شد.

در نتیجه این نظرسنجی، معلوم شد که هشت نفر از هر ده مسافر درباره جاده ابریشم آگاهی داشتند.

و در تاریخ 4 ژوئن 2018، دختر رئیس جمهور اول قزاقستان، ن. نظربایف، رئیس کمیته روابط خارجی، دفاع و امنیت مجلس سنا، داریگا نظربایوا، در دیدار با مجلس نمایندگان ازبک، ایده ایجاد یک شنگن آسیایی در منطقه را ارائه داد، که به گردشگران امکان می‌دهد تا از چندین کشور با یک ویزا بازدید کنند.

نظربایوا ویزای عمومی برای کشورهای " شنگن آسیایی" را در ارتباط با پروژه "جاده ابریشم" با نام Silk Viza پیشنهاد کرد. هدف اصلی از ایجاد آن تحریک جریان‌های گردشگری میان کشورهای منطقه است که امروزه با نیاز به ویزای ملی و مشکلات در عبور از مرزها محدود می‌باشد.

نظربایوا ایجاد یک رژیم مرزی مطلوب و استفاده از فناوری اطلاعات را از شرایط کلیدی برای ایجاد یک فضای ویزایی واحد در دو کشور، متمرکز بر جذب گردشگران خارجی نامیده است. او گفت: "لازم است که یک مرز شفاف، باز و دوستانه ایجاد شود، سپس روابط در همه حوزه‌ها به خودی خود ایجاد خواهد شد. برای این منظور نیاز به واحد کردن تمام مراحل گمرکی می‌باشد. شتاب در این کار بدون اطلاع رسانی غیر ممکن است. بدون سیستم‌های اطلاعاتی مدرن، کنترل مرزی امکان پذیر نیست. "

علاوه بر این، "ویزای ابریشم" باید به بهبود کلی روابط بین دولتی در منطقه کمک کند. عمدتا، ظهور این ایده با آغاز اجرای سیاست خارجی جدید رئیس جمهور ازبکستان، شوکت میرضیایف مطابقت داشت. پس از کنار گذاشتن سیاست‌های سخت و مقابله‌ای سلف خود، اسلام کریموف، او موفق شد به طور قابل توجهی روابط را با بسیاری از کشورهای منطقه بهبود بخشد.

در عین حال، یک سری از ابتکارات یکپارچگی نیز در حال شکل گیری هستند، که به منظور اتحاد کشورهای منطقه بدون مشارکت روسیه می‌باشند.

در میان آنها می‌توان، فرمت دیپلماتیک C5 + 1 است که توسط آمریکایی‌ها، اتحاد پنج کشور آسیای مرکزی و ایالات متحده، ایده احیای اتحادیۀ آسیای مرکزی و همچنین پیشنهاد رئیس جمهور ترکمنستان، قربانقلی بردی‌محمدوف برای تشکیل شورای سران آسیای مرکزی به عنوان یک هیئت مشورتی و مشاوره‌ای برشمرد.

چین، مغولستان، قزاقستان، ازبکستان، ایران، ترکیه، ترکمنستان، قرقیزستان، تاجیکستان و آذربایجان در شمار 10 کشوری هستند که اغلب با توریست‌های جاده ابریشم همراه هستند.

اکثر آنها، به طور کامل یا در بخشی از قلمرو خود، متعلق به آسیای مرکزی هستند، که نقطه کانونی مسیری است که نقاط نهایی این جاده - چین و خاورمیانه را به یکدیگر متصل می‌کند. همانطور که بر اساس نتایج یک مطالعه انجام شده توسط سازمان جهانی گردشگری معلوم شد، تعداد کسانی که مایل به سفر در امتداد این مسیر هستند، در صورتی که آنها فرصت دریافت یک ویزای واحد جاده ابریشم را داشته باشند، به طور قابل توجهی افزایش خواهد یافت.

بنابراین، قزاقستان قصد دارد در این پروژه نه تنها ازبکستان بلکه سایر کشورهای آسیای مرکزی را که علاقه مند به افزایش جریان گردشگری هستند، جذب کند.

در 9-10 جولای سال جاری، اولین نمایشگاه گردشگری کشورهای مستقل مشترک المنافع در سمرقند برگزار شد، که در آن بخش‌های گردشگری ازبکستان، آذربایجان، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان، روسیه و تاجیکستان شرکت داشتند.

شرکت کنندگان در جلسه از کار ازبکستان و قزاقستان برای ایجاد ویزای "جاده ابریشم" حمایت کردند. علاوه بر این، قرقیزستان ابتکار عمل خود را برای ایجاد طرح مشترک ویزای توریستی در چارچوب کشورهای مستقل مشترک المنافع و نه فقط کشورهای جاده ابریشم ارائه کرد.

"گذرنامه توریستی کشورهای مستقل مشترک المنافع" یا "ویزای کشورهای مستقل مشترک المنافع" باید به شهروندان کشورهای مشترک المنافع اجازه دهد که در این قلمرو در شرایط ترجیحی سفر کنند. درست است که معنای عملی این پیشنهاد هنوز کاملا مشخص نیست، زیرا فضای بدون ویزا در حال حاضر بین اکثر کشورهای مستقل مشترک المنافع عمل می کند.

همچنین یک نسخه ترکی از ایجاد "ویزای ابریشم" به نام "جاده ابریشم مدرن" وجود دارد که می‌گوید که سه کشور ترک زبان دیگر - ترکیه، آذربایجان و قرقیزستان - باید به قزاقستان و ازبکستان پیوند داشته باشند. ابتکار عمل برای گسترش تعداد شرکت کنندگان در پروژه ویزای ابریشم نیز به قزاقستان تعلق دارد.

راه اندازی آن در ماه آگوست سال گذشته پس از نشست چهارم وزرای گردشگری شورای تُرک، که کشورهای ترک زبان جهان در آن گرد هم می‌آیند، اعلام شد. عمر کُجامان، معاون دبیرکل شورای ترک در کنفرانس مطبوعاتی نهایی گفت که دور اول باید در تاریخ 31 آگوست 2018 در قزاقستان و قرقیزستان آغاز شود و شرکت کنندگان در آن می‌توانند در مراسم افتتاحیه سومین دوره بازی‌های جهانی عشایر شرکت کنند. پس از نشست یک پروتکل امضا شد. با این حال، آینده این پروژه هنوز مشخص نیست.

با تمام جذابیت معرفی پروژه ویزای ابریشم جامع برای آسیای مرکزی، واضح است که برنامه‌هایی که شامل کشورهای چین، ترکیه، ایران و سایر کشورهای خارجی می‌باشد، به تناقضی خاص با استانداردهای قانونی کشورهای مستقل مشترک المنافع و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، که در آن یک فضای بدون ویزا مشترک وجود دارد، می‌رسد.

ضروری است که جوانب مثبت و منفی این کار با دقت سنجیده شود. پس از همه، معرفی "ویزای ابریشم" ممکن است به خوبی تبدیل به یک راه نفوذ از عناصر جنایی و افراطی شود، که در حال حاضر نیز به طور گسترده‌ای از فرصت جابجایی آزاد در قلمرو کشورهای مشترک المنافع استفاده می‌کنند. مقامات امنیتی در قلمرو فدراسیون روسیه نیز باید با آنها مبارزه کنند.

وضعیت تقریباً مشابهی بین روسیه و بلاروس وجود دارد که در ژانویه سال 2017، ورود بدون ویزا برای شهروندان 80 کشور جهان را برای دوره‌ای کمتر از پنج روز معرفی کرد. در نتیجه، از 7 فوریه 2017، به دستور رئیس سرویس امنیتی فدراسیون در مناطق مرزی با بلاروس نواحی مرزی بازسازی شدند. اما این امر آزادی جابجایی شهروندان دو کشور را محدود نکرده، فقط حالت خاصی برای کنترل افراد و حمل و نقل فراهم می‌کند.

وضعیت در آسیای مرکزی توسط تهدیدات قاچاق مواد مخدر، تروریسم و ​​افراط گرایی مذهبی، که در حال زیاد شدن هستند، تشدید می‎شود. برخلاف بلاروس، دولت‎های این منطقه در مرز با افغانستان قرار دارند که در آن وضعیت نیز به سرعت در حال وخامت بوده، بسیار ناپایدار است.

قابل توجه است که معرفی «ویزای ابریشم» جامع تاکنون توسط نمایندگان سازمان‌های گردشگری حمایت شده است، و به هیچ وجه نهاد‌های دولتی مسئول امنیت و سیاست خارجی از آن حمایت نکرده‎اند. در نتیجه، مشکلات تولید شده توسط ایده ساده سازی رژیم ویزا برای جذب گردشگران می‌تواند موانع دشواری را در راه اجرای عملی آن ایجاد کند.

انتهای پیام/