صادرات ‌کشاورزی خراسان شمالی کاهش یافت؛ ‌کشاورزان در حسرت صنایع تبدیلی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بجنورد کشاورزی استان خراسان شمالی، محوری ویژه در فعالیت‌های اقتصادی استان است استانی که با بیش از 48 درصد جمعیت روستایی می‌تواند به یکی از قطب‌های تولید محصولات کشاورزی تبدیل شود، به دلیل نبود صنایع تبدیلی وضعیت خوبی ندارد.

نگاهی به وضعیت کشاورزی خراسان شمالی

استان خراسان شمالی دارای 102.023.81 هکتار اراضی زراعی آبی و 151508.7 هکتار اراضی زراعی دیم  در سال زراعی و نیز دارای 36751.25 هکتار باغات است.

بیشتر سطوح اراضی آبی به کشت محصولاتی از قبیل غلات (گندم و جو ) ، گیاهان صنعتی( پنبه ، چغندرقند ، آفتابگردان ) و محصولات علوفه‌ای (یونجه ، ذرت) اختصاص دارد. همچنین عمده باغات استان شامل انگور، سیب، گردو ، گیلاس و آلبالو میباشد.

در استان 33 نوع محصول زراعی و 26 نوع محصول باغی تولید میشود و تولید کل محصولات زراعی آبی و دیم حدود 7.177.815تن و تولید محصولات باغی بالغ بر 205491.86 تن می‌شود.

79%  محصولات زراعی استان از اراضی آبی و 21% از اراضی دیم تولید میشود. با توجه به شرایط اقلیمی استان انواع محصولات سردسیری شامل غلات، چغندرقند و محصولات نیمه گرمسیری شامل برنج و پنبه و از محصولات باغی گردو ،گیلاس، سیب، پسته وحشی و زیتون به عمل می‌آید.

این استان دارای 1.414.850 هکتار مرتع و نیز دارای 434.550 هکتار جنگل‌، بیشه زار و درختچه و 183.636 هکتار کویر و بیابان است.

صنایع تبدیلی کشاورزی در خراسان شمالی کم است

اکنون سالیانه حدود 300 الی 400 هزار تن محصولات خام با قابلیت فرآوری در استان وجود دارد و برنامه‌ریزی شده تا هر سال 30 الی 50 هزار تن محصول به میزان فرآوری استان اضافه شود.

همچنین در حال حاضر میزان صادرات واحدهای صنایع تبدیلی استان سالیانه حدود چهار میلیون دلار است.

 افزون بر این در زمینه صنایع تبدیلی و تکمیلی در خراسان شمالی در حال حاضر 23 طرح که حدود 30 میلیارد تومان تسهیلات دریافت کرده‌اند، با پیشرفت فیزیکی بالای 40 درصد در حال ساخت بوده و با بهره برداری از این واحدها، جهش خوبی در بخش صنایع تبدیلی استان به وجود خواهد آمد.

بالا بودن نرخ سود تسهیلات بانکی صنایع تبدیلی که اکنون 18 درصد است، طولانی بودن روند بررسی و پرداخت تسهیلات بانکی، ارزیابی غیر واقعی(پایین) طرح‌ها و عدم توانایی سرمایه گذران در تامین وثیقه های بانکی و سهم آورده متقاضی از مهم ترین موانع موجود در توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در استان هستند.

غیر فعال شدن بعضی از واحد‌های تولیدی خراسان شمالی به جهت بدهی معوقه و نبود نقدینگی و نداشتن وثیقه های لازم، عدم هماهنگی و همکاری سازمان ها برای رفع مشکلات بخش تولید، نبود سیاستهای حمایتی و مشوق‌های خاص برای جذب سرمایه گذار و مالیات های سنگین و عدم برخورداری صنایع کشاورزی و دامداری از مزایای حوادث غیر مترقبه نظیر خشکسالی، سیل، سرمازدگی و ... از دیگر چالش های این بخش به شمار می‌روند.

آمار پایین صادرات محصولات کشاورزی خراسان شمالی

نبود صنایع تبدیلی کشاورزی اثر مستقیم خود را در کاهش صادرات محصولات کشاورزی استان و خام فروشی محصولات نشان داده است. اکنون انگور با کیفیت خراسان شمالی که رقم‌های گوناگونی نیز دارد، به علت عدم وجود صنایع تبدیلی یا به صورت خام و باقیمت بسیار پایین به فروش می‌رسد و یا روی تاک‌ها خشک می‌شوند.

آمار نامناسب صادرات محصولات کشاورزی استان، در آمار استان کاملا مشخص است. سال گذشته، ارزش صادرات خراسان شمالی 134.5 میلیون دلار شد در حالی که هدفگذاری انجام شده در این بخش 160 میلیون دلار بود. 

معاون تجارت سازمان صمت استان با بیان اینکه ارزش واردات کالا در سال 97 در این استان به 26 میلیون دلار رسید، افزود: واردات استان نیز نسبت به سال 96 حدود 116 درصد رشد داشت. 

امین قربانی با بیان اینکه تراز بازرگانی خراسان شمالی در سال 96، 138 میلیون دلار بوده است، افزود: در سال 97، این رقم به 108 میلیون دلار کاهش یافت. سهم صنعت از صادرات استان، 28 میلیون دلار بود و پتروشیمی با صدور 89 میلیون دلار تولیدات، معادل 66 درصد کل صادرات را به خود اختصاص داد. 

وی سهم کشاورزی از صادرات خراسان شمالی در سال گذشته را 16.5 میلیون دلار عنوان و بیان کرد: میزان صدور کالا از گمرک خراسان شمالی در سال گذشته 50 میلیون دلار بود که نسبت به سال قبل از آن 31 درصد کاهش داشته است. 

این آمار نشانگر نبود صنایع بسته‌بندی و ارسال مرسولات با کیفیت کشاورزی استان برای صادرات است. موضوعی که نبود صنایع تبدیلی، مهم‌ترین علت آن است.

باید صنایع تبدیلی، کشاورزی استان را متحول کند

استاندار خراسان شمالی چندی پیش در دیدار با فعالان اقتصادی استان با تاکید بر اهمیت حوزه کشاورزی گفت: ایجاد صنایع تبدیلی می‌تواند استان را از تمام لحاظ متحول کند و نباید از این مسئله غفلت شود‌.

محمدعلی شجاعی اظهار داشت: یکی از ضعف‌های استان نبود فرآوری محصولات کشاورزی است و از آنجایی که صنایع تبدیلی یکی از پیشران‌های اقتصادی محسوب می‌شود لذا ایجاد آن در استان ضرورت دارد.

وی افزود:در خراسان شمالی منتطر کمک دیگران برای حل مشکلات خود هستیم در حالیکه توانمندی‌های خود را نادیده میگیریم. اگر زیر ساخت‌ها برای طرح‌های کشاورزیفراهم است باید در اولویت کار قرار گیرد ضمن اینکه طرح ها باید عملیاتی و اقتصادی باشد.

شجاعی خاطرنشان کرد: در اجرای طرح‌ها و پروژه‌ها نباید خود را حلق‌ های جدا از یکدیگر تصور کرد زیرا اتصال این حلقه‌ها موجب هم افزایی بیشتر خواهد شد.

وی در ارتباط با حوزه کشت زعفران نیز گفت: تشکیل تعاونی‌های جدید در حوزه کشت زعفران با تاکید بر انسجام مردمی ساماندهی تعاونی‌ها و مبتنی بر برنامه و زمانبندی می‌تواند کمک شایانی را به این حوزه داشته باشد.

شجاعی افزود:حلقه‌های اجرا شدن طرح‌های حوزه کشت زعفران باید شامل کشت مکانیزه، بسته بندی، رعایت استانداردها، بازاریابی و صادرات باشد.

انتهای پیام/ش