حلاج در تعقیب "سی" / پرمخاطب‌ترین رویداد موسیقی ایران کدام است?
پروژه سی با ۱۲۰ هزار نفر مخاطب رکورد بزرگی بر جا گذاشته که به نظر دست‌نیافتنی می‌رسد اما این روزها اپرای حلاج با اجراهای موفق در تعقیب این رکورد است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم، گلایه از بی‌مخاطبی یا کم‌مخاطبی در موسیقی ایران بسیار است. گاهی این گلایه‌ها آنقدر پررنگ می‌شود که گویی موسیقی ایرانی اصلا مخاطبی ندارد. آنان که در جریان برگزاری کنسرت‌های موسیقی ایرانی نیستید، اگر گلایه‌های برخی از اهالی موسیقی ایرانی را بشنوند، شاید گمان کنند که اوضاع بسیار فاجعه بار است. اما نگاهی دقیق و آماری به اجراهای عرصه موسیقی ایرانی ثابت می‌کند که اوضاع آنقدرها هم فاجعه بار نیست.
در سال‌های گذشته کنسرت‌های پرمخاطبِ بسیاری در ایران برگزار شده است؛ نمونه‌اش کنسرت - نمایش «سی» بود که با حضور همایون شجریان و سهراب پورناظری به صحنه رفت. این پروژه که از بازیگران چهره هم بهره می‌برد، طی سی شب توانست حدود 120 هزار مخاطب داشته باشد. اجرای پروژه «سی» مربوط به مرداد و شهریور 1396 بود.
رسیدن به رکورد 120 هزار مخاطب برای پروژه‌ی «سی» یکی از دست‌نیافتنی‌ترین رکوردهای موسیقی ایران به نظر می‌رسید. اما این روزها «اپرای حلاج» در تعقیب این رکورد است.
اما سال گذشته و امسال هم پروژه‌هایی بوده‌اند که مخاطبان بسیاری را به خود جذب کردند. یکی از این اجراهای پرمخاطب پروژه‌ی «اپرای حلاج» است. این پروژه با خوانندگی و طراحی پرواز همای از سال گذشته اجراهایش را آغاز کرد و تا کنون حدود هفتاد سانس اجرا در تهران و شهرهای دیگر ایران داشته است.
بیایید نگاهی آماری به اجراهای اپرای حلاج داشته باشیم:
نخستین اجراهای اپرای حلاج مرداد و شهریور 1397 در فضای باز کاخ سعدآباد به صحنه رفت. این اجراها برای 23 شب ادامه داشت و هر شب 900 نفر تماشاگر این اجرا بودند.
دیگر اجراهای اپرای حلاج به این شرح ادامه یافت:
اجرای رشت طی سه سانس در سالن یادگار امام با ظرفیت هر سانس 1200 نفر
اجرای تبریز در سالن آمفی‌تئاتر مرکز همایش‌های بین‌المللی تبریز طی پنج سانس با ظرفیت هر سانس 1500 نفر
اجرای شیراز در دی 1397 طی سه سانس در خانه بسکتبال شیراز که در کل حدود 2 هزار نفر مخاطب داشت
اجرای تهران در بهمن 1397 در تالار وحدت طی هفت سانس
اجرای اسفند 1397 در سالن ایرانیان طی پنج سانس با ظرفیت هر سانس 2 هزار نفر
اجرای دوباره در شیراز طی چهار سانس در تیر 1398 در سالن حافظ با ظرفیت هر سانس 800 نفر
اجرای مرداد 1398 در کاخ نیاوران که تا امروز هم ادامه دارد و تا الان 19 سانس هر سانس 1200 نفر ظرفیت
نگاهی به اجراهای بالا نشان می‌دهد که یک پروژه در قالب موسیقی ایرانی تا چه حد می‌تواند مخاطب داشته باشد. پرواز همای با «اپرای حلاج» تا امروز حدود 75 هزار مخاطب را به سالن‌های اجرا کشانده است. جالب اینکه در اپرای حلاج به جز خودِ پرواز همای، هیچ بازیگر چهره و سلبریتی حضور ندارد.
این آمار اجراهای همای در یک سال گذشته فقط مختص اجراهای پروژه «حلاج» بوده است. بررسی‌های خبرنگار تسنیم نشان می‌دهد که پرواز همای طی یک سال گذشته حدود پنجاده سانس کنسرت در شهرهای مختلف ایران برگزار کرده که این اجراها به جز اجراهای اپرای حلاج بوده است. یعنی به بیان دیگر، پرواز همان در همین یک سال گذشته حدود 120 سانس کنسرت در تهران و شهرستان‌ها به صحنه برده است.
این حجم از اجرا ثابت می‌کند که موسیقی ایرانی هنوز هم مخاطبان خود را دارد. اگر این موسیقی با دیگر هنرها در هم آمیخته شود و جذابیت‌های بصریِ لازم برای مخاطب ایجاد کند، بی‌شک با استقبال مخاطبان همراه می‌شود.
این درست همان راهی است که با کنسرت نمایش «سی» آغاز شد و پس از آن تجربه‌های مشابه بسیاری داشت. اما موفق‌ترین تجربه‌ها در قالب کنسرت - نمایش همان پروژه‌ی «سی» و پروژه‌ی «اپرای حلاج» بوده‌اند.
قربانی و پروژه‌ای پرمخاطب به نام با من بخوان
در سال جاری شاهد برگزاری کنسرت پرمخاطب دیگری در عرصه موسیقی ایرانی بودیم. علیرضا قربانی هم امسال پروژه‌ی «با من بخوان» را از تالار وحدت کلید زد و در ادامه این اجرا را به کاخ سعدآباد برد. پروژه‌ی «با من بخوان» هم می‌تواند در ماه‌های آینده با اجرا در شهرستان‌ها، مخاطبان بسیاری را به سالن‌های کنسرت بکشاند. اما باید منتظر ماند و دید آیا این پروژه هم می‌تواند به سطح موفقیت‌های «اپرای حلاج» یا پروژه‌ی «سی» برسد یا خیر.
باید توجه کرد که در موسیقی ایران هیچ‌گاه آمار رسمی از تعداد مخاطبان یا فروش کنسرت‌های موسیقی منتشر نشده است. آنچه در اینجا بیان می‌شود تنها با تحقیق خبرنگار فرهنگی تسنیم به دست آمده است و اگر هر کدام از تهیه‌کنندگان موسیقی ایران خلاف این آمار را ادعا می‌کنند، می‌بایست با ارائه آمارِ دقیق، اشتباهات این گزارش را اصلاح کنند.
انتهای پیام/