گزارش| تحرکات ترکیه در سوریه٬ نگرانی یا غوغا؟
با آن که آمریکایی‌ها در مورد عقب‌نشینی محدود کردها در برخی مناطق شمال سوریه به ترکیه اطمینان خاطر داده‌اند٬ اما ترکیه همچنان بر مواضع قبلی خود پافشاری می‌کند و در عین حال٬ در مورد ادلب نیز موضع شفافی ندارد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ اعلام آتش‌بس یک‌طرفه از سوی سوریه در ادلب٬ یک اقدام مثبت برای کنترل شرایط دشواری است که هنوز به پایان نرسیده است.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه٬ پیش‌تر هم در چارچوب مذاکرات آستانه در تهران و مسکو و همچنین در دیدار دوجانبه با پوتین در شهر سوچی روسیه٬ متعهد شده بود که مساله ادلب را حل کند. اما هنوز هم مشکل ادلب حل نشده و گروه‌هایی نظیر هیات التحریرالشام و به جا مانده‌های النصره و سایر گروه‌ها٬ امنیت ادلب را تهدید می‌کنند.
چرا ترکیه در سوریه می‌ماند؟
حالا شهر کردنشین عفرین در شمال سوریه و در غرب رود فرات٬ در اشغال مخالفین اسد و نیروهای ترکیه است و در عین حال الباب و جرابلس نیز چنین وضعیتی دارد و ترکیه به دنبال آن است که در چارچوب موافقت با آمریکایی‌ها و روس‌ها٬ کنترل منبج را نیز به طور کامل در اختیار بگیرد.
در همین حال٬ ترکیه قصد دارد با اجازه آمریکا یا شاید حتی بدون اجازه این کشور و علیرغم مخالفت‌های سوریه٬ وارد مناطق شرق فرات شود. اما سوال اینجاست: ترکیه قرار است تا کِی در سوریه بماند؟
پیش از آن که به این سوال پاسخ داده شود٬ لازم است این نکته یادآوری شود که دولت اسد بارها اعلام کرده حضور بدون مجوز نیروهای خارجی در خاک خود را نمی پذیرد. از این گذشته اعلام شده که حضور نیروهای مستشاری ایران و برخی نیروهای روسیه در سوریه به درخواست و دعوت دمشق بوده و شمار این نیروها و نوع عملکرد آنان با رویکرد ترکیه و آمریکا قبال مقایسه نیست.
دیروز مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه در دیدار با همتای نروژی خود اعلام کرد که ترکیه تا زمانی که یک راهکار سیاسی همه جانبه برای حل بحران سوریه ارائه داده نشود٬ در این کشور می‌ماند.
اظهارات چاووش اوغلو این واقعیت را نشان می‌دهد که ترکیه برای حضور در سوریه٬ هم برنامه درازمدت دارد و هم قصد دارد برای توجیه این حضور٬ بهانه‌های گاه و بی‌گاه پیدا کند. چرا که بحران سوریه در سالیان اخیر٬ تبدیل به یکی از پچیده‌ترین مشکلات سیاسی و امنیتی خاورمیانه شده و بسیار بعید است که در کوتاه‌مدت٬ این بحران به صورت کامل حل شود و در نتیجه آنکارا نیز قصد دارد فعلاً در سوریه بماند.
مساله ادلب از دید اردوغان
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه دیروز در مراسم سالگرد پیروزی سی اوت گفت: «اگر بگوییم ادلب در وضعیتی است که مطلوب ما بوده٬ چنین اظهارنظری دروغ است. خیر. ادلب در آن وضعیتی نیست که مطلوب ما باشد. در شرایط فعلی مشکلاتی در ادلب وجود دارد و هزاران نفر از آنجا گریخته و به سوی ما می‌آیند. ما در ادلب 12 نقطه دیده بانی نظامی در اختیار داریم. به نقاط شماره 9 و شماره 10 چند بار شلیک صورت گرفت، اما پس از دیدار با جناب پوتین٬ هشدارهای لازم داده شد.»
مساله آوارگان ادلب
مولود چاووش اوغلو٬ دیروز در دیدار با وزیر امور خارجه نروژ٬ در مورد تحولات سوریه٬ علاوه بر شرط و شروط ماندن نیروهای کشورش در خاک سوریه به موضوع مهم دیگری اشاره کرد که همانا مساله آوارگان است.
او اعلام کرد: اگر فکری به حال ادلب نشود٬ موج ده‌ها هزار آواره به سوی اروپا به راه خواهد افتاد.
سخن چاووش اوغلو در مورد آوارگان ادلب٬ تهدید ضمنی اروپا به عدم کنترل تحرکات آوارگان از سوی ترکیه است.
اگر چه اردوغان خبر داده که تدابیر لازم برای استقبال از آوارگان صورت گرفته است، اما امروز روزنامه جمهوریت و چند شبکه تلویزیونی ترکیه از این موضوع خبر داده‌اند که هزاران نفر از مردم ادلب در مرز سوریه جمع شده‌اند و این در حالی است که فضای روانی و اجتماعی ترکیه٬ برای ورود موج جدید آوارگان٬ اصلاً مناسب نیست و اتفاقاً یک موج اجتماعی و رسانه‌ای به راه افتاده که می‌خواهد سه و نیم میلیون نفر از آوارگان سوری که در حال حاضر در ترکیه حضور دارند٬ هر چه زودتر به کشور خود بازگردند.
ترکیه و کردهای شمال سوریه
ترکیه تاکنون بارها٬ موضوع نیروهای ی.پ.گ و نیروی موسوم به «قسد» یا قوات سوریه دموکراتیک را پیش کشیده و آنان را به همدستی با پ.ک.ک و ترویج تروریسم متهم کرده است. اما آمریکا همچنان از این گروه‌ها حمایت می‌کند و این مساله یکی از اختلافات مهم در روابط فعلی واشنگتن و آنکارا است.
اردوغان اعلام کرده که در تماس تلفنی با دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا٬ از او خواسته به تعهدات خود در قبال ایجاد منطقه امن٬ عمل کند. این در حالی است که تعریف حدود و ثغور منطقه امن از دید ترامپ و اردوغان٬ یکی نیست.
با آن که آمریکایی‌ها در مورد عقب‌نشینی محدود کردها در برخی مناطق شمال سوریه به ترکیه اطمینان خاطر داده‌اند٬ اما ترکیه همچنان بر مواضع قبلی خود پافشاری می‌کند و در عین حال٬ در مورد ادلب نیز موضع شفافی ندارد.
دیروز خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه اعلام کرد: «باید به چشم خود ببینیم که آیا واقعاً نیروهای ی.پ.گ عقب نشینی کرده‌اند یا خیر.»
البته سخنان وزیر دفاع ترکیه را فقط می‌توان در چارچوب اظهارنظر تاکتیکی فرماندهان نظامی تحلیل کرد. اگر نه ترکیه با چندین فروند هواپیمای بدون سرنشین و نیز ابزار و ادوات زمینی و همچنین اطلاعات بومی‌ها و غیربومیان نفوذی خود در شمال سوریه٬ به خوبی می‌داند که نیروهای ی.پ.گ٬ در کدام مناطق عقب‌نشینی کرده‌اند.
اما وی می‌خواهد با طرح این مساله٬ از سویی افکار عمومی ترکیه را تحت تاثیر قرار داده و نشان دهد که مقامات دولتی به آمریکا اعتماد ندارند و فریب نمی‌خورند و از طرف دیگر٬ به دنبال آن است که فشار رسانه‌ای بیشتری بر آمریکا و کردها وارد کند.
در هر حال٬ واقعیت این است که دست کم در شرایط فعلی٬ روند تحولات شمال سوریه نشان می‌دهد که کردهای وابسته به پ.ک.ک در این مناطق٬ جرات نداشته‌اند که به شکل مستقیم یا غیرمستقیم٬ تهدیدی علیه امنیت ملی ترکیه انجام دهند.
این موضوع نشان می‌دهد که ترکیه فعلاً به دنبال استفاده از این موضوع به عنوان یک بهانه است و همچنین می‌خواهد شانس و فرصت قدرت گرفتن در سوریه را از پ.ک.ک گرفته و در معادلات آتی سوریه٬ به جای کردهای مخالف اردوغان٬ اعراب و ترکمان‌های تحت حمایت آمریکا و همچنین گروه‌هایی از احزاب کُردی وابسته به بارزانی٬ سهمی از قدرت و نفوذ را در اختیار داشته باشند.
انتهای پیام/
