سایه روشن تاسیس یک وزارتخانه جدید بر میراث فرهنگی همدان؛ افق‌های روشن پیش‌روست

به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، در فرودین ماه سال 1386 با الحاق سازمان صنایع دستی کشور که تا آن زمان زیر مجموعه وزارت صنایع معادن بود به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی ایران سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شکل گرفت.

 اما بر اساس اصل 123 قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی طرح ارتقای این سازمان به وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را داد. یک فوریت این طرح در فروردین 96 تصویب شد و پس از رفع ایراداتی که شورای نگهبان به آن گرفته بود، طرح وزارتخانه شدن میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در تاریخ 14 مرداد ماه 98 به تایید شورای نگهبان رسید و در 26 مردادماه مجلس شورای اسلامی این مصوبه را به دولت ابلاغ کرد.

موافقان و مخالفان تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

یکی از مخالفان اصلی و سرسخت طرح تبدیل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به وزارتخانه، دولت تدبیر و امید بود. اساس مخالفت دولت روحانی با این طرح اصل 75 قانون اساسی مبنی بر عدم تحمیل بی‌دلیل بار مالی به کشور، اصل 126 قانون اساسی، مبنی بر حفظ اختیار رئیس جمهور در تنظیم ساختار اداری کشور و نیز ماده 28 قانون برنامه ششم مبنی بر کوچک‌سازی دولت بود و اعتقاد داشت این طرح با این 2 اصل از قانون اساسی و یک ماده از برنامه ششم مغایرت دارد.

از سوی دیگر این طرح موافقان سرسختی هم در میان نمایندگان مجلس و نیز کارشناسان و فعالان حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری داشت.

موافقان این طرح معتقد بودند با تبدیل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به وزارتخانه نظارت مجلس بر این نهاد جدی‌تر خواهد شد و مدیرانش نیز باید پاسخگوی نمایندگان مردم باشند. افزایش بودجه و تقویت تجهیزات و امکانات در 3 حوزه مهم میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در پی تبدیل سازمان به وزارتخانه  از دیگر دلایل موافقان این طرح بود.

موافقان این طرح با اشاره به این که ایران دربین 10 کشور برتر جهان در برخورداری از ظرفیت گردشگری قرار دارد، اما در بخش رقابت گردشگری و وضعیت ورود توریست به کشور در جایگاه نازل نود و هفتم ایستاده تاکید داشتند با تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چرخ صنعت گردشگری کشور با سرعت بیشتری به حرکت درمی‌آید.

پیامدهای مثبت و منفی تشکیل وزارتخانه‌ای جدید

 با ابلاغ این طرح به دولت، علی رغم مخالفت‌های ابتدایی، رئیس جمهور در تبعیت از قانون علی اصغر مونسان را به عنوان وزیر پیشنهادی این وزارتخانه به مجلس معرفی کرد و در تاریخ 12 شهریور 98 وی با 163 رای موافق، 87 رای مخالف و 5 رای ممتنع به عنوان اولین وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران از مجلس رای اعتماد گرفت.

اما جدا از تأثیرات ملی و کشوری این طرح، باید دید وزارتخانه شدن میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چه پیامدهای مثبت و منفی بر وضعیت صنعت گردشگری استان همدان دارد؟ آیا این تغییر به توسعه گردشگری استان همدان که هزار و 800 جاذبه گردشگری دارد می‌انجامد؟ و این که با وزارتخانه شدن این سازمان چه تغییرات ساختاری در اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان ایجاد می‌شود؟

فرصت‌ها را شناسایی کنیم

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در گفت وگو با خبرنگار تسنیم در همدان، با بیان این که تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بر اساس طرحی بود که نمایندگان مجلس شورای اسلامی ارائه کردند، اظهار داشت: آنچه از صحبت‌های نمایندگان مجلس در خلال ارائه و تصویب این طرح می‌توان برداشت کرد این است که عمده هدف نمایندگان از تشکیل این وزارتخانه نظارت بیشتر و مستقیم مجلس بر این بخش و نیز ثبات مدیریت در این حوزه بوده است.

علی مالمیر افزود: دولت هم در ابتدا مخالف این طرح بود که بر اساس صحبت‌های معاون حقوقی رئیس جمهور دلایل این مخالفت به تحمیل بار مالی به دولت و نیز تعارض تشکیل این وزارتخانه با موضوع کوچک‌سازی دولت مرتبط بوده است.

وی عنوان کرد: به هر حال آنچه مسلم است این طرح تصویب و به رئیس جمهور ابلاغ شد. رئیس‌جمهور هم وزیر پیشنهادی خود را به مجلس معرفی کرد و دکتر مونسان هم از مجلس رأی مثبت گرفت که به نظرم یک اتفاق مثبت بود؛ چرا که در این حوزه دچار تغییر در مدیریت نشدیم.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان در رابطه با تاثیرات مثبت و منفی تبدیل این سازمان به وزارتخانه با اشاره به این که هر تغییری در دل خود می‌تواند فرصت‌هایی ایجاد کند، گفت: البته بستگی دارد چگونه با این اتفاق برخورد کنیم و چطور فرصت‌ها و تهدیدهای هر این اتفاق را شناسایی و برای آنها برنامه‌ریزی کنیم.

مالمیر عنوان کرد: وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از یک سو از نظر حوزه عملکردی بسیار گسترده است و وظایف متعدد و متنوعی بر دوش دارد و از سوی دیگر دولت، نمایندگان مجلس و مردم نیز مطالبات زیادی از این بخش دارند.

وی تصریح کرد: در این شرایط باید امکانات، تجهیزات، بودجه و نیروی انسانی در این حوزه‌ها متناسب با حوزه عملکرد، گستردگی وظایف و نیز مطالبات مردمی و نمایندگان مجلس باشد.

مالمیر با اشاره به این که مجلس شورای اسلامی با ارائه این طرح نشان داد در این حوزه دغدغه دارد، تاکید کرد: با تشکیل وزارتخانه فرصت خوبی ایجاد شده است تا نمایندگان مجلس به کمک دولت بیایند و به لحاظ ساختاری و بودجه‌ای این وزارتخانه جدیدالتاسیس را تقویت کنند.

وی با اشاره به این که با افزایش بودجه، تجهیزات و نیروی انسانیِ وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، به تبع آن ادارات کل استان‌ها نیز از این مزیت برخوردار می‌شوند، عنوان کرد: ما در استان همدان از نظر امکانات، تجهیزات و بودجه به ویژه در حوزه مرمت‌‌ها محدودیت‌هایی داریم که امیدواریم شرایط جدید به کم شدن این محدودیت‌ها و تقویت امکانات و افزایش بودجه بیانجامد.

ساختار اداره کل همدان فعلا تغییر نمی‌کند

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان در در رابطه با تغییرات ساختاری در چارت مدیریتی اداره کل استان همدان در پی تبدیل سازمان به وزارتخانه هم گفت: از اولویت‌های وزیر میراث فرهنگی، صنایع وستی و گردشگری متناسب‌سازی ساختار موجود با وزارتخانه است اما در حال حاضر زود است که در مورد تغییر ساختار در استان‌ها صحبت کنیم.

مالمیر تصریح کرد: بر اساس قانون برای ایجاد ساختار جدید در وزارتخانه فرصتی یک ساله تعیین شده است و ابتدا باید دید ساختار در وزارتخانه به چه شکل تعیین ‌می‌شود که به تبع آن این ساختار در استان‌ها نیز شکل بگیرد،اما آنچه مسلم است ما در همدان فعلا بر اساس همان ساختار قبلی فعالیت می‌کنیم.

گردشگری از تصدی‌گری دولت خارج شود

یک کارشناس و فعال حوزه گردشگری در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در همدان، در رابطه با پیامدهای مثبت و منفی تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای صنعت گردشگری استان همدان گفت: کارشناسان این حوزه معتقدند صنعت گردشگری باید از تصدی‌گری دولت خارج و اجرای امور به بخش خصوصی واگذار شود و دولت نقش حمایت کننده از بخش خصوصی را ایفا کند.

رضا مینایی افزود: بنابراین نباید برای توسعه گردشگری استان منتظر نتایج یک تغییر در بدنه دولت و یا بخشنامه‌های دولتی ماند که اگر بنا به این تغییرات باشد من معتقدم هر 3 حوزه به دلیل تخصصی بودن باید از یک دیگر تفکیک و از مدیریت واحد خارج شوند.

وی با تاکید بر حمایت از بخش خصوصی استان در راستای توسعه گردشگری بیان کرد: توسعه گردشگری همدان در گرو ورود بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه است و این ورود تنها با حمایت مسئولان از سرمایه‌گذاران و ارائه تسهیلات ویژه به آنها میسر می‌شود.

این کارشناس حوزه گردشگری با اشاره به این که به هر حال این تغییر نیز همانند هر تغییر دیگری فرصت‌ها و تهدیدهایی در پی دارد، عنوان کرد: از مهم‌ترین ویژگی‌های مثبت ایجاد وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می‌توان به جلوگیری از انتخاب مدیران غیرمتخصص و سیاسی در این حوزه اشاره کرد.

مینایی تصریح کرد: با توجه به دخیل نبودن مجلس در انتخاب رؤسای سازمان‌های وابسته به دولت، در همه دولت‌ها این سازمان‌‌ها از جمله تربیت بدنی وقت و میراث فرهنگی به حیاط خلوت مدیران سیاسی تبدیل شده بود که دولت برای دادن مسئولیتی به این افراد از سوی جریان‌های سیاسی تحت فشار بود.

وی با اشاره به این که با تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی مجلس نظارت مستقیم بر انتخاب وزیر دارد، تاکید کرد: این فرصت خوبی است تا نمایندگان مجلس به وزیری کاردان و متخصص رای دهند نه یک مدیر سیاسی.

این کارشناس حوزه گردشگری با اشاره به این که رئیس سازمان میراث فرهنگی در دولت حق رأی نداشت، اظهار داشت: با تبدیل شدن این سازمان به وزارتخانه، متولی میراث، فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور در هیئت دولت حق رأی پیدا می‌کند و به نظر من این فرصت خوبی برای توسعه این 3 بخش است.

نقش نمایندگان مجلس در جذب بودجه و امکانات پررنگ‌تر شد

مینایی با بیان این که تشکیل این وزارتخانه به افزایش بودجه و تجهیزات و امکانات در 3 حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می‌انجامد، گفت: البته در این میان استان‌ها و شهرهای کوچک که از قضا از ظرفیت بالایی هم در جذب توریست برخوردارند در معرض یک تهدید بزرگ قرار می‌گیرند.

وی با اشاره به این که تعدادنمایندگان هر حوزه انتخاباتی در مجلس با جمعیت آن حوزه ارتباط مستقیم دارد، اظهار داشت: به عنوان مثال شهر اصفهان 5 نماینده، تبریز 6 نماینده و مشهد 5 نماینده در مجلس دارد، اما به شهر همدان در مجلس 2 کرسی اختصاص یافته است.

مینایی افزود: نقش پررنگ نمایندگان در تصویب بودجه کشور و نیز تعیین بودجه‌های استانی بر کسی پوشیده نیست و در این شرایط در حالی که شهر همدان از نظر جاذبه‌های گردشگری کمتر از 3 شهر دیگر نیست ممکن است به خطر تعداد کمتر نمایندگان عرصه رقابت در دریافت بودجه و امکانات در این حوزه را به ‌شهرهای بزرگ واگذار کند.

وی با بیان این که با تشکیل وزارتخانه هر شهر و استانی که نماینده قدرتمند‌تر و تاثیرگذارتری داشته باشد می‌تواند با تحت فشار قرار دادن وزیر امکانات و بودجه بیشتری را برای شهر یا استان خود جذب کند، اظهار داشت: از این پس نقش نمایندگان شهر و استان همدان در مجلس برای جذب امکانات در این حوزه تاثیرگذارتر از قبل خواهد بود.

این کارشناس حوزه گردشگری تصریح کرد: با همه این اوصاف برای توسعه گردشگری استان نباید منتظر پیامدهای اینگونه تغییرات ماند و باید با توجه به ظرفیت همدان گام‌های موثر در راه توسعه این صنعت در خود استان برداشته شود.

انتهای پیام/ش