غذای چرب چه بلایی بر سر "مغز" می‌آورد؟
محققان دریافته‌اند که رژیم غذایی با چربی بالا باعث آسیب به عملکرد مغز انسان می‌شود.
به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ اخیراً محققان دریافته‌اند که افزایش وزن به‌خاطر رژیم‌های غذایی با چربی بالا می‌تواند باعث از بین رفتن "سیناپس‌های" مغزی شده و عملکردهای شناختی فرد را دچار اختلال کند؛ سیناپس‌ها به ارتباط بین نورون‌ها یا سلول‌های مغزی در "هیپوکامپوس" مغز کمک می‌کنند.
به گزارش "نیوزویک" گروهی از پژوهشگران در دانشکده علوم اعصاب دانشگاه پزشکی جورجیا، برای اثبات نظریه خود، تعدادی از موش‌ها را به‌طور تصادفی به دو گروه با دو رژیم غذایی تقسیم کردند؛ یکی از این گروه‌‌ها با رژیم غذایی حاوی 10درصد کالری از چربی اشباع‌شده و گروه دیگر با رژیم غذایی 60درصد کالری از چربی اشباع‌شده تقسیم شدند.
هر رژیم غذایی حاوی میزان یکسانی از پروتئین و مواد مغذی بود؛ وزن، مصرف غذا، میزان انسولین و میزان گلوکز خون موش‌ها در هفته‌های 4، 8 و 12 بعد از آغاز برنامه غذایی سنجیده شد؛ به‌علاوه محققان میزان عملکرد هیپوکامپوس مغز موش‌ها را هم سنجیدند؛ این ناحیه با یادگیری و حافظه آنها مرتبط است.
بعد از این آزمایش‌ها، محققان دریافتند زمانی که چربی زیادی در بدن باشد، این مسئله به التهاب مزمن می‌انجامد که به بروز واکنش‌های خودایمنی ناشی از "میکروگلیا" منتهی می‌شود (سلول‌های گلیال باعث شکل‌گیری نخستین دفاع ایمنی در سیستم عصبی مرکزی بدن می‌شود)، از طرفی وقتی موش‌ها همچنان در رژیم غذایی پرچرب بودند، وزنشان اضافه می‌شد و دچار التهاب بیشتر شده و سیناپس‌های بیشتری از دست می‌دادند؛ در شرایطی که بین آن دسته از موش‌هایی که رژیم غذایی‌شان، به رژیم کم‌چرب تبدیل شد، روند عملکرد و کمبود سیناپس‌ها توانست خود را بازیابی کند.
با وجود این مطلب ناخوشایند برای افراد با چربی بالا، خبر خوش این است که می‌توان این وضعیت را معکوس کرد؛ در این پژوهش، موش‌هایی را که 3 ماه با رژیم غذائی پرچرب تغذیه شده بودند، مجدداً به رژیم غذائی کم‌چرب برگرداندند؛ پس از 2 ماه، این موش‌ها بیشتر وزن اضافه خود را از دست دادند؛ التهاب درون مغز آنها کاهش پیدا کرد و عملکرد یادگیری و شناختی‌شان بهتر شد؛ به این ترتیب می‌توان امیدوار بود که با بهبود وضعیت تغذیه‌ای، کارکرد مغزی نیز بهبود پیدا کند.
در این بین مواد غذایی مناسبی وجود دارند که به بهبود کارایی مغز کمک می‌کنند؛ این مواد غذایی با خواصی که دارند از چربی بیش از حد جلوگیری کرده و برای مغز مفید هستند:
1 ــ گردو:
متأسفانه آن دسته از افراد که به مغز موجود در برخی خوراکی‌ها حساسیت دارند نمی‌توانند گردو را هضم کنند؛ اما برای بقیه افراد، گردو دارای آنتی‌اکسیدان‌های زیاد و مفیدی است که با امگا، پروتئین و مواد معدنی همراه شده است.
2 ــ آووکادو:
این میوه محبوب به‌دلیل خواص و فواید خوبی که دارد بسیار پرطرفدار و کاربردی است؛ در واقع مجموعه‌ای از بهترین ویتامین‌ها و کربوهیدرات‌های مفید است که برای مغز مقوی هستند.
ویتامین k تعدادی از پروتئین‌های لازم برای انعقاد خون را با هم ترکیب می‌کند.
ویتامین c، ویتامینی که بدن قادر به تولید آن نیست؛ یک آنتی‌اکسیدان قوی که بدن برای تقویت سیستم ایمنی خود به آن نیاز دارد.
ویتامین B5 برای تولید انرژی و شکستن سلول‌های چربی و کربوهیدرات‌ها لازم است.
ویتامین B6 برای ادامه کارهای طبیعی مغز و حفظ سلامتی سیستم ایمنی مفید و ضروری است.
ویتامین E برای حل معضل چاقی، بهبود دید، تولیدمثل، خون، مغز و پوست سالم لازم است.
3 ــ چای سبز:
چای سبز به‌عنوان یکی از بهترین نوشیدنی‌های پر از آنتی‌اکسیدان شناخته می‌شود که در کاهش وزن و کاهش ریسک سرطان هم نقش بسزایی دارد؛ این ماده دارای آمینواسید L-theanine بوده که میزان ترشح دوپامین را بالا می‌برد.
4 ــ اسفناج:
یکی از تحقیقات اخیر نشان داده است کسانی که به‌مدت 5 سال اسفناج مصرف کرده‌اند توانایی‌های شناختی آنها تقریباً 11 سال از سن واقعی‌شان بهتر عمل می‌کند؛ اسفناج دارای ویتامین K، فولات، بتاکاروتن و لوتین (آنتی‌اکسیدان) است.
5 ــ شکلات تلخ:
شکلات تقریباً جزو بهترین مواد غذایی برای مغز به‌حساب می‌آید. طی تحقیقات اخیر دریافته‌اند که مصرف 50 گرم شکلات در هفته منجر به کاهش درصد ابتلا به بیماری‌های زیر می‌شود:
ــ 12درصد کاهش احتمال سکته مغزی
ــ 27درصد کاهش احتمال سکته هموراژِک
ــ 14درصد کاهش احتمال کلی سکته
6 ــ گوجه‌فرنگی:
گوجه‌فرنگی با دارا بودن مجموعه‌ای از آنتی‌اکسیدان‌های مهم، ازجمله انواع بسیار مفید آنها که در کاهش التهاب و رشد مغز نقش دارند؛ یکی از مقوی‌ترین مواد‌های غذایی به‌حساب می‌آید.
7 ــ کلم:
کلم تقریباً بسیاری از مواد مورد نیاز مغز را در خود دارد؛ کلم دارای آهن، فولات، ویتامین B6، پروتئین و تقریباً هر چیزی که بدن برای تولید سروتونین و دوپامین به آن نیاز دارد است.
8 ــ گیاه مریم‌گلی:
جدا از طعم شگفت‌انگیز آن، این گیاه یک غذای مقوی برای مغز هم به‌حساب می‌آید؛ به‌عنوان آنتی‌اکسیدان و ضدالتهابی شناخته می‌شود که برای کاهش درد و افزایش قدرت‌های شناختی نیز کاربرد دارد؛ البته خواص این گیاه بسیار بیشتر از آن است که بتوان در این‌جا به آن پرداخت.
