ضرورت توسعه پایدار گردشگری؛ محیط زیست همدان فدای جذب گردشگر نشود

 به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، توسعه و پیشرفت صنعت در ابعاد مختلف، از عوامل مهم در عدم تعادل محیط زیست و تغییر زندگی جانوران و گیاهان است که بی تردید صنعت گردشگری نیز به عنوان یکی از 3 صنعت پولساز جهان از این قاعده مستثنی نیست.

 با این شرایط ضرورت توسعه پایدار با در نظر گرفتن حفظ محیط زیست در پروسه توسعه صنایع از جمله صنعت گردشگری امری ضروری و حیاتی  می نماید.

با توجه به پیشرفت روز افزون این صنعت و نقش مهم آن در شرایط اقتصادی جوامع، حفظ محیط زیست باید در قالب راهکارها و برنامه های جامع در دستور کار دولت‌ها، متولیان گردشگری و فعالان محیط زیست قرار بگیرد و اثرات مثبت و منفی گردشگری بر محیط زیست ارزیابی و نحوه مدیریت آنها واکاوی شود.

در کشورهای مختلف جهان به ویژه کشورهای توسعه یافته، توسعه صنعت گردشگری در راستای توسعه پایدار با حفاظت محیط زیست همراه است و دولت‌ها برنامه‌های ویژه و خاصی در این رابطه تدوین کرده و بر این اصل تاکید فراوانی دارند و کارشناسانی راهکارها و طرح‌های جامعی برای محافظت از منیط زیست و زیستگاه گیاهان و جانوران تدوین می‌کنند که اجرای آنها بر هر قانون و برنامه دیگری ارجح است.

محیط زیست همدان متاثر از توسعه گردشگری

استان و شهر همدان به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری در داخل و حتی خارج از کشور علاوه بر برخورداری از آثار باستانی و ابنیه تاریخی، دارای طبیعتی زیبا و چشم نواز است که گردشگران بسیاری را به ویژه در فصول گرم سال به سمت خود جذب می کند.

تبعات زیست محیطی حضور این تعداد گردشگر از یک سو و از سوی دیگر ایجاد زیرساخت‌های رفاهی و تفریحی برای آنها اثرات سوئی بر محیط زیست همدان گذاشته است که از آن دست می توان به لاغر شدن کمبربند سبز همدان، تخریب کوه‌ها و تپه‌ها، انباشت زباله در دل باغات و کوهستان، ورود پساب فاضلاب به آب‌های جاری و رودخانه‌ها، آلودگی هوا در ساعات شلوغی، تغییر مسیر آب‌های طبیعی، جاده سازی و نیز ساخت و ساز هتل در دامنه الوند برای توسعه گردشگری اشاره کرد؛ و این در حالی است که الوند صد و یازدهمین اثری است که در فهرست آثار طبیعی کشور ثبت شده و بر همین اساس هرگونه دخل و تصرف و ساخت و ساز در آن ممنوع است.

اگر چه ایجاد تاسیسات رفاهی برای گردشگران در مناطق گردشگری امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است و در همه جای دنیا ایجاد اینگونه تسهیلات رفاهی و زیربنایی در دستور کار متولیان گردشگری قرار دارد، اما در این کشورها قبل از ایجاد مناطق گردشگری مدیریت اصولی ساخت و سازها و همچنین تدوین برنامه هایی برای مدیریت پسماند و دفع مناسب فاضلاب در دستور کار مدیران گردشگری ، محیط زیست و بخش خصوصی قرار می‌گیرد؛ اتفاقی که متاسفانه در راه توسعه گردشگری استان در سال‌های گذشته کمتر به آن توجه شده و به محیط زیست استان آسیب‌های جدی وارد کرده است.

توسعه گردشگری بر مبنای توسعه پایدار

یک کارشناس و فعال محیط زیست، در گفتگو با خبرنگار تسنیم در همدان، در مورد رابطه نزدیک گردشگری و محیط زیست اظهار داشت: کوهنوردی، غار نوردی، بیبانگردی، دامنه نوردی، دریا نوردی و طبیعت درمانی از جمله شاخه‌های اکو توریسم است که با محیط زیست رابطه مستقیم دارند.

وحید صادقیان افزود: حضور گردشگران بی‌شمار در طبیعت و نیز زیر بناهای گردشگری که بخشی از محیط زیست ساخته شده را تشکیل می‌دهند باعث می شود تا گردشگری اثرات زیست محیطی ایجاد کند.

وی با تقسیم اثرات توسعه صنعت گردشگری بر محیط به دو بخش اثرات مثبت و منفی گفت: حفاظت از نواحی طبیعی ازجمله اثرات مثبت گردشگری بر محیط زیست است؛ چرا که ممکن است بدون رویکرد گردشگری این مناطق برای اهداف دیگری در معرض نابودی قرار بگیرد.

این فعال حوزه محیط زیست از ارتقای محیط زیست با جانمایی مناسب زیرساخت‌ها و ایجاد تاسیسات و تجهیزات مناسب و همچنین افزایش آگاهی محیطی مردم به عنوان دیگر اثرات مثبت گردشگری بر محیط زیست نام برد و عنوان کرد: در صورتی که برنامه‌ریزی‌ها و طرح‌های جامع گردشگری به درستی صورت بگیرد،گردشگری اثرات مثبت بسیاری برای محیط زیست خواهد داشت.

صادقیان تصریح کرد: آسیب‌رسانی به طبیعت، توسعه سریع و بدون مطالعه زیربناها و زیرساخت‌های رفاهی گردشگری، جنگل زدایی و تخریب کوه‌ها برای ایجاد امکانات تفریحی، آسیب رساندن به پوشش گیاهی، استفاده از چوب درختان برای افروختن آتش، به خطر افتادن حیات وحش، انباشت زباله ، پساب فاضلاب، آلودگی آب و هوا و آلودگی‌های صوتی از جمله اثرات منفی توسعه گردشگری بر محیط است.

وی تاکید کرد: برخلاف بررسی اثرات برنامه های اقتصادی، سیاسی، بهداشتی و اجتماعی که بیشتر بر جنبه های مثبت آن تاکید میشود، در مقوله  اثرات زیست محیطی بر جنبه های منفی آن تاکید می شود؛ چراکه محیط زیست رابطه مستقیم با حیات بر روی زمین دارد ودر صورت به خطر افتادن آن زیستن و زندگی کردن انسانها، جانوران و گیاهان نیز به خطر می افتد.

صادقیان با بیان این این که توسعه باید پایدار باشد گفت: توسعه پایدار آینده‌ مطلوبی را برای جوامع بشری متصور می‌شود که در آن شرایط زندگی و استفاده از منابع، بدون آسیب رساندن به یکپارچگی، زیبایی و ثبات نظام‌های حیاتی است.

خطر توسعه گردشگری محیط زیست همدان را تهدید می‌کند

یکی دیگر از فعالان محیط زیست استان در گفت و گو با خبرنگار تسنیم در همدان، در رابطه با حفظ محیط زیست در توسعه گردشگری اظهار داشت: تعیین مناطق حساس و مدیریت این مناطق و جلوگیری از ورود بی‌ضابطه گردشگران و اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی آنها قبل از ورود به منطقه یکی از راهکارهای مناسب برای جلوگیری از آسیب به محیط زیست در توسعه گردشگری است.

علی میرآفتاب افزود: استقرار زیرساخت‌های گردشگری برمبنای نیاز منطقه، جلوگیری از گسترش واحدهای رفاهی غیرضروری، تهیه گزارش ارزشیابی برای طرح های گردشگری از دیگر راهکارهای مهم برای حفظ محیط زیست در توسعه گردشگری به شمار می‌رود.

وی تصریح کرد: نظارت مستقیم بر فعالیت‌های گردشگران، تهیه طرح مدیریت پسماند و تفکیک زباله از مبدا، محدود کردن رفت و آمد وسایل نقلیه به ویژه خودروهای فاقد معاینه فنی، استفاده از تجهیزات کنترل فرسایش و استفاده از شیوه های مناسب دفع فاضلاب نیز در توسعه صنعت گردشگری باید جدی گرفته شود.

این فعال محیط زیست تاکید کرد: برای گردشگران خارجی و سازمان‌های مرتبط شناخته شده آن جاذبه هایی اهمیت دارند که طبیعی و بکر بودن آنها حفظ شده باشد و کمتر سازه‌های دست ساز در آن مناطق دیده شود.

 میرآفتاب با بیان این که در توسعه گردشگری همدان در سال‌های گذشته به این موارد توجه نشده است اظهار داشت: اگر همین روند در توسعه گردشگری استان ادامه داشته باشد چیزی از محیط زیست همدان باقی نمی‌ماند.

وی افزود: به دلیل عدم مدیریت صحیح در توسعه گردشگری استان همدان به ویژه طبیعت‌گردی به جای هر منافعی بیشتر تخریب محیط زیست، انباشت زباله و آلودگی آب‌های سطحی با فاضلاب برای مردم شهر باقی مانده است.

میرآفتاب با بیان اینکه فقط از حضور کوهنوردان حرفه‌ای در قله الوند روزانه یک تن زباله ایجاد می‌شود گفت: با توجه به وجود تله کابین و رفتن هزاران گردشگر به قله الوند مدیریت پسماند زباله و تفکیک زباله از مبدا باید در این منطقه اجرا شود.

وی همچنین به عدم وجود سیستم دفع فاضلاب در برخی زیر ساخت‌های ایجاد شده در دامنه الوند و همچنین باغ رستوران‌ها، اردوگاه‌ها، باغات شخصی مسیر گنجنامه، عباس آباد، حیدره و دره مراد بیک اشاره کرد و گفت: متاسفانه فاضلاب ناشی از حضور انبوه گردشگران در این اماکن وارد آب‌های سطحی و رودخانه‌ها و نهرهای اطراف می‌شود که علاوه بر به خطر انداختن حیات جانوری منطقه تبعات بهداشتی نیز برای مردم همدان به بار خواهد آورد.

میرآفتاب تاکید کرد: در گذشته مدیران دستگاه‌های ذیربط به بهانه کمبود اعتبار با مسائل زیست محیطی در کمربند سبز همدان و گنجنامه برخورد نکردند و همین مسئله محیط زیست همدان را به خطر انداخته است.

محیط زیست باید در صدر گردشگری باشد

فرماندار همدان نیز در دیدار خود با مدیرکل جدید محیط زیست استان هم که در تاریخ 31 شهریور برای این مسئولیت معرفی شد، با اشاره به اینکه محیط زیست همدان باید در صدر گردشگری باشد، اظهار داشت: محیط زیست نباید خود را دست کم بگیرد و مدیرکل حفاظت محیط زیست استان باید همتراز با رئیس کل دادگستری حرف آخر را بزند و بقیه خود را با او تطبیق دهند.

افشاری با بیان اینکه خط قرمز من محیط زیست است، اظهار کرد: محیط زیست همدان باید در صدر گردشگری باشد و بعد خدمات دیگر انجام گیرد.

وی با اشاره به وضعیت پسماندها، فاضلاب، کارخانه های آلاینده، آلایندگی خودروها، تخریب باغات و سرچشمه ها و جویبارها در استان همدان گفت: در کشور ما میزان حمله به محیط زیست و تخریب بالاست و دیر شروع کرده ایم.

آنچه مسلم است جاذبه‌های طبیعی هسته اصلی توسعه گردشگری به شمار می‌روند و هرگونه تغییر که منجر به تخریب محیط زیست و جاذبه‌های طبیعی گردشگری شود از مطلوبیت آن برای گردشگران کاسته و به تدریج نه تنها گردشگری در منطقه با افول مواجه می‌شود، بلکه اثرات زیست محیطی آن نیز برای مردم منطقه پیامدهای ناگواری به همراه خواهد داشت؛ به همین دلیل توجه به حفظ محیط زیست و جلوگیری از وارد آوردن آسیب‌های جبران ناپذیر به جاذبه های طبیعی باید در اولویت برنامه های مدیران استانی در توسعه گردشگری قرار بگیرد.

بی تردید محیط زیست استان نباید فدای توسعه گردشگری شود و دیگر وقت آن نیست که متولیان گردشگری استان هیجان زده و بدون در نظر گرفتن برنامه های بالا دستی عمل کنند.

انتهای پیام/ ت