تمدن اسلامی از گذرگاه اربعین می‌گذرد
اکنون که شاهدیم به دنبال توطئه‌های دشمنان اسلام، خون هزاران هزار مسلمان به‌دلیل اختلافات فرقه‌ای روی زمین ریخته می‌شود، خداوند با جریان اربعین، بستری فراهم کرده تا نه تنها این اختلافات برچیده بلکه محبت و مودت و همدلی جایگزین آن شود.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، رویدادهایی مثل انقلاب اسلامی ایران، بیداری اسلامی و اربعین حسینی عمدتاً از دو منظر از سوی اندیشمندان مورد مطالعه قرار می‌گیرند:
منظر اول: گویای آن است که این نوع جنبش‌ها به صورت خودجوش از سوی مردم شکل می‌گیرد و عامل آن یا شور انسانی است یا عکس‌العمل عمومی مردم در مقابل چالش‌های سیاسی و اجتماعی همچون ظلم حاکمان. با مطالعه سیر تحقیقات اسلام‌پژوهان خارجی درباره زمینه‌ها و بسترهای شکلگیری انقلاب اسلامی ایران و بیداری اسلامی، در مییابیم در خوشبینانهترین حالت، زمینه شکلگیری این رویدادها را خیزش‌های مردم‌نهاد در مقابل ظلم و استبداد معرفی می‌کنند؛ به عنوان مثال «ساموئل هانتینگتون» و «برنارد لوئیس» 2 شرق‌شناس مشهور غربی اعتقاد دارند اسلام‌گراییِ مردم غرب آسیا و شمال آفریقا واکنشی در برابر تهاجم همه‌جانبه غرب به این منطقه بوده است؛ هانتینگتون اصرار دارد بگوید اسلام‌گرایی ریشه در ناخرسندی مسلمانان از تهاجم و سلطه بی‌‌رحمانه فرهنگی بر کشورهای اسلامی دارد.
واضح است که اساس این نوع تفکر، برگرفته از اشخاصی است که دین اسلام را وحیانی نمی‌دانند، بنابراین تلقی آنها از اسلام‌گرایی با تصوری که مسلمانان و به‌خصوص شیعیان دارند، باید دو چیز متفاوت باشد؛ بر این اساس عدهای بر این باورند که مطالعه اغلب نظریه‌پردازان انقلاب اسلامی در راستای مطالعات چپ سوسیالیستی یا تحلیل‌های نظام سرمایه‌داری است و معتقدند این نظریه‌پردازان از بنیانهای دینی انقلاب اسلامی غفلت کردهاند ( سعیدرضا عاملی، 1390: 651-652) و به طور قطع این نوع تفکر درباره رویدادی مثل اربعین حسینی جریان دارد.
منظر دوم: گویای آن است که این نوع جنبش‌های مردمی را باید ابتدا از منظری الهی مورد بررسی قرار داد؛ پیروان این نوع اندیشه وقایعی مثل انقلاب اسلامی ایران، بیداری اسلامی و اربعین حسینی را تابع تحولات روحی و نفسانی و تحریک فطرت‌های بشری توسط خداوند متعال می‌دانند، از این رو خط این جریانات را باید درست در مسیر برنامه‌های خداوند و در راستای نابودی کفر و ظلم و تشکیل تمدن عظیم الهی در آخرالزمان مطالعه کرد.
این عده معتقدند بشریت با عبور از جریانات الهی، مدام مورد تعلیم و تربیت قرار می‌گیرند تا صفات لازم برای مواجهه با حوادث سخت آینده را کسب کنند و اکنون جریان اربعین حسینی باعث شده تعداد بیشتری از پاک‌طینتان وارد تعلیم و تربیت الهی شوند. به اعتقاد این اندیشمندان حضور 80 کشور دنیا در جریان اربعین حسینی از هر دین و آیینی، با هدف و مقصد واحدی، خارج از توانِ ابزارهای بشری است، از این رو اربعین از بارزترین نشانه‌‌های سیر تکامل بشر است؛ معتقدان به این نوع اندیشه، با نقد منظر اول، اندیشه این دست اندیشمندان را حاصل تفکرات سکولار می‌دانند، تفکری که نقش خدا را از عرصه‌های سیاسی و اجتماعی محو می‌کند.
حجت‌الاسلام مصطفی الهیاری، مدیر بنیاد بین‌المللی تمدن ولایی در گفت‌وگو با تسنیم، بزرگترین آفت جریان اربعین را در عدم نگرش عالمانه و عارفانه نسبت به آن می‌داند و می‌گوید: مطالعه جریان اربعینی از منظر "جریان نور الهی" در پهنه عالم، نقطۀ قوتی است که باید از آن منظر مورد مطالعه قرار گیرد، اما متأسفانه از این منظر کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد؛ از این جهت بزرگترین آفت جامعه ما در قبال اربعین، عدم نگرش عالمانه و عارفانه به جریان نورانی اربعین حسینی است.
وی درباره تبعات منفیِ نگرش سکولار به اربعین می‌گوید: حاصل نگرش سکولار به وقایعی مثل اربعین در بین خواص و مسئولان جامعه اسلامی منجر به عدم برخورد شایسته با این رویداد الهی می‌شود؛ از این رو است که گاهی مشاهده می‌کنیم برخی متولیان اجرایی بسترهای تسهیل این زیارت معرفتی را فراهم نمی‌کنند؛ زیرا همان طور که عنوان شد، صرفاً با نگاهی مادی به این جریان الهی و مردمی نگاه می‌کنند.
اگر بپذیریم که جریان اربعین حسینی دستاوردی الهی و در مسیر بسترسازی تمدن الهی است، این همایش عظیم الهی، ظرفیتی است که به‌مرور زمان باعث پیوند و اتحاد ملت‌های دنیا با هر نژاد و مذهب و قومیتی می‌شود؛ از این منظر، اربعین فرصتی طلایی است که خداوند فراروی مسلمانان و پاک‌طینتان عالم قرار داده است، همان نکته‌ای که اخیراً رهبر معظم انقلاب در مراسم تکریم و تقدیر از مهمان‌نوازی موکب‌داران عراقی اشاره داشتند. ایشان در این دیدار، راهپیمایی اربعین را زمینه‌ساز تحقق هدف نهایی امت اسلامی یعنی تشکیل تمدن عظیم و نوین اسلامی برشمردند و فرمودند «اگر ظرفیت‌های بی‌شمار ملت‌های اسلامی در غرب آسیا و شمال آفریقا به یکدیگر پیوند بخورند و در عمل، خود را نشان دهند، آن هنگام معنی واقعی عزت الهی و تمدن عظیم اسلامی برای جهانیان آشکار خواهد شد.»
حجت‌الاسلام محمدعلی معینیان، استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با تسنیم درباره نقش اربعین در گرایش مردم به دین مبین اسلام گفت: امروز حرکت پیاده‌روی اربعین نشانه و شاخص است و در حال حاضر تبدیل به نشانه و علامت بزرگی بین مسلمانان بلکه تمام مردم دنیا شده است؛ خداوند به واسطه تابش نور اربعین به قلوب پاک‌طینتان عالم، زمینه جذب ملت‌ها به‌سوی اسلام را فراهم می‌کند؛ اربعین به خودی خود باعث می‌شود مردم درباره شخصیت امام حسین(ع) و ماجرای عاشورا مطالعه کنند و این مسئله بسترهای مطالعات آنها درباره تشیع را فراهم می‌کند.
اکنون که شاهدیم به دنبال توطئه‌های دشمنان اسلام، خون هزاران هزار مسلمان به‌دلیل اختلافات فرقه‌ای روی زمین ریخته می‌شود، خداوند با جریان اربعین، بستری فراهم کرده است تا نه تنها این اختلافات برچیده بلکه محبت و مودت و همدلی جایگزین آن شود؛ با این تعریف و توصیف، اولین برخورد مناسب در قبال جریان اربعین، تولید محتوای فکری، فرهنگی و معرفتی است، همان کاری که سوگوارانه رقبای ما نسبت به آن پیشتاز بودند؛ ورود هالیوود برای ساخت فیلم «اربعین بزرگ» توسط «کاترین بیِگلو» کارگردان زن آمریکایی با هزینه‌ای بالغ بر 200 میلیون دلار، زنگ خطری پیش روی اربعین است؛ ضمن آنکه دانشگاه MIT آمریکا به سفارش نیروی دریایی این کشور، سال 2015 درباره راهپیمایی اربعین حسینی تحقیق میدانی انجام داد که طی این تحقیق، دو گروه ایرانی و عراقی به عنوان جامعه هدف تعیین شدند و از 1600 زائر ایرانی و 1800 عراقی درباره زیارت امام‌حسین(ع) و راهپیمایی اربعین 170 سؤال مطرح شد.
نتیجه اینکه مطالعه ماجرای انقلاب اسلامی ایران، بیداری اسلامی و اربعین حسینی از منظر «تحول قلوب» و «احیای قلوب» به واسطه استقرار ایمان در قلب پاک‌طینتان عالم، ضمن آنکه به انسان نگرشی توحیدی می‌دهد، رفتارش را در قبال سایر آیات و نشانه‌‌های الهی اصلاح می‌کند و سعی او سمت و سویی الهی و تمدنی می‌گیرد.
انتهای‌پیام/
