تولید و انتشار ۷ میلیون و ۷۰۰ هزار نسخه کتاب کودک در «به‌نشر»

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، کودکان، برکت زندگی و سرمایه‌های آینده جامعه به شمار می‌آیند. اینکه آنان چگونه تربیت شوند و به رشد و بالندگی برسد همواره دغدغه خانواده‌ها بوده است. یکی از راه‌های پرورش شخصیت کودکان، شعر‌خوانی و قصه‌گویی و  ترغیب آنان به کتابخوانی است.

این کار آثار بسیار نیکویی دارد چرا که اگر کودکان از همان ابتدای دوران خردسالی با کتاب مأنوس باشند، می‌توان به آینده بهتری برای آنان و برای جامعه امیدوار بود. به بهانه هفته ملی کودک به سراغ حسین سعیدی مدیرعامل به‌نشر(انتشارات آستان قدس رضوی) به عنوان ناشر برگزیده حوزه کودک و نوجوان کشور رفتیم تا با این انتشارات و آثارش در حوزه کودکان بیشتر آشنا شویم.
 
تسنیم: به‌نشر(انتشارات آستان قدس رضوی) از چه سالی فعالیت در حوزه کودک و نوجوان را آغاز کرده است؟

سعیدی: گروه کودک و نوجوان به‌نشر تحت تولید «کتاب‌های پروانه» از سال 1376 شروع به‌کار کرده است. در حال حاضر رویکرد اصلی به‌نشر در حوزه کودکان و نوجوانان، چاپ کتاب در موضوعات معارف اسلامی، ارزش‌های نظام ولایی و گفتمان انقلاب اسلامی است.

سال‌های قبل از 1395 چاپ کتاب در به‌نشر در تمامی موضوعات انجام می‌شد اما از اواخر سال بنا به تغییر گردش موضوعی به‌نشر تولید برخی کتاب‌ها در موضوعات عمومی حذف شد و ما بر تولید و  انتشار کتاب‌هایی با این سه محوریت، تمرکز کردیم که در همین سال، 59 درصد آثار  به‌نشر  به موضوعات معارف اسلامی، ارزش‌های نظام ولایی و گفتمان انقلاب اسلامی اختصاص یافت.  در سال 96 این تعداد به‌ 76 درصد رسید و در سال 97 بیش از 86 درصد کتاب‌های در باب این سه موضوع بوده است.

در مجموع در این سال‌ها، حدود 262 عنوان کتاب با این موضوعات منتشر شده که این آمار نشان می‌دهد سال به سال سهم آثار ما در  این موضوعات افزایش پیدا کرده به گونه‌ای که در 6 ماهه ابتدایی سال جاری 100 درصد آثار چاپ اول ما در موضوعات معارف اسلامی ارزش‌های نظام ولایی و گفتمان انقلاب اسلامی بوده؛ در حال حاضر در این انتشارات حدود 2 هزار و 258 اثر در شمارگان 7 میلیون و 704 هزار و500  برای مخاطب کودک تولید شده که 984  عنوان کتاب چاپ اول و  هزار و 274 عنوان کتاب تجدید چاپ است.

تسنیم: با توجه به انتساب به‌نشر به آستان قدس رضوی، چه میزان از کتاب‌های تولید شده این انتشارات اختصاص به موضوعات دینی و مذهبی دارد؟

 سعیدی: از مهم‌ترین سیاست‌هایی که به‌نشر برای انتشار «کتاب‌های پروانه» تعیین کرده است، می‌توان به مواردی چون ترویج و تعمیق باورهای دینی و انقلابی و گسترش سنت و سیره‌ معصومین به ویژه حضرت رضا(ع)، حمایت از پدیدآورندگان آثار فاخر مذهبی، حمایت از تولید آثار بومی و استانی، تاکید بر کیفیت هنری آثار، حمایت از تألیف در مقایسه با ترجمه، حمایت از نوقلمان و استعدادهای جوان اشاره کرد.

از این بخش عمده‌ای کتاب‌های کودک به‌نشر اختصاص به موضوع زیارت و امام رضا(ع) دارد. از زمان تأسیس به‌نشر تا کنون135 اثر ویژه کودکان در موضوع رضوی منتشر شده است که مجموعه‌های 40 جلدی «داستان برای کودکان» به دبیری مجید ملامحمدی با همکاری 16 نویسنده و شاعر‌، مجموعه 20 جلدی«ضامن آهو» به دبیر ناصر نادری و نویسندگان مختلف، مجموعه، 4 جلدی «امام رضا(ع) و بچه‌ها» درباره امام رضا( ع) و زیارت در حال تولید است. همچنین مجموعه رمان‌های رضوی «اعترافات غلامان»، «ماه غریب من»، «بیدارم کن» و «راز آن بوی شگفت» و غیره برای مخاطب نوجوان منتشر شده است.

تسنیم: از افتخارات این انتشارات و کسب جوایز مختلف در جشنواره‌های علمی سطح کشور بگویید.

سعیدی: کتاب‌های تولید شده این گروه تاکنون موفق به کسب 95 جایزه در جشنواره‌های مختلف علمی سطح کشور است. به طور متوسط  سالانه حدود چهار اثر از به‌نشر در جشنواره‌های مختلف کشوری برگزیده می‌شود. به طور مثال به‌نشر در دوازدهمین، پانزدهمین و بیست و یکیمین دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به عنوان ناشر برگزیده حوزه کودک و نوجوان انتخاب شده و در جشنواره‌های مختلف کتاب سال رضوی موفق به کسب رتبه‌های برتر شده است.

در این سال‌ها کتاب‌های کودک به‌نشر جوایز زیادی را کسب کردند که می‌توان به مجموعه پنج جلدی «لاله‌های نوجوان» برگزیده نهمین جشنواره ملی کتاب دفاع مقدس، مجموعه‌ 8 جلدی «داستان‌های تخیلی از مفاهیم قرآن» برگزیده شانزدهمین جشنواره کتاب رشد و کسب رتبه‌های مختلف کتاب‌های «پیامبر»‌، «باران بخواه باران»، «جگر گرگ» و «راز آن بوی شگفت» در  جشنواره‌های کتاب سال سبک زندگی اسلامی و  جشنواره کتاب سال رضوی  اشاره کرد.

برخی از کتاب‌های به‌نشر از مرزها فراتر رفته‌اند و برای استفاده کودکان کشورهای دیگر نیز به زبان مختلف ترجمه شده که می‌توان به «‌قصه ما مثل شد» اثر مجید ملامحمدی به زبان چینی اشاره کرد. همچنین مجموعه 8 جلدی «داستان‌های تخیلی از مفاهیم قرآنی» اثر کلر ژوبرت به زبان‌های ترکی استانبولی ترجمه شده که به تازگی با ناشر آلمانی نیز قرارداد بسته‌ایم تا این اثر به زبان آلمانی ترجمه شود. در آینده نزدیک هم چند اثر از به‌نشر به زبان عربی ترجمه می‌شود.

تسنیم: آیا به‌نشر به چاپ کتاب‌های ادبیات مقاومت و پایداری ورود پیدا کرده است؟

سعیدی: ما در موضوع معارف اسلامی کتاب‌های مختلفی را در زمینه‌های خانواده، سبک زندگی ایرانی اسلامی، سنت و سیره اهل بیت(ع) به ویژه امام رضا‌(ع)، مفاهیم زیارت و معارف اسلامی تولید و منتشر کرده‌ایم. همچنین موضوع فرهنگ ایثار و شهادت، بیداری و همبستگی اسلامی، سیره امام و رهبری و انقلاب اسلامی و غیره از جمله موضوعاتی است که به‌نشر در تولید کتاب به آن توجه بسیاری کرده است‌.

در این انتشارات از ابتدای سال 95 با هماهنگی نویسندگان جبهه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس بیش از 75 اثر در این موضوع چاپ شده یا در دست تصویرسازی است که در این زمینه می‌توان به کتاب‌های مجموعه 12جلدی «در هوای انقلاب»، «امام خمینی و بچه‌ها»، مجموعه 12 جلدی «شاه فراری شده»، «تاج و شاه و کلاه» از محمد کاظم مزینانی و بازنشر اثر «امام خمینی» از حسین فردی و «عطر خنده امام» از افشین علاء با موضوع انقلاب اسلامی اشاره کرد. در این انتشارات در موضوع دفاع مقدس و ادبیات مقاومت و پایداری هم مجموعه «روزهای جنگ» ویژه نوجوانان منتشر شده که شامل کتاب‌های «آرزوی چهارم»، «مرد قورباغه»، «پل جغاتو»، «بهمن 65»، «وقتی در آغوش کوه بودیم»، «آب و زنجیر»، «روشنای خاموش» از نویسندگان برجسته کشوری از جمله اکبر صحرایی، مجید محبوبی، فاطمه فروتن، حسین قربان‌زاده اصفهانی، فرخنده حق‌شنو، علی‌اکبر والایی و سندی مومنی است. در این انتشارات، مجموعه «قصه‌های جنگ» ویژه کودکان نیز نوشته شده که شامل مجموعه 30 جلدی کتاب «لاله‌های نوجوان» نوشته و تصویرگری محمد حسین صلواتیان است.

تسنیم: به‌نشر در تولید کتاب‌های خود به چه میزان به استانداردهای گرافیکی و محتوایی آثار توجه می‌کند؟

سعیدی: مخاطب‌شناسی، شناخت واقعی دنیای کودکان، تأکید بر جنبه‌های هنری تولید آثار، تصویرگری‌های مناسب، ژرفا‌بخشی به باورهای دینی و دریافت‌های مذهبی و غنا بخشیدن به تفکرات فرهنگی، دینی، اجتماعی، علمی و غیره کودکان و نوجوانان به عنوان آینده‌سازان ایران اسلامی از جمله دغدغه‌های جدی در تولید و نیازسنجی آثار انتشارات به‌نشر در حوزه کودک و نوجوان است.

به جهت حساسیت این موضوع و این که اعتقاد داریم کار باید به صورت حرفه‌ای با اهل فن انجام شود کار گرافیک‌سازی و مدل‌سازی آثار تولید شده به‌نشر به مدیریت کاظم طلایی‌، تصویرگر و تصویرساز برجسته کتاب‌های کودک و نوجوان انجام می‌شود و ارتبا‌ط با تصویرسازان و گرافیست‌های دیگر به صورت متمرکز توسط ایشان انجام می‌شود.

گروه کودک و نوجوان برای غنی‌سازی محتوای کتاب‌ها با 121 نویسنده ارتباط مستمر و مستقیم دارد که اغلب آنان نویسندگان برجسته کشور هستند.‌80 ارزیاب و صاحب‌نظر در این گروه فعال هستند و 248 تصویرگر، طراح، گرافیست و تصویرساز با مدیر هنری و مشاور هنری به‌نشر در تهران ارتباط دارند.

به جهت ورود جدی به‌نشر به عرصه ادبیات دینی برای تولید آثار برجسته و آشنایی با چالش‌ها و موانع تولید آثار در این زمینه به‌نشر با همکاری کارشناسان برجسته حوزه ادبیات دینی، 52 نشست‌ مختلف برگزار کرده که تاکنون نشست‌هایی با عناوین ادبیات دینی چیست؟ تحلیل، اصول و عناصر فرشتگان در متون دینی و دست‌مایه‌های داستانی آن، تأثیر تحولات دینی در مراحل رشد کودک و غیره با حضور نظریه‌پردازان ادبیات دینی و کارشناسان این حوزه برگزار شده است و امید می‌رود با همکاری کارشناسان برجسته ادبیات دینی آثار خوبی را در این حوزه تولید کنیم.

تسنیم: چه میزان از کتاب‌های به‌نشر ترجمه است؟

سعیدی: با توجه به فضای کتاب کودک در کشور عمدتا ناشران حوزه ادبیات کودک سراغ آثار ترجمه‌ای رفتند. حتی برخی از ناشران برجسته کشور که قبلا در این حوزه بسیار فعال بودند در حال حاضر  به جهت فروش خوب و راحتی کار به سمت آثار ترجمه روی آورده‌اند. اما به‌نشر‌(انتشارات آستان قدس رضوی) در این سال‌ها کمتر به آثار ترجمه‌ای ورود پیدا کرده است و بیش از 95 درصد آثار‌، تولیدی و سفارشی با همکاری نویسندگان برجسته کشوری چاپ و منتشر می‌شود.

به اطمینان می‌توان گفت ما جزء دو یا سه ناشر برگزیده کشوری در حوزه ادبیات دینی کودک هستیم که استانداردهای  لازم را برای چاپ‌ دینی و مذهبی رعایت می‌کنند.

تسنیم: چاپ کتاب در حوزه کودکان چه تفاوتی با کتاب‌های بزرگسال دارد؟ چرا ناشران رغبت کمتری برای ورود به عرصه ادبیات کودکان دارند؟

سعیدی: کار در حوزه کودکان دشوارتر از کار در حوزه بزرگسالان است. به جهت اینکه در این سال‌ها به تربیت نویسنده خوب حوزه کودکان کمتر توجه کردیم و جلسات داستان‌نویسی ویژه مخاطب کودکان کمتر در سطح کشور برگزار می‌شود. همچنین منابع کتاب‌های کودک بسیار کمتر از کتاب‌های بزرگسالان است.

مجموع این عوامل باعث شده در حوزه چاپ کتاب‌های ادبیات کودک با یک خلأ و فقر جدی مواجه باشیم. با عنایت امام رضا(ع) به‌نشر‌(انتشارات آستان قدس رضوی) سعی کرده با ورود به حوزه ادبیات دینی و مجموعه اقدامات صورت گرفته در سال‌های آینده بخشی از خلأهای موجود حوزه ادبیات دینی کودکان را جبران کند.

تسنیم: جامعه ما و به دنبال آن کودکانمان کتابخوان نیستند. در این مورد باید چه کرد؟

سعیدی: بخشی از وظیفه ترغیب کودکان به کتابخوانی به ناشران برمی‌گردد. متأسفانه برخی از کتاب‌هایی که برای قشر کودکان و نوجوانان به رشته تحریر در می‌آید از استاندارد‌های لازم برخوردار نیستند. به لحاظ روان‌شناسی، ساختار داستان، محتوای هنری و یا ساختار‌های ادبی قابل پذیرش نیستند و همچنین ضعف در گرافیک و تصویرگری آثار باعث شده کودکان رغبتی به خواندن کتاب نداشته باشند.

این کتاب‌ها‌ عموماً آسیب‌‌زننده برای قشر کودکان و نوجوانان هستند. لذا باید در تولید این‌گونه آثار بررسی بیشتری شود‌. کتاب‌های کودک باید جذاب باشند و با تصویر‌سازی خوب، نگارش مناسب، انتخاب عنوان جذاب، کودکان را به خود جذب کنند.

ما با بهره‌گیری از مشاوران هنری و گرافیکی، جذب80 ارزیاب و صاحب‌نظر و 248 تصویرگر، طراح، گرافیست و تصویرساز همواره سعی می‌کنیم آثاری با کیفیت بالا از حیث محتوایی و گرافیکی تولید کنیم .تولید کتاب‌های با کیفیت مناسب محتوایی و گرافیکی، تشویق والدین به کتاب خواندن کودکان و حضور کودکان در فضاهای کتابخانه‌ای کشور و فروشگاه‌های عرضه کتاب، سبب ترغیب بیشتر کودکان ایران زمین به مطالعه می‌شود. همچنین به‌نشر برای ترغیب کودکان به کتابخوانی به عرصه قصه‌گویی دیجیتال و نشر الکترونیک ورود پیدا کرده است.

این عرصه یکی از رویکردهای اصلی به‌نشر در حوزه ادبیات دینی کودکان است. در این زمینه کتاب «روباه زرنگ» به همراه سی‌دی صوتی آن در اختیار کودکان قرار گرفته که که امیدواریم در آینده‌ای نزدیک در این زمینه آثاری بیشتری تولید شود.

انتهای پیام/ح