گلایه‌های حمیدرضا آذرنگ از بی‌پولی‌های یک جشنواره ملی تئاتر/ اسامی وعده‌دهندگان را خواهم گفت

به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم، نشست رسانه‌ای بیست ودومین جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر، صبح امروز 11 آبان ماه با حضور حمیدرضا آذرنگ در مجموعه تئاتر شهر برگزار شد. این نشست با گلایه‌ها و ابراز ناراحتی‌های این نویسنده و کارگردان آثار دفاع‌مقدسی همراه بود.

مدیریت این نشست که بر عهده حسین رسولی، مدیرروابط عمومی بیست و دومین جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر بود، با ارائه آمار و اطلاعات آغاز شد. طبق گفته روابط عمومی جشنواره امسال بیش از 600 اثر متقاضی حضور در جشنواره بودند و 190 اثر در بخش نمایشنامه‌نویسی حضور داشتند که با کمک مهرداد رایانی‌مخصوص مدیر انتشارات  اداره‌کل هنرهای نمایشی 5 اثر برگزیده چاپ خواهد شد. در میان شرکت‌کنندگان از متولد سال 1376 حضور دارند تا متولدین دهه 50، یعنی سه نسل در جشنواره حاضرند.

او ادامه داد در سه بخش اصلیِ صحنه‌ای، محیطی و کوتاه 36 کارگردان از 16 استان حضور دارند که از این تعداد هشت نفر زن و  28 نفر مرد هستند.

در نگه‌داری حرمت‌ها ناتوانیم

آذرنگ با اشاره به اینکه این آمارها در آسیب‌شناسی‌ها کمک‌کننده‌اند، گفت: «چندین سال از جنگ گذشته است، اتفاقی که دراماتیک‌ترین و تلخ‌ترین اتفاق هر سرزمین است. اگر به این نکته توجه کنیم که از میان حاضران در بیست و دومین جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر، متولدین دهه 50، 16 نفرند، متولدین دهه 60، 13 نفر و متولدین دهه 70، 7 نفر و در مجموع 36 نفر، شاهد سیری نزولی خواهیم بود. سیری که نشان می‌دهد ما وامداران خوبی نبوده‌ و نتوانسته‌ایم میراث موجود را به درستی منتقل کنیم و در نگه‌داری حرمت‌ها ناتوانیم. جنگ حرمت ندارد اما این جشنواره به بهانه بزرگترین رویداد رهایی‌بخشی سرزمین ما شکل گرفته است.»

در چهل و هفت سال عمرم این حجم تنهایی را تجربه نکرده بودم که نزدیک به تجربه تنهایی محمد جهان‌آرا بود و چقدر تلخ بود.

این گفته‌های آذرنگ که سرآغاز ناراحتی‌ها او بود با این گفته ادامه یافت که «آن زمان که نوجوان بودم وقتی خرمشهر آزاد شد تمام ایران گویی گوشه‌ای از وجودشان رها شده بود. نمی‌دانم چه اتفاقی افتاده است که چنین مناسبتی وقتی بهانه تئاتری می‌یابد این قدر آدم‌ها درش تنها می‌مانند، به شرفم قسم، به جان پسرم قسم، در تمام روزگاران عمرم این مقدار احساس تنهایی نکرده بودم. بخشی از علاقه‌ام به محمد جهان‌آرا و آدم‌های گمنام اطراف او که موجب شدند این سرزمین آزاد شود به واسطه این است که آدم‌هایی دور از فضای مجازی و دور از تکنولوژی حال حاضر بودند، آدم‌هایی متفاوت از کسانی که اکنون حتی با جنازه هنرمندان عکس سلفی می‌گیرند و می‌گویند من و فلان هنرمند، همین الان یک‌هویی! آن‌ها عکسی نمی‌گرفتند و نمی‌گفتند من و جنگ یک‌هویی، من و عراقی یک‌هویی! در چهل و هفت سال عمرم این حجم تنهایی را تجربه نکرده بودم که نزدیک به تجربه تنهایی محمد جهان‌آرا بود و چقدر تلخ بود. »

این رویداد که حماسی‌ترین اتفاق تقویم ماست و این حجم از کم‌لطفی‌شان از آن‌ها یاد خواهم کرد

این نویسنده، کارگردان و بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون گفت: «الان هر چه بگویم وعده است و عقیده‌ام این بود که نشست خبری بعد از جشنواره برگزار شود.  بخشی از این وعده‌ها براساس قول‌هایی بود که به من داده بودند و بخشی براساس ایدئال‌های خودم. اسامی وعده‌دهندگان را خواهم گفت و تنها منتظرم شاید رگ‌شان بجنبد و در کنار ما قرار بگیرند و این انتظار حتی تا روز پایانی جشنواره ادامه خواهد داشت. بعد از جشنواره به رخ خیلی‌ها خواهم کشید و برای تنها گذاشتن فرهنگ و هنر و تنها گذاشتن این رویداد که حماسی‌ترین اتفاق تقویم ماست و این حجم از کم‌لطفی‌شان از آن‌ها یاد خواهم کرد.»

دستم را به تکدی جلوی خیلی از مسئولین دراز کردم

آذرنگ افزود: «من دستم را به تکدی جلوی خیلی از مسئولین دراز کردم. هنر به ما یاد داده است سرمان را جلوی کسی فرود نیاوریم ولی به خاطر این مناسبت من همه غرورم را زیر پا گذاشتم و بارها پرسیدم چرا باید شهرهایی که همواره سرشار از زندگی بودند الان روزبه‌روز با آمار فزاینده افسردگی مواجه شوند؟! این جا همه چیز برعکس است، هر کجای دیگر اگر قرار باشد چنین اتفاقی رخ دهد ارگان‌هایی که مسئولند کنار هنرمندان قرار می‌گیرند ولی این جا من بودم که به سراغ همه‌شان رفتم و هیچ کس سراغ من به عنوان دبیر جشنواره نیامد مگر اداره‌کل هنرهای نمایشی که بیش‌تر از همه ادوار گذشته به من لطف کرد و در کنار جشنواره بود و منطقه آزاد اروند که به همان میزانی که در بودجه‌اش تعریف شده بود در کنار ما بود و نه بیش از آن و امیدوارم بیش از این باشد. »

آذرنگ گفت:« جایی احساس می‌کردم یک بچه یتیم این وسط است و یکی می‌گوید من متولی‌اش هستم و دیگری می‌گوید من حامی‌اش هستم، او این وسط افتاده است. من برای فرهنگ و هنر این سرزمین بغضم گرفت. هر جای دنیا بود دولت‌ها پای کار می‌آمدند و نهادهای خصوصی اما این جا هیچ گاه و هرگز این اتفاق نیافتاد.»

بخش مهمی از گفته‌های آذرنگ به بحث زیرساخت‌های دو شهر آبادان و خرمشهر اختصاص یافت. او در این رابطه که زیرساخت‌های فرهنگی این دو شهر اسفناک است، گفت: «قرار بود پلاتویی ساخته شود که نشد. پلاتویی که صندلی نداشت و با لطف اداره‌کل هنرهای نمایشی 150 صندلی برایش ارسال شد؛ اما کسی نیست که نصبش کند.  آبادان و خرمشهر بسیار محرومند و لایق نگاهی بلندمرتبه‌تر از این هستند که در حال حاضر وجود ندارد.»

آذرنگ در مورد تغییر زمان برگزاری جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر نیز تصریح کرد: «تغییر فصل فقط خواست من نبود، عده‌ای از دوستان برگزارکننده خواستار تغییر زمان از گرمای خردادماه به فصلی دیگر بودند و عده‌ای مخالف آن. چرا ما باید میزبانی را در گرم‌ترین فصل سال منطقه آزاد اروند انجام می‌دادیم و کار را دشوارتر از آن‌چه بود می‌کردیم. ما پای تغییر فصل ایستادیم و دوستان هم موافقت کردند و این اتفاق رخ داد.‌»

آیا قرار نیست جشنواره به واسطه استقرار هنرمندان حاضر در آن در شهر محل برگزاری، نقطه‌ای برای تلاقی اندیشه‌ها باشد؟!

وی در مورد تغییر در وضعیت اسکان هنرمندان حاضر در جشنواره که سال گذشته با اما و اگرها و گلایه‌ها همراه بود، توضیح داد: «در دوره‌های گذشته و نه در همه دوره‌ها بنا بر اعتقاد برخی مسئولان گروه‌های نمایشی صبح می‌آمدند، عصر اجرا می‌کردند و شب برمی‌گشتند و من متعجب بودم که این چه جشنواره‌ای است! و آیا قرار نیست جشنواره به واسطه استقرار هنرمندان حاضر در آن در شهر محل برگزاری، نقطه‌ای برای تلاقی اندیشه‌ها باشد؟! من مصرانه ایستادم و گفتم از روز اول تا روز آخر همه هنرمندانی که از 16 استان ایران می‌آیند باید اسکان داده شوند و ما در خدمت‌شان باشیم. ما کارگاه‌های آموزشی هم تعریف کردیم و اگر قرار بود گروهی حضور داشته باشد و گروهی نه، ابدا عادلانه نبود. همچنین ما پس از بی‌مهری عظیمی که در بسیاری از جشنواره‌ها به جریان نقد شد از دکتر نصرالله قادری عزیز استدعا کردیم مدیریت بخش نقد جشنواره فتح خرمشهر را بر عهده بگیرند و این‌ها چیزهایی است که دوست داریم دوستانی که در جشنواره هستند از آن استفاده کنند و این استفاده تنها در صورت استقرار در محل برگزاری جشنواره میسر خواهد شد.  »

دبیر بیست و دومین جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر در مورد محل اسکان هنرمندان، داوران و مهمانان حاضر در این دوره از جشنواره نیز توضیح داد: «خرمشهر هتلی که بتواند همه این 250 یا 270 هنرمند را در خود جا بدهد نداشت و دوستان گفتند مهمانان در هتل‌های مختلف مستقر شوند اما من مخالف بودم و گفتم نباید چنین اتفاقی بیفتد. در نهایت هتل کاروانسرا در مرز خرمشهر و آبادان انتخاب شد و گروه محترم داوران هم در هتل آزادی پارسیان ساکن خواهند بود.»

آذرنگ در مورد زمان اعلام اسامی داوران نیز گفت: «ما تلاش کردیم گروه داوری را آرمان‌گرایانه چیدمان کنیم و با خیلی از افراد صحبت کردیم. همین الان دو، سه نفر از دوستان معلوم نیست که بتوانند به ما اضافه شوند یا نه. داوری بخش میدانی به مردم سپرده شده است و دوست داشتیم در بخش‌های دیگر خود دوستانی که از بازبینی و خوانش طرح‌های اولیه در کنار ما بودند، داور هم باشند اما به واسطه مشغله برخی از آن‌ها هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم و ان‌شاالله فردا گروه داوری هر سه بخش نمایشنامه‌نویسی، کوتاه و صحنه‌ای را خدمت شما اعلام خواهیم کرد.»

او در مورد میزان بودجه بیست و دومین جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر نیز توضیح داد: «روز اولی که پیشنهاد دبیری جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر به من داده شد با آقای قنواتی که آن زمان مدیر ارشاد منطقه آزاد اروند بودند و اکنون نیستند صحبت کردم و ایشان گفتند کل بودجه‌ای که برای برگزاری جشنواره در نظر گرفته‌اند 250 میلیون تومان است. من عرض کردم با این 250 میلیون تومان یک کار نیمه‌حرفه‌ای تئاتر ببندید و ان‌شاالله که موفق شوید، گفتم این مناسبت را به اندازه پول‌تان کوچک نکنید. در نهایت آقای قنواتی گفتند این 250 میلیون را می‌کنم 300 میلیون و امیدوارم به 400 میلیون برسد. من، آقای کرمی، آقای لک و آقای حاجیان که در آن جلسه حضور داشتیم احساس کردیم می‌توانیم روی 400 میلیون تومان فکر کنیم.»

کل بودجه ما 500 میلیون تومان شد که این هم اعتبار است و نقدینگی نیست

او ادامه داد: «از آن سو چون بخش‌هایی به جشنواره اضافه شد؛ نمایشنامه‌نویسی، بخش کوتاه و چاپ کتاب و مبالغی برای اقامت اضافه شده و قرار شد دیگر هنرمندان صبح نیایند، عصر اجرا کنند و شب بروند برآورد ما برای هزینه‌ها به یک میلیارد و دویست و خرده‌ای رسید که بخش‌بندی آن را هم ارائه دادیم. از آن سو از طرف اداره‌کل هنرهای نمایشی قرار بود تا سقف 50 میلیون تومان به ما کمک شود که تا 250 میلیون تومان افزایش یافت. ارشاد اروند هم که به ما گفته بود روی 400 میلیون تومان حساب کنیم اما زمانی که با آقای طمیمیان، مدیر منطقه آزاد اروند صحبت کردیم گفتند بودجه‌شان همان 250 میلیون تومان است! این گونه شد که کل بودجه ما 500 میلیون تومان شد که این هم اعتبار است و نقدینگی نیست. »

آذرنگ تصریح کرد:« تنهایی سخت است و ممتنع، هم سخت است و هم دلچسب. کوله‌بار من پر از وعده است، وعده‌های داده شده و بی‌عمل. یک روز به معاون وزیر گفتم آن قدر رفته‌ام این سو و آن سو و تخم کاشته‌ام که نگرانم اگر بعد از جشنواره این سرمایه‌ها سرازیر شد من با آن چه کنم؟! گفت نگران نباش با هم خرجش می‌کنیم. من نگاهم این است که فقط آمارمحور نبینیم. تمام هم و غم ما این بود که یادگاری از این جشنواره در جنوب ایران باقی بماند، به صندلی‌هایی که ارسال شد اشاره کردم، ما تلاش کردیم بتوانیم مقداری نور اضافه کنیم، هر سال تعدادی نور قرضی می‌رفته و برمی‌گشته است، ای کاش متولیان سالی یک پروژکتور اضافه می‌کردند ولی نه تنها یک پروژکتور که یک لامپ 100 هم اضافه نشده است. جشنواره‌ای که 21 سال قدمت دارد خیلی‌ها نخستین بار است که نامش را می‌شنوند و این گمنامی عجیب و غریب است و خجالت آور.»

او تصریح کرد: «ما 10 سازه تبلیغاتی پرتابل دو و نیم در سه متر برده‌ایم که آن جا کنار سالن‌ها نصب کنیم تا پیشانی تئاترشان شود و گروه فرستاده‌ایم که اجرایش کنند اما گروه آن جا بیکار است برای مقداری شن و سیمان.»

از استاندار محترم خوزستان تقاضامندم اخم‌هایشان را باز کنند و می‌خواهم صدایم به آقای ناطق‌نوری برسد

آذرنگ در پایان گفت: «در جلسه‌ای که با بچه‌های تئاتر آبادان و خرمشهر گذاشتیم دردناک بود که همه دوست داشتند در بخش اجرایی جشنواره باشند در صورتی که از جشنواره‌های گذشته 50 میلیون حقوق بچه‌های ستاد اجرایی پرداخت نشده است. من نمی‌دانم چرا ما این قدر زود در شهرستان‌ها تمام می‌شویم و از دوستانم خواستم در بخش اصلی کار خودشان فعالیت کنند. از استاندار محترم خوزستان تقاضامندم اخم‌هایشان را باز کنند و می‌خواهم صدایم به آقای ناطق‌نوری برسد که دیداری اتفاقی در فرودگاه قول حمایت دادند اما محقق نشد، برسد.»

بیست و دومین جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر از 15 تا 19 آبان‌ماه به دبیری حمیدرضا آذرنگ برگزار خواهد شد.   

انتهای پیام/