یاقوت سرخ کویر مهمان مزارع خشک قزوین/ کشت زعفران دیگر اقتصادی نیست؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم از قزوین، کمتر از 30 سال قبل پای زعفران این یاقوت سرخ کویر به مزارع قزوین باز شد، درست زمانی که دشت قزوین با بهره‌برداری‌های نامناسب از منابع آبی آن، کاهش بارش و تغییرات اقلیمی نیمی از کیفیت کشت خود را از دست داد، مزارع سرسبز این باغ شهر معروف رو به خشکی رفت و کمبود منابع آبی خسارات زیادی به کشت صنعتی وارد کرد، تغییر الگوی کشت به عنوان یک راهکار اساسی مطرح شد.

در این بین با بررسی‌های کارشناسان و نتایج آزمایشات خاک شناسی زعفران به عنوان یکی از ناجیان این مزارع خشک معرفی شد، محصولی که با شرایط خشکی قزوین همخوانی داشت و از سوی دیگر، شرایط آب و هوایی استان قزوین موجب تولید کیفی و کمی مناسب این محصول در قزوین شد، محصولی که انتظار می‌رفت با شرایط خاص اقتصادی و جغرافیایی استان قزوین خیلی زود به یک برند استانی و محصول صادراتی تبدیل شود.

«ریسک بزرگ زعفران»

محصولی که بر خلاف سایر محصولات کشاورزی استان قزوین به آب کم‌تری نیاز داشت، اما سرمایه اولیه کشت این محصول چندین و چند برابر سایر انواع تولیدات کشاورزی در قزوین است با این اختلاف که برای چندین سال احتیاجی به کشت مجدد وجود ندارد به این ترتیب خیلی زود زعفران به یک ریسک بزرگ در حوزه کشاورزی در قزوین تبدیل شد.

ریسکی که موجب شد تا برخی از کشاورزان استان قزوین با توجه به قیمت زعفران دست به کشت آن بزنند.

 مشکلات زعفران کاران در قزوین ادامه دارد

اما به نظر می‌رسد امروز با گذشت نزدیک به 10 سال از توسعه کشت زعفران در استان قزوین هنوز اهداف اولیه برای گرایش به کشت این محصول در استان محقق نشده و به دلیل افزایش هزینه‌های تولید و کاهش قیمت جهانی این محصول و وجهه اقتصادی خود را نیز از دست داده است.

تا جائی که بر اساس آمارهای موجود میانگین برداشت زعفران امروز در قزوین بین 1 تا در 2 کیلوگرم در هکتار است که از میانگین‌های کشوری آن پایین تر است. این در حالی است که هزینه‌های کارگری، برداشت محصول در این مدت به شدت افزایش یافته است و همزمان قیمت زعفران نیز افت پیدا کرده است.

از سوی دیگر به دلیل عدم وجود شرایط و زیرساخت‌های برند سازی و صادرات زعفران استان قزوین، کشاورزان زعفران کار باید هزینه ارسال محصول به خراسان را متحمل شوند و در نهایت محصول درجه یک استان قزوین با نام زعفران خراسان بسته بندی و به فروش برسد.

کشت زعفران در قزوین به اهداف خود نرسیده است

علیرضا نوروزیان کارشناس گیاهان دارویی و زعفران جهاد کشاورزی استان قزوین در این باره به خبرنگار تسنیم در قزوین گفت: امسال نزدیک به 80 هکتار از مزارع استان قزوین زیر کشت زعفران رفته است در حالی که این رقم در سال گذشته 48 هکتار بوده است.

وی افزود: سال گذشته از 48 هکتار مزرعه استان قزوین نزدیک به 100 کیلوگرم زعفران برداشت شده است که از میانگین‌های کشوری پایین تر است.

این کارشناس گیاهان دارویی و زعفران جهاد کشاورزی استان قزوین خاطرنشان کرد: افزایش ناگهانی قیمت پیاز زعفران، هزینه‌های کارگری، کشت و برداشت زعفران موجب شده است تا امروز دیگر زعفران یک محصول اقتصادی برای مزارع استان قزوین نباشد چراکه با احتساب حداقل هزینه ها برای کشت زعفران در یک هکتار چیزی بین 60 تا 80 میلیون تومان هزینه نیاز است که با میانگین برداشت زعفران بین 1 تا 2 کیلوگرم در استان قزوین و قیمت 12 میلیون تومانی آن به صرفه نیست.

نوروزیان تصریح کرد: قیمت پیاز زعفران در چند سال گذشته از 5 هزار تومان به 15 هزار تومان رسیده است و به دلیل فراگیر نبودن کشت این محصول در قزوین ماشین آلات تخصصی و کارگر حرفه‌ای برداشت این محصول وجود ندارد که موجب شده تا هزینه‌های کشاورزی در این حوزه در قزوین افزایش پیدا کند.

افزایش تولید زعفران توسط همسایگان

وی تاکید کرد: از سوی دیگر افزایش تولید زعفران توسط کشورهای همسایه نظیر افغانستان موجب شده است تا قیمت محصول در دنیا کاهش داشته باشد.

این کارشناس زعفران جهاد کشاورزی استان قزوین خاطرنشان کرد: مدل زندگی و کشاورزی خانوادگی در این کشورها موجب شده است تا هزینه‌ تمام شده محصول بسیار پایین باشد و در مقایسه با سبک کشاورزی ما اصلا منطقی به نظر نمی‌رسد.

یارانه حمایتی دولت برای زعفران کاران کافی نیست

نوروزیان عنوان کرد: البته دولت در بازه‌های مختلف زمانی تلاش کرده است با اجرای طرح‌های حمایتی و تشویقی برای افزایش تولید این محصول ارزآور گام بردارد اما گویا این طرح‌ها کافی نبوده است.

وی خاطرنشان کرد: سال گذشته به ازای کشت هر هکتار زعفران 2 میلیون تومان تسهیلات حمایتی پرداخت شده است که در مقایسه با هزینه‌های کشت این محصول کافی نیست.

زعفران قزوین باید برند شود

با همه این تفاسیر زعفران قزوین امروز از نظر کیفیت جزو نمونه‌های  برتر در کشور است اما متاسفانه مشکلاتی که در مسیر معرفی این محصول وجود دارد موجب شده است تا زعفران قزوین به نام دیگر استان ها فرآوری و به فروش می‌رسد، در این شرایط برند سازی برای زعفران قزوین می‌تواند گامی اساسی در رفع مشکلات فعالین این حوزه در استان باشد که به گفته کارشناسان تهیه شناسنامه مزارع کشت زعفران، تهیه پرونده ویژه و خوشه کشاورزی فعالین این بخش از مهم‌ترین گام‌ها برای رسیدن به این مرحله است که امیدواریم با همراهی مردم و مسئولین روزی شاهد تحقق این امر باشیم.

انتهای پیام/ن